Kế hoạch mục vụ toàn diện cho thổ dân Mỹ

Hội đồng Giám mục Mỹ đã bỏ phiếu nhất trí ủng hộ kế hoạch xây dựng một cách tiếp cận thống nhất và toàn diện về việc truyền giáo cho người da đỏ, theo báo National Catholic Register.

Tại cuộc họp trực tuyến cách đây không lâu, Ðức Giám mục James Wall, Chủ tịch Ủy ban chuyên trách thổ dân - HÐGM Mỹ, nêu lên một thực trạng: Hiện vẫn chưa có hướng dẫn nào cho Giáo hội tại nước này trong việc tiếp cận, thấu hiểu và thúc đẩy hoạt động loan báo Tin Mừng trong cộng đồng người bản địa. Vì thế, Ðức cha trình bày kế hoạch nhằm lan rộng đức tin ở thổ dân, công nhận tinh thần và nhu cầu mục vụ của họ. Bên cạnh đó, Giáo hội tại Mỹ trong thời gian tới cũng cần phải nhìn nhận và giải quyết những vấn đề tồn tại lâu nay nhằm mang lại công lý và sự hòa giải cho thổ dân.

Kế hoạch toàn diện

Nhiều vị chủ chăn ở nước này đã lên tiếng ủng hộ mạnh mẽ việc phát triển kế hoạch mục vụ, theo hướng công nhận những nhược điểm và thiếu sót lâu nay trong truyền giáo, đồng thời nhấn mạnh vào hiện tại và tương lai. Hơn thế nữa, Giáo hội đặt mục tiêu khôi phục sự hiểu biết về cội nguồn của người da đỏ. “Với kế hoạch mới, thổ dân Công giáo ở Mỹ sẽ cảm thấy yên tâm vì cộng đồng bản địa được ưu tiên phát triển trong tầm nhìn chung của Giáo hội hoàn vũ”, theo Ðức Giám mục Wall. Ngài đang chăm sóc đoàn chiên của giáo phận Gallup, bao gồm các cộng đồng thổ dân Navajo, Zuni, Hopi, Apache và Pueblo. 

“Lần gần đây nhất, Giáo hội tại Mỹ soạn thảo kế hoạch mục vụ cho cộng đồng bản địa là vào năm 1977. Nhiều năm trôi qua và nay đã khác xưa”, Ðức cha Wall cho biết. Gần 50 năm qua đã đánh dấu nhiều sự kiện quan trọng đối với người da đỏ, bao gồm việc Giáo hội tuyên phong vị thánh đầu tiên là thổ dân châu Mỹ, thánh Kateri Tekakwitha, người Mohawk; và những hướng tiếp cận tích cực, mang đến bộ mặt và tương lai mới cho các cộng đồng da đỏ.

ĐGM James Wall động thổ xây nhà nguyện ở giáo phận

Với sự nhất trí cao, tỷ lệ 223-6, HÐGM Mỹ phê chuẩn đề xuất phát triển kế hoạch mục vụ mới. Ðức cha Paul Etienne của Tổng Giám mục Seattle (bang Washington) nhận định đề xuất trên rất đúng lúc và vô cùng cần thiết, phản ảnh nhu cầu của thời đại. Ðề xuất được xây dựng dựa trên một loạt các phiên tham vấn những tổ chức Thổ dân Công giáo Mỹ; các vị chủ chăn của những giáo phận có cộng đồng da đỏ đông đảo; và các bên liên quan vào năm 2018. Thông qua nhiều phiên làm việc, thổ dân bày tỏ mong muốn có tiếng nói mạnh mẽ và rõ ràng hơn trong Giáo hội.

Hàn gắn hiện tại

Ðộng thái mới nhất của HÐGM Mỹ đáp lại lời mờ gọi của các vị giáo hoàng, từ Ðức Gioan Phaolô II đến Ðức Phanxicô, với mong mỏi tiếp nhận trọn vẹn hơn người da đỏ và văn hóa bản địa ở Mỹ.

Năm 1984, Ðức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II tuyên bố “người da đỏ cũng là một phần của Chúa Giêsu”. Ðồng thời, ngài bày tỏ ước nguyện của Giáo hội hoàn vũ trong việc hỗ trợ mọi sắc dân đến từ các văn hóa khác nhau, thể hiện đức tin thông qua truyền thống văn hóa của mỗi người: “Hành động hồi sinh văn hóa thổ dân đóng vai trò mang lại khởi đầu mới cho các giá trị đích thực mà người da đỏ được tổ tiên truyền lại, và tất cả đều được thanh tẩy và trở nên cao thượng nhờ sự mặc khải của Chúa Giêsu”.

Múa truyền thống bên ngoài nhà thờ 320 năm tuổi của người da đỏ

Kế hoạch mục vụ hoàn chỉnh được dự kiến sẽ xây dựng mô hình truyền giáo cho các cộng đồng thổ dân ở bên trong các khu bảo tồn cũng như ở bên ngoài (nơi hơn 2/3 số dân Mỹ bản địa sinh sống). Ông Robert Barbry II, giám đốc điều hành Hội đồng Tekakwitha hợp tác với Ủy ban về thổ dân của HÐGM Mỹ, tiết lộ phần giới thiệu hoặc chương đầu tiên sẽ đề cập những bất hạnh và tiêu cực mà người da đỏ phải trải qua trong nhiều thế kỷ: “Có lẽ đây là nỗ lực đầu tiên ở cấp quốc gia trong việc thật sự chạm đến những quan ngại diễn ra lâu nay ở Mỹ”.

Kế hoạch mục vụ dự kiến sẽ mang đến cơ hội cho Giáo hội tại Mỹ ủng hộ giới trẻ thổ dân thông qua những hoạt động quảng bá về ngôn ngữ, văn hóa và bản sắc của họ. Ðức cha Thomas Olmsted Giám mục Phoenix (bang Arizona) cũng đề cập tầm quan trọng của việc thành lập thêm nhiều trường Công giáo dành cho người da đỏ. Một trong các mô hình kiểu mẫu là Trường Da đỏ  Thánh Michael ở giáo phận Gallup. Hiệu trưởng Dot Teso cho biết trường hoạt động dựa trên nền tảng văn hóa Navajo và xây dựng đức tin mang bản sắc riêng của dân tộc này.

Trên hết, kế hoạch mục vụ đặt mục tiêu công nhận phần đóng góp đầy đủ của các sắc dân da đỏ trong bình diện lịch sử chung của Giáo hội Công giáo ở Mỹ. Ðây cũng được xem là phần khó khăn nhất sau thời gian dài ghi nhận thiếu sót. Cũng vì thế, đa số tín hữu trên toàn thế giới hiện chưa biết về những gương anh hùng và các vị tử đạo thuộc cộng đồng thổ dân ở Bắc Mỹ. 

GIANG VÔ YÊN