Thượng Hội đồng Giám mục thế giới khóa 14 sẽ tiến hành tại Roma từ ngày 4 đến 25.10.2015 về đề tài “Ơn gọi và sứ mạng của gia đình trong Giáo hội và thế giới ngày nay”.
Tại nhiều nơi trong Giáo hội, các Giám mục, Hội đồng Giám mục, thần học gia đã công bố những suy tư đóng góp cho công nghị giám mục thế giới sắp tới.
Đáng kể là hồi cuối tháng 7.2015, Hội đồng Giám mục Đức đã cho công bố trên trạng mạng của mình nhiều văn bản trong cuộc thảo luận hồi tháng 5.2015 giữa các Giám mục Đức, Pháp và Thụy Sĩ, cũng như của một số các nhà thần học về gia đình. Người ta nhận thấy lập trường trong các văn bản này có xu hướng cổ võ một sự thay đổi thần học về gia đình để ý tới những bất toàn của con người. Nói khác đi, xét vì lý tưởng mà Tin Mừng yêu cầu, con người không luôn luôn có thể thực hiện được, nên tốt hơn hãy thay đổi lý tưởng ấy. Và quả thực, người ta thấy xu hướng của nhiều Giám mục Đức là thích ứng lý tưởng hôn nhân và gia đình với những khó khăn của gia đình ngày nay.
Về phần Đức Thánh Cha Phanxicô, vì Thượng Hội đồng Giám mục sắp tới nhắm đề ra những đường hướng cụ thể cho việc mục vụ gia đình, nên từ tháng 12.2014, ngài đã chọn chủ đề Gia đình cho các bài huấn giáo trong các buổi tiếp kiến chung vào những ngày thứ Tư hằng tuần; đồng thời trong các bài diễn văn và bài giảng vào những dịp khác, ngài cũng không quên nói về gia đình. Ngài trình bày những lời khuyên cụ thể, và đây cũng là chất liệu cho những cuộc trao đổi và chia sẻ trong dịp Đại hội các Gia đình Công giáo thế giới nhóm tại thành phố Philadelphia, Hoa Kỳ vào hạ tuần tháng 9.2015.
Các bài giáo lý của Đức Thánh Cha bàn về gia đình ngày nay được bố trí và trình bày với những bài học chi tiết, cung cấp sự hướng dẫn về những điều cần làm ngày nay. Ngài nhận xét rằng: “Trong thực tế, một xã hội lành mạnh tùy thuộc những công dân học yêu thương, trách nhiệm, trung thành, chấp nhận tha nhân và liên đới. Những đức tính ấy, con người học được từ các quan hệ gia đình”.
Đức Thánh Cha Phanxicô khẳng định gia đình gồm những người đang sống trong thế giới thường nhật, nên các bài giáo huấn của ngài thật cụ thể với những lời khuyên nhủ đi sát cuộc sống của các tín hữu. Phương pháp của ngài là đi từ dưới lên trên. Ngài không bắt đầu bằng một quan niệm giáo khoa hoặc là một hình ảnh lý tưởng về gia đình để mọi người trung thành lập lại. Gia đình là một định chế thực tiễn được hình thành bằng những con người với những giới hạn đang cần đươc giúp đỡ.
Với những ví dụ cụ thể rút từ đời sống bản thân và cuộc sống thực tế của những người khác, Đức Thánh Cha nói về những gì đang xảy ra trong thực tế của các gia đình, rồi ngài kiến tạo một chương trình mục vụ, một câu trả lời của Thiên Chúa cho thực tại gia đình con người. Ví dụ đối với vấn đề nóng giận hoặc là hiểu lầm nhau giữa các thành phần trong gia đình, Đức Thánh Cha cổ võ con đường đối thoại, một con đường đòi nhiều khiêm tốn. Trong một bài giảng hồi tháng 5.2014, Đức Thánh Cha nói: “Đôi khi trong gia đình có hiện tượng bát bay, đĩa bay. Nhưng sau khi cơn giông tố lắng dịu, cần phải làm hòa càng sớm càng tốt bằng một lời nói hay một cử chỉ để không một ai phải tiếp tục bị cô lập trong sự cay đắng, giận hờn”. Một lời khuyên khác được Đức Thánh Cha nói với các đôi vợ chồng: “Anh chị em hãy chơi nhiều hơn với con cái, đừng chửi thề, hãy yêu thương, dịu dàng với nhau nhiều hơn, và luôn luôn nói xin làm ơn, em có thể không, và cám ơn. Cha mẹ phải dẫn đường, phải làm gương cho con cái, vì họ giữ một vai trò gương mẫu ảnh hưởng lớn tới con cái”. Đức Thánh Cha cũng nói với các bậc cha mẹ trong cuộc gặp gỡ hồi tháng 6.2015 rằng: “Cha mẹ hôn nhau trước mặt con cái là một chứng tá thật đẹp. Con cái quan sát cha mẹ kỹ lưỡng. Và khi thấy cha mẹ yêu thương nhau, con cái được lớn lên trong bầu khí yêu thương, hạnh phúc và an bình”. Đức Thánh Cha nhắn nhủ những người trẻ: “Hãy đi ra ngoài khám phá thế giới và cùng nhau xây dựng, làm mọi sự với tình yêu thương. Mọi sự đều có thể và Đức Tin là một biến cố luôn luôn cần được công bố”.
Hồi tháng 12.2014, Đức Thánh Cha khuyên các trẻ em: “Các con hãy nói chuyện với Chúa Giêsu mỗi ngày như với một người bạn thân và hãy trở thành tông đồ kiến tạo an bình và thanh thản trong gia đình và tại các trường học. Các con hãy nhớ đến cha mẹ, các anh chị em và các bạn đồng lứa. Thật là đẹp khi yêu thương nhau, và những hiểu lầm có thể được khắc phục vì khi chúng ta kết hiệp với Chúa Giêsu thì mọi sự đều có thể”.
Với các ông bà nội ngoại, Đức Thánh Cha cũng cho những lời khuyên và nói rằng các gia đình và các trẻ em đang cần lời cầu nguyện, sự khôn ngoan cũng như những năng khiếu của các ông bà. Điều này mang lai cho họ sự khích lệ hy vọng và đức tin là những điều mà họ thường thiếu thốn trong thế giới sống vội vã như ngày nay.
Trong cuộc tiếp kiến những người già hồi tháng 3.2015, Đức Thánh Cha nói: “Những người già chúng ta có thể nhắc nhở cho những người trẻ tham vọng rằng một cuộc sống không có yêu thương thì thật là trơ trụi nghèo nàn. Chúng ta cũng có thể nói với những người trẻ hay lo sợ rằng ta có thể khắc phục lo âu về tương lai. Chúng ta có thể nói với những người trẻ quá yêu bản thân minh rằng cho đi thì nhận được nhiều niềm vui hơn là nhận lãnh”. Mong ước của Đức Thánh Cha là các gia đình hãy thách thức nền văn hóa gạt bỏ đang thịnh hành ngày nay bằng một niềm vui rất lớn lao cho quan hệ gắn bó giữa người trẻ và người già.
Đức Thánh Cha không quên chiều kích thiêng liêng trong các quan hệ gia đình và ngài nhấn mạnh hồi tháng 5.2015 rằng chìa khóa để kín múc sức mạnh và sự hứng khởi cần thiết chính là đọc phúc âm, cầu nguyện, xưng tội, rước lễ và liên đới với người nghèo. Ngài nói với các nhân viên Vatican và gia đình họ trước lễ Giáng sinh năm 2014 rằng: “chúng ta hãy tưởng tượng xem thế giới chúng ta ngày nay sẽ thay đổi dường nào nếu mỗi người chúng ta bắt đầu ngay tại đây và trong lúc này nghiêm túc săn sóc bản thân và quảng đại săn sóc quan hệ chúng ta với Thiên Chúa và tha nhân”. Đức Thánh Cha xác tín Thánh Gia thất vẫn là mẫu gương ngàn đời cho các gia đình. Các bà mẹ có thể noi gươn gyêu thương và quan tâm của Mẹ Maria đối với con, và những người cha có thể noi gương kiên nhẫn và cảm thông của Thánh Giuse, người đã làm mọi sự để nâng đỡ và bảo vệ gia đình. Đức Thánh Cha dạy rằng: “Bí quyết thực sự là chào đón Chúa Giêsu, lắng nghe, nói với Ngài và chăm sóc, bảo vệ và tăng trưởng với Ngài như Mẹ Maria và Thánh Giuse đã làm, và đó là cách thức để thế giới trở nên tốt đẹp hơn.
Đức Thánh Cha biết rõ các gia đình không thể tự mình làm điều ấy được, nên ngài nhấn mạnh rằng: “Các nhà chính trị và các nhà lãnh đạo cần đề ra và ủng hộ các chính sách xây dựng gia đình và loại trừ những đe dọa lớn nhất đối với gia đình như chiến tranh, nghèo đói, trào lư duy tiêu thụ và những chính sách kinh tế cổ võ việc tôn thờ tiền bạc và quyền lực”. Trong các vấn đề của gia đình, Đức Thánh Cha không quên nhắc đến việc thự cthi công bằng đối với phụ nữ, vì tại Tây phương phụ nữ vẫn còn bị kỳ thị tại nhiều nơi làm viêc và thường bị bó buộc phải chọn lựa giữa gia đình và các nghĩa vụ của công ăn việc làm. Trong bài huấn dụ hồi tháng 5.2015, Đức Thánh Cha khẳng định rằng: “Quá nhiều khi phụ nữ bị bạo hành trong cuộc sống của họ, như người đính hôn, người vợ, người mẹ, người chị em, bà nội hay bà ngoại, và tại những nước đang trên đường phát triển phụ nữ thường phải mang gánh nặng nhất, nhiều khi phải đi nhiều cây số để kín nước, chịu rủi ro, nguy hiểm khi sinh con có thể bị bắt cóc và cưỡng bách kết hôn. Trong bối cảnh đó cần phải duyệt lại nền văn hóa, nhân bản nó và để làm dịu bớt sức ép trên các đôi vợ chồng, giúp họ không sợ dấn thân kết hôn trọn đời và coi con cái như một phúc lành chứ không phải như gánh nặng.
Đức Thánh Cha mạnh mẽ chống lại xu hướng thịnh hành ngày nay tìm cách hợp thức hóa các cặp đồng phái, ngừa thai và những ý niệm mơ hồ trong lý thuyết về giống. Tại Philippines, hồi đầu năm 2015, ngài cảnh giác các gia đình chống lại trào lưu thực dân ý thức hệ đang tìm cách hủy hoại gia đình, tước bỏ căn tính và phẩm giá của con người. Ngài lập lại nhiều lần giáo huấn của Hội Thánh dạy rằng hôn nhân là một sự kết ước trọn đời giữa một người nam và một người nữ. Đứng trước bao nhieu thánh đố như thế trong xã hội cũng như trong bốn bức tường gia đình, Đức Thánh Cha thường ca ngợi nhiều người nam nữ đang chiến đấu một cuộc chiến tốt đẹp hằng ngày. Ngài nói: “Các vị lãnh đạo và các cộng đoàn cần quỳ gối trước những gia đình ấy. Họ thực sự là một trường dạy tình người. Họ đang cứu vớt xã hội khỏi nạn mạn rợ bằng cách sống chung với nhau và bảo tồn liên hệ của họ trong mọi hoàn cảnh khó khăn kể cả trong nghèo đói và khủng hoảng. Những người nam và nữ săn sóc những người thân yêu bệnh tật, nhiều khi mất ngủ và vẫn đi làm ngày hôm sau. Họ thực là những anh hùng thầm lặng, những vị thánh thầm kín của ngày nay.
Sau cùng Đức Thánh Cha kêu gọi những người nam nữ đang tiến bước trên con đường đúng đắn hãy giúp loan báo Tin Mừng và trợ giúp các gia đình khác chữa lành, để giáo huấn đức tin cũng đánh động tâm hồn nhiều người và mang lại cho họ sức mạnh để tuân theo thánh ý Chúa.
(KT)
Bình luận