Hầm mộ các thánh ở Rome

Những hầm mộ các thánh ở Rome luôn nhắc nhở các thế hệ tín hữu đời sau về lòng tận tụy của những Kitô hữu đầu tiên, luôn đặt niềm tin vào Thiên Chúa và tưởng nhớ các thánh tử đạo.

Ngày lễ Các Thánh và Các Ðẳng Linh Hồn - 1 và 2.11 - là thời điểm các Kitô hữu trên toàn thế giới vinh danh các bậc thánh nhân và cầu nguyện cho người đã khuất. Những ngày này, những hầm mộ do các tín hữu thời đầu lập ra trở thành điểm tưởng nhớ các vị tử đạo, cầu nguyện cho những người đã về với Chúa và ca ngợi đức tin.

Cũng giống như tất cả các tang lễ khác của người La Mã vào thời bấy giờ, đám tang của Kitô hữu được yêu cầu tiến hành bên ngoài các bức tường của thành Rome. Tuy nhiên, thay vì chỉ chôn cất người chết như bình thường, các tín hữu bắt tay vào xây dựng hầm mộ dành riêng cho những con người khi còn sống bị bách hại và không thể công khai đức tin, để họ khi chết có nơi tưởng nhớ và cầu nguyện. Các hầm mộ bí mật được trang trí bằng những biểu tượng thể hiện đức tin mà các Kitô hữu không thể chia sẻ trên đường phố. Sau một thời gian, khi không còn tình trạng bách hại, những nơi này được biến thành nhà nguyện hoặc nhà thờ, phục vụ cho thánh lễ dành cho người đã khuất.

Ngày nay, nhiều người thuộc mọi thành phần tôn giáo thường xuyên đến thăm các hầm mộ. Sau đây là những địa điểm nổi tiếng nhất tại Rome:

Hầm mộ thánh Callixtus

Nơi này còn được gọi là “hầm mộ các giáo hoàng”, vì nhiều vị chủ chăn của Giáo hội hoàn vũ được chôn cất tại đây từ thế kỷ 2-4. Hầm mộ thánh Callixtus thuộc nhóm được bảo quản tốt nhất từ các thế hệ Kitô hữu đầu tiên. Hệ thống mộ phần chằng chịt được xây dựng theo lệnh của Ðức Giáo Hoàng Callixtus I và chứa di hài của 60 vị giáo hoàng và 50 thánh tử đạo đời đầu. Năm 1849, nhà khảo cổ học Giovanni Battista de Rossi đã phát hiện hầm mộ mất tích từ lâu, và nhờ vào các ký tự Hy Lạp cổ đại, các chuyên gia xác định được mộ phần của ít nhất 5 vị giáo hoàng, lần lượt là các Ðức Giáo Hoàng Pontian, Fabian, Lucius I, Eutychian và Anterus.

Hầm mộ Praetextatus

Ðược xây bên trên nơi chôn cất sẵn có dành cho giới quý tộc La Mã, hầm mộ Praetextatus có giai đoạn đảm nhiệm vai trò của một Vương Cung Thánh Ðường và là nơi đặt ngai của các giáo hoàng đời đầu, bao gồm Ðức Giáo Hoàng Gioan III (561-574). Trong số các thánh được chôn cất tại đây có thánh Urban, Felicissimo, Agapitus, Quiring và Gennaro. Cấu trúc gần 2.000 năm tuổi này cũng là một trong những hầm mộ được trang trí tỉ mỉ và công phu nhất ở Rome. Người thời nay vẫn không ngớt trầm trồ trước những bức tường chạm đá hoa cương Carrara, được chạm khắc những cảnh tượng trong Kinh Thánh như Chúa Giêsu vinh quang với mão gai, và các bức bích họa ấn tượng mô phỏng 4 mùa trong năm.

Hầm mộ thánh Thecla

Ðến nay, giới chuyên gia vẫn còn tranh luận về việc liệu hầm mộ thánh Thecla được đặt theo tên một vị thánh hoặc theo một phụ nữ quý tộc ở địa phương cùng tên hay không. Tuy nhiên, hầm mộ thánh Thecla chắc chắn nằm trong nhóm những nơi chôn cất các tín hữu được đánh giá cao bởi những hình ảnh cổ xưa nhất nhất về Kitô giáo. Trong số những hình vẽ được lưu giữ tại đây có những tranh khắc họa các thánh tông đồ. Năm 2008, một bức vẽ thánh tông đồ Phaolô từ năm 380 đã được khám phá bên dưới các lớp đá vôi hầm mộ.

Hầm mộ Priscilla

Nổi tiếng với bức họa Maria được cho là cổ nhất trong lịch sử Giáo hội, hầm mộ Priscilla được xây dựng vào thế kỷ 2 bên trên một mỏ đá cũ và được đặt tên theo quan nhiếp chính tối cao Manius Acilius Glabrio. Ông bị xử tử theo lệnh của Hoàng đế Domitian sau khi cải đạo sang Kitô giáo. Hầm mộ này còn được gọi với biệt danh “Nữ hoàng của các hầm mộ” vì nhiều vị giáo hoàng được chôn cất tại đây, bao gồm Ðức Marcellinus và Ðức Marcellus. Hầm mộ Priscilla hiện vẫn được xem là một trong những địa điểm khảo cổ quan trọng nhất trong lĩnh vực nghệ thuật thánh cổ, bao gồm các bức bích họa từ thế kỷ 3 mô tả những cảnh tượng trong Cựu Ước và Tân Ước.

Hầm mộ thánh Sebastian

Nằm ở đường Appia Antica, hầm mộ thánh Sebastian là một trong vài nghĩa trang được liên tục sử dụng trong nhiều thế kỷ. Theo những bản ghi chép cổ xưa, các vị tử đạo thuộc tầng lớp quý tộc đã được chôn cất tại đây bao gồm Sebastian, Quirinus và Eutychius, trong khi một số tài liệu còn cho rằng thi hài của các thánh Phêrô và Phaolô cũng từng được lưu giữ tại hầm mộ thánh Sebastian trong một khoảng thời gian. Các nhà khảo cổ học đã có thể xác nhận nơi này nhờ vào các dấu tích Kitô giáo đời đầu trên những bức tường, bao gồm biểu tượng mỏ neo và con cá, cũng như hơn 600 bức tranh vẽ tường với lời nguyện cầu gởi đến các thánh Phêrô và Phaolô.

LING LANG