Giáo hội lo ngại khủng hoảng nhân đạo tại Amazon vì Covid-19

Thiếu thốn thực phẩm, không được chăm sóc y tế, các cộng đồng người bản địa ở Amazon đang bị ảnh hưởng nặng nề vì đại dịch do chủng mới của siêu vi Corona gây ra.

Nữ tu Laura Valtorta, dòng Thừa sai Ðức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội (Ý), đã phục vụ tại Manaus, thủ phủ bang Amazonas (Brazil) từ nhiều năm và tham gia một nhóm truyền giáo hoạt động tại các cộng đồng thổ dân Amazon ở một số quốc gia Nam Mỹ. Cách đây 3 tháng, nhóm của sơ đi thăm và hỗ trợ một bộ tộc thuộc hạt đại diện Tông tòa San José Del Amazonas ở Peru và bị kẹt lại một thời gian tại vùng này vì dịch Covid-19. Chính tại đây, vị nữ tu đã tận mắt chứng kiến những ảnh hưởng khủng khiếp của SARS-CoV-2 với người bản địa.

Sơ Laura Valtorta chuẩn bị hàng cứu trợ cho dân bản địa - ảnh: Missio Italia

Thảm họa y tế và văn hóa

Dân bản địa sinh sống ở những nơi thiếu thốn về mọi mặt, xa xôi hẻo lánh, nhưng cũng chưa phải hoàn toàn cách ly với thế giới bên ngoài để siêu vi không thể xâm nhập, nên một khi đã xảy ra lây nhiễm thì trở thành thảm họa thật sự. Tính đến nay, đã có hơn 80 cộng đồng thổ dân ở Amazon bị dịch Covid-19, làm hơn 100 người tử vong, theo Vatican News. Con số này không hề nhỏ vì mỗi khu vực dân cư của người bản địa chỉ có tối đa 500 người. Quanh nơi họ ở hầu như không có cơ sở y tế, hoặc nếu có thì chẳng có trang thiết bị gì đáng kể và nguồn viện trợ nhân đạo cũng chẳng được bao nhiêu. Hệ thống y tế thô sơ của vùng Amazon trước nay đã thường xuyên lao đao với dịch sốt xuất huyết và sốt rét, nay còn bị “bồi” thêm siêu vi Corona thì chắc chắn không thể cầm cự nổi.

Các cộng đồng bản địa đang “mắc kẹt” giữa đủ mọi khó khăn: dịch bệnh đe dọa về sức khỏe; người dân, phần lớn làm ngày nào ăn ngày đó, mất việc do các biện pháp phong tỏa, cách ly nên phải đối mặt thêm với nạn đói. Với những người chẳng may bị nhiễm SARS-CoV-2 thì gia đình của họ trong nhiều trường hợp chỉ còn cách cầu mong bệnh đừng diễn tiến nặng rồi tự khỏi, hoặc chỉ biết đến những loại thảo dược “bệnh nào cũng dùng” được hái quanh nơi sinh sống. Những trường hợp bị nặng, phải đưa vào trạm xá thì tình hình cũng không khả quan. Sơ Laura kể với Vatican News: “Tôi nhớ mãi chuyện của một người phụ nữ bản địa sống tại ngôi làng nhỏ thuộc Iquitos, đông bắc Peru, cũng ở lưu vực sông Amazon. Bà bị nhiễm Covid-19 vào ngày 3.5, không lâu sau thì bệnh tình đột ngột chuyển biến xấu. Chúng tôi đưa bà đến bệnh xá nhưng ở đây không có bác sĩ, cũng không có các bình khí oxy dự trữ, vốn không thể thiếu với các bệnh nhân bị suy hô hấp vì siêu vi Corona. Người phụ nữ đáng thương đã khổ sở, đau đớn vì không thở được suốt một buổi chiều trước khi qua đời…”.

Thổ dân Huitoto ở vùng Amazon thuộc Colombia đã được hướng dẫn nên đeo khẩu trang để phòng dịch - ảnh: AFP

Bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi Covid-19 trong các cộng đồng người bản địa ở Amazon chính là những người cao tuổi. Tại các bộ tộc này, văn hóa chủ yếu được truyền miệng và người già chính là những pho sử, những bảo tàng sống. Khi nhiều cụ cao niên tử vong vì dịch, đồng nghĩa với việc một phần của phương ngữ, của lịch sử hay những câu chuyện dân gian, những bài hát, điệu múa truyền thống… chưa kịp truyền lại sẽ lụi tàn theo. Một mất mát không gì bù đắp được về mặt văn hóa.

Giáo hội kêu cứu

Giáo hội Công giáo đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp thổ dân “kêu cứu” và làm cầu nối cho mọi sự hỗ trợ. Trong một thông cáo mới đây của Mạng lưới Giáo hội Liên Amazon (REPAM), các vị giám mục trong khu vực này nhấn mạnh, cần phải hành động khẩn cấp vì 3 triệu người bản địa của Amazon đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng ở quy mô chưa từng có. Theo thông cáo, “Giáo hội đã nỗ lực hết sức, đặc biệt là thông qua hệ thống Caritas của các địa phương để cung cấp những trang thiết bị, nhu yếu phẩm” cho thổ dân. Ngoài ra, các nhóm truyền giáo như nhóm của sơ Laura cũng đã thực hiện chương trình cung cấp thông tin về dịch bệnh bằng nhiều thứ tiếng của các bộ tộc. Ðây là điều hết sức cần thiết vì sẽ giúp thổ dân hiểu biết hơn về bệnh và áp dụng các nguyên tắc gìn giữ vệ sinh để tự bảo vệ như rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang…, tuy rất cơ bản nhưng hiệu quả cao.

Một y sĩ đến thăm cộng đồng của thổ dân ở vùng Manaus, Brasil vào cuối tháng 5 - ảnh: ANSA

Hạt đại diện Tông tòa San José Del Amazonas là một khu vực rộng lớn, diện tích gần bằng một nửa nước Việt Nam, nhưng chỉ có khoảng 150.000 người sinh sống, tập trung thành những cụm dân cư nhỏ dọc theo sông Amazon. Giáo hội tại địa phương đã liên lạc với nhiều tổ chức, hiệp hội nhân đạo để tìm hàng cứu trợ và phân phát đến từng cộng đồng nhờ vào các giáo xứ, giáo điểm hay các nhóm truyền giáo… Cuộc chiến chống Covid-19 cũng là một cuộc chạy đua với thời gian. Và chính nhờ vào những linh mục, tu sĩ, những nhà truyền giáo sống dấn thân, gần gũi với dân chúng nên việc điều phối viện trợ của Giáo hội đã tỏ ra rất hiệu quả và nhanh chóng.

Lễ Hiện Xuống, Chúa nhật 31.5, Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đã dâng lời cầu nguyện lên Ðức Maria - Mẹ của Amazon, xin Mẹ che chở cho “những người nghèo nhất và yếu thế nhất” tại đây, đang thiếu thốn về điều kiện y tế trong mùa dịch. Ngài cũng khẩn cầu Chúa Thánh Thần “mang đến ánh sáng và sức mạnh cho Giáo hội và xã hội tại Amazon”. Ðức Thánh Cha nhấn mạnh, việc chăm sóc sức khỏe cho con người phải được ưu tiên, vượt trên những lợi nhuận: “Chúng ta là đền thờ của Chúa Thánh Thần, không phải của kinh tế”

Lan Chi

Chia sẻ:

Bình luận

có thể bạn quan tâm

Ðức Giáo Hoàng bổ nhiệm tân Tổng Giám mục Washington
Ðức Giáo Hoàng bổ nhiệm tân Tổng Giám mục Washington
Ðức Phanxicô đã chọn Ðức Hồng y Robert McElroy, nhà ủng hộ nhiệt thành đối với dân nhập cư và di dân, cho vai trò tân Tổng Giám mục Tổng Giáo phận thủ đô Mỹ.
Ðức Giáo Hoàng chuẩn bị tài liệu Tông huấn về quyền trẻ em
Ðức Giáo Hoàng chuẩn bị tài liệu Tông huấn về quyền trẻ em
Tại Hội nghị Thế giới về Quyền Trẻ em diễn ra trong hai ngày 3 - 4.2 tại Vatican, Đức Giáo Hoàng Phanxicô thông báo sẽ xuất bản tài liệu Tông huấn dành cho thiếu nhi với mục tiêu nối dài nỗ lực của các cam kết đạt được tại...
Những cuộc gọi bất ngờ: Dấu ấn của triều đại  Ðức Phanxicô
Những cuộc gọi bất ngờ: Dấu ấn của triều đại Ðức Phanxicô
Cha mẹ bị nỗi đau mất con, dân thường đối mặt những thăng trầm của đời sống, các nguyên thủ quốc gia..., đó là những người từng nhận được điện thoại từ Ðức Giáo Hoàng Phanxicô trong hơn 10 năm qua.
Ðức Giáo Hoàng bổ nhiệm tân Tổng Giám mục Washington
Ðức Giáo Hoàng bổ nhiệm tân Tổng Giám mục Washington
Ðức Phanxicô đã chọn Ðức Hồng y Robert McElroy, nhà ủng hộ nhiệt thành đối với dân nhập cư và di dân, cho vai trò tân Tổng Giám mục Tổng Giáo phận thủ đô Mỹ.
Ðức Giáo Hoàng chuẩn bị tài liệu Tông huấn về quyền trẻ em
Ðức Giáo Hoàng chuẩn bị tài liệu Tông huấn về quyền trẻ em
Tại Hội nghị Thế giới về Quyền Trẻ em diễn ra trong hai ngày 3 - 4.2 tại Vatican, Đức Giáo Hoàng Phanxicô thông báo sẽ xuất bản tài liệu Tông huấn dành cho thiếu nhi với mục tiêu nối dài nỗ lực của các cam kết đạt được tại...
Những cuộc gọi bất ngờ: Dấu ấn của triều đại  Ðức Phanxicô
Những cuộc gọi bất ngờ: Dấu ấn của triều đại Ðức Phanxicô
Cha mẹ bị nỗi đau mất con, dân thường đối mặt những thăng trầm của đời sống, các nguyên thủ quốc gia..., đó là những người từng nhận được điện thoại từ Ðức Giáo Hoàng Phanxicô trong hơn 10 năm qua.
Đức Giáo Hoàng họp trực tuyến với giới trẻ Ukraine
Đức Giáo Hoàng họp trực tuyến với giới trẻ Ukraine
Tại cuộc gặp trực tuyến hôm 1.2, Đức Giáo Hoàng Phanxicô kêu gọi giới trẻ Ukraine hãy kiên trì con đường đối thoại và yêu nước, dù biết rằng luôn tồn tại những thách thức đầy khó khăn để có thể tha thứ trong lúc chiến sự vẫn diễn ra
Các giám mục Thái Lan tái khẳng định hôn nhân nam nữ
Các giám mục Thái Lan tái khẳng định hôn nhân nam nữ
Hội đồng Giám mục Thái Lan bày tỏ sự gần gũi với những cặp đồng phái, nhưng tái khẳng định hôn nhân giữa một người nam và một người nữ trong thư mục vụ vào ngày 23.1.2025, cùng ngày luật về hôn nhân đồng phái bắt đầu có hiệu lực...
Đức Phanxicô sẽ cùng kỷ niệm 1.700 năm Công đồng chung Nicea
Đức Phanxicô sẽ cùng kỷ niệm 1.700 năm Công đồng chung Nicea
Ðức Thượng phụ Bartolomeo, Giáo chủ Chính thống Constantinople ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết vào tháng 5.2025, ngài sẽ cùng Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đến cổ thành Nicea, nay là Iznik, tại Thổ Nhĩ Kỳ, để cử hành các buổi kỷ niệm 1.700 năm Công đồng chung Nicea...
Sắp bầu niên trưởng mới của hồng y đoàn 
Sắp bầu niên trưởng mới của hồng y đoàn 
Các hồng y thuộc đẳng giám mục sẽ tiến hành bầu chọn hồng y niên trưởng mới của hồng y đoàn, kế nhiệm Ðức Hồng y Giovanni Battista Re 91 tuổi, sắp mãn nhiệm kỳ 5 năm vào ngày 19.3.2025.
Tổng Giáo phận Bombay đón vị chủ chăn mới
Tổng Giáo phận Bombay đón vị chủ chăn mới
Đức cha John Rodrigues, 58 tuổi, chính thức trở thành Tổng Giám mục mới của Tổng Giáo phận Bombay, kế nhiệm Đức Hồng y Oswald Gracias, 80 tuổi, được Đức Thánh Cha Phanxicô chấp nhận đơn từ nhiệm hôm 25.1.2025.
Đức Thánh Cha bổ nhiệm Hồng y người Ấn Độ làm Tổng trưởng Bộ Đối thoại Liên tôn
Đức Thánh Cha bổ nhiệm Hồng y người Ấn Độ làm Tổng trưởng Bộ Đối thoại Liên tôn
Ngày 24.1.2025, Đức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm Đức Hồng y George Jacob Koovakad, người Ấn Độ, đảm nhận vị trí Tổng trưởng Bộ Đối thoại Liên tôn. Ngài kế nhiệm Đức Hồng y Miguel Ángel Ayuso Guixot, người đã qua đời vào ngày 25.11.2024.