Lịch sử tiếp kiến chung tại Vatican

Ðức Giáo Hoàng Phanxicô dự định sẽ cho tổ chức lại các buổi tiếp kiến chung với sự hiện diện của cộng đoàn ngay sau khi các điều kiện liên quan đến dịch Covid-19 cho phép.

Cho đến năm 2020, Ðức Thánh Cha gần như mỗi sáng thứ Tư hằng tuần đều gặp gỡ các tín hữu, dù ở bên ngoài tại quảng trường Thánh Phêrô hoặc bên trong Ðại Thính đường Phaolô VI.

Tiếp kiến trực tuyến

Vì ảnh hưởng của dịch Covid-19 và nhằm tuân thủ đầy đủ các biện pháp phòng dịch, những buổi tiếp kiến chung truyền thống đã được chuyển thành những buổi truyền trực tiếp từ thư viện của Ðiện Tông tòa, không có giáo dân dự. Thế nhưng, đối với vị giáo hoàng luôn gần gũi với tín hữu, đây không phải là điều dễ dàng. “Tôi cảm thấy thật khác biệt khi cách xa mọi người. Tôi muốn khởi động lại các cuộc tiếp kiến với công chúng càng sớm càng tốt”, Ðức Phanxicô chia sẻ trên chuyến bay từ Baghdad (Iraq) về Rome ngày 8.3.

Trong suốt 9 tuần lễ kéo dài từ tháng 9 đến tháng 10.2020, Vatican thử nghiệm tổ chức cuộc tiếp kiến chung với quy mô thu nhỏ (tối đa 500 người), tại sân San Damaso trong khuôn viên Ðiện Tông tòa. Những người tham gia được yêu cầu đeo khẩu trang và ngồi giãn cách. Ðức Thánh Cha ngày 8.3 cho biết, phía Vatican đang cân nhắc tiếp tục nối lại hoạt động tiếp kiến chung như giai đoạn tháng 9, tháng 10.2020, và đang chờ đến thời điểm thích hợp, khi mà tình hình dịch bệnh cho phép.

Thừa nhận bản thân cảm thấy bị tù túng trong thời gian xảy ra dịch Covid-19, Ðức Giáo Hoàng Phanxicô nói đối với ngài, khi vắc xin phổ biến, dịch bị đẩy lùi, việc có thể gặp gỡ, “chạm đến những con người thánh thiện của Thiên Chúa”, làm ngài cảm thấy được hồi sinh.

Những buổi tiếp kiến ban đầu

Buổi huấn dụ đầu tiên vào ngày thứ Tư đã được tổ chức tháng 4.1939, do Ðức Giáo Hoàng Piô XII chủ sự, và các cuộc tiếp kiến ban đầu đặc biệt dành cho các đôi vợ chồng mới cưới. Hoạt động tiếp kiến hằng tuần được tiếp diễn cho đến khi chiến tranh thế giới thứ II bùng nổ và sự kiện thành Rome bị chiếm đóng năm 1943 đã khiến hoạt động này không thể diễn ra.

Ðến triều đại Ðức Giáo Hoàng Gioan XXIII (1958-1963), ngài đã nối lại các buổi tiếp kiến chung, khởi đầu với các giáo viên theo đạo Công giáo và những tín hữu khác tại Castelgandolfo, nơi đặt dinh thự mùa hè của các vị giáo hoàng. Cuộc tiếp kiến chung vào ngày 13.7.1963, do Ðức Giáo Hoàng Phaolô VI chủ trì, là sự kiện đầu tiên Ðức Thánh Cha gởi lời chúc đến toàn thể tín hữu và được dịch sang tiếng Pháp, Tây Ban Nha, Ðức và tiếng Anh. Theo thời gian, số người tham gia các buổi tiếp kiến chung của Ðức Giáo Hoàng Phaolô VI tăng dần, buộc Vatican phải khởi công xây dựng một thính phòng lớn có sức hứa lên đến 12.000 người, chính là Ðại Thính đường Phaolô VI.

Một phần của Ðại Thính đường Phaolô VI, được khai trương năm 1971, nằm trên lãnh thổ Ý, trong khi các khu vực còn lại nằm bên trong ranh giới của Vatican. Khu vực Ðức Giáo Hoàng phát biểu nằm bên phần Vatican. Trước khi thính phòng được xây dựng, các buổi tiếp kiến chung được tổ chức tại Vương Cung Thánh Ðường Thánh Phêrô hoặc tại một sảnh bên trong Ðiện Tông tòa.

Ðức Giáo Hoàng Gioan Phaolô I đã chủ sự 4 cuộc tiếp kiến chung trước khi ngài đột ngột qua đời ngày 28.9.1978, với triều đại chỉ 33 ngày. Chủ đề trong các buổi tiếp kiến chung ít ỏi của ngài là về đức tin, niềm hy vọng và lòng bác ái. Khi Ðức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II tổ chức buổi tiếp kiến đầu tiên vào tháng 10.1978, Ðức Thánh Cha đã tiếp tục những chủ đề được Phaolô I khai mở. “Từ những ghi chép của Ðức Gioan Phaolô I cho thấy rằng, ngài không chỉ muốn đề cập đến 3 điều cao đẹp, ‘đức tin, niềm hy vọng và lòng bác ái’, mà còn cả điều thứ 4: nhân đức trụ”, Ðức Gioan Phaolô II mở lời. Kể từ đó, cuộc tiếp kiến chung hằng tuần thường được xoay quanh một chủ đề cụ thể. Không những thế, Ðức Gioan Phaolô II còn có những bài huấn dụ nổi tiếng về “Thần học Thể xác” trong các cuộc tiếp kiến chung từ năm 1979 đến 1984.

Bên cạnh đó, trong các cuộc tiếp kiến chung, vị giáo hoàng người Ba Lan còn có thói quen nói về các chuyến tông du của ngài và ý nghĩa của từng chuyến đi ngay sau khi quay về Rome. Ðến triều đại Ðức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI, ngài chọn một số chủ đề như Thánh Vịnh, các đấng giáo phụ và những người phụ nữ vĩ đại của Kitô giáo.

Đại Thính đường Phaolô VI có sức chứa 12.000 người

Ngày nay, buổi tiếp kiến chung được tổ chức bằng tiếng Ý, kèm theo nội dung được tóm tắt sơ lược các bài giảng của Ðức Thánh Cha bằng tiếng Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Ðức, Bồ Ðào Nha, Ả Rập và Ba Lan. Ðức Giáo Hoàng Phanxicô gởi lời chào khách hành hương đến từ nhiều quốc gia khác nhau. Và Ðức Thánh Cha tiếp tục truyền thống khi tổ chức tiếp kiến chung theo một chủ đề. Các tín hữu quốc tế khi có dịp đến Rome vào thứ Tư đều mong muốn được tham dự buổi gặp gỡ rất đặc biệt này. 

ÐỊNH NGUYỄN