Cuộc gặp gỡ dưới tượng đài Đức Mẹ Núi Cúi

Ở Sài Gòn, tôi quen biết với anh Nguyễn Vui cũng phải hơn 10 năm nay. Biết nhau qua bạn bè chứ không liên quan gì đến nghề nghiệp của mỗi người (tôi là nhà báo, anh Vui làm điêu khắc đá mỹ nghệ). Chúng tôi thường họp mặt với cây đàn và những bài hát Boléro. Tình bạn càng đậm đà thêm khi một đồng nghiệp thân thiết của tôi trở thành sui gia với anh Vui...

Mùa giãn cách vì dịch bệnh Covid 19, tôi về quê tránh dịch ở vùng Gia Kiệm (Giáo phận Xuân Lộc, tỉnh Ðồng Nai). Hơn 4 tháng quanh quẩn trong nhà, tôi nhớ Sài Gòn, nhớ bạn bè chi lạ ! Bỗng một hôm anh Vui gọi điện thoại cho tôi: “Tôi đang ở sát rạt chỗ anh nè, anh ghé uống với tôi lon bia”. Tôi mừng quá, vì 4 tháng nay chưa gặp “người Sài Gòn” nào, nên vội đến... Qua trò chuyện, anh Vui đã gây cho tôi từ bất ngờ này đến ngạc nhiên khác. Không ngạc nhiên sao được khi biết từ 2 năm nay anh thường xuyên đi về cung đường này bởi công ty của anh đã được các Ðức cha Giáo phận Xuân Lộc “chọn mặt gởi vàng” để thực hiện tượng Ðức Mẹ Núi Cúi - một công trình quan trọng nhất, nằm ở vị trí cao nhất và là biểu tượng đại diện cho cả Trung tâm hành hương... Ðiều bất ngờ nữa đối với tôi: Anh Nguyễn Vui không phải là một tín hữu Công giáo nhưng lại được sự tín nhiệm của các Ðấng Bề trên Giáo phận Xuân Lộc để các ngài giao phó thực hiện một công trình đặc biệt quan trọng...

Dưới phần đế tượng

Anh Vui kể hiện anh giữ chức Chủ tịch HÐQT Công ty Ðiêu khắc và trang trí Vĩnh Cửu, khởi đầu từ năm 1986 với quy mô chỉ là một cơ sở nhỏ sản xuất VLXD, đến năm 1995 thì thành lập công ty. Công ty của anh từng thực hiện nhiều công trình “bề thế” như: Tượng Phật ở chùa Ông Núi (Bình Ðịnh) cao 69m núi, đường kính tòa sen rộng 52m; tượng Phật ở Bình Long (Bình Phước) cao 73m hoặc tượng rồng tại khu du lịch Bửu Long (Biên Hòa) với chiều cao 12m, dài 32m và tượng đài chiến thắng Bình Giã (Vũng Tàu) cao 26m cùng hàng loạt công trình núi giả đá, điêu khắc, sân vườn… trên toàn quốc. “Chúng tôi rất may mắn khi được Giáo phận Xuân Lộc biết đến vì đã từng thi công 2 tượng Phật (kể trên) với kích thước lớn “nhất nhì” Ðông Nam Á. Tuy chưa từng thi công tượng Công giáo nhưng với kinh nghiệm đã từng thành công với những bức tượng có kích cỡ siêu lớn, chúng tôi hoàn toàn tự tin có thể hoàn thành được tượng Ðức Mẹ theo đúng yêu cầu quy cách của Giáo phận Xuân Lộc. Mặt khác, việc phát triển và ứng dụng công nghệ CNC và 3D của những năm gần đây càng tối ưu hóa về mỹ thuật, kỹ thuật, độ bền, độ chính xác cao hơn, tiến độ thi công nhanh hơn và cũng đảm bảo an toàn hơn nên chúng tôi càng thêm tự tin khi thực hiện công trình này”- anh Nguyễn Vui bộc bạch.

Ban Quản lý Trung tâm hành hương chụp hình lưu niệm với đơn vị thi công trước đầu tượng Đức Mẹ tỷ lệ bằng kích thước thật

Ðược biết, tổng thể công trình Trung tâm hành hương Ðức Mẹ Núi Cúi do Tiến sĩ Khoa học - Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn làm Tổng công trình sư (ông là con trai của kiến trúc sư lừng danh Ngô Viết Thụ từng đoạt giải Khôi nguyên La Mã), cùng cộng tác với chuyên gia về kết cấu bê tông cốt thép PGS.TS Nguyễn Văn Hiệp (trường Ðại học Bách khoa) để đảm bảo quy hoạch cho toàn bộ Trung tâm Núi Cúi và tính bền vững của tượng Ðức Mẹ.

Riêng mô hình (tượng mẫu) Ðức Mẹ Núi Cúi do tác giả Xuân Quang thực hiện (ông cũng là tác giả của bức tượng Ðức Mẹ tại Trung tâm hành hương Bãi Dâu). Công ty Vĩnh Cửu chế tác khuôn và thi công, cùng phối hợp với Ðiêu khắc gia Trần Ðình Quả về phần mỹ thuật. Tượng được phê duyệt để thi công với gần 10 lần trình mẫu: mẫu tượng Ðức Mẹ tỷ lệ 1:10 và mẫu đầu tượng tỷ lệ 1:1. Tượng Ðức Mẹ cao 34m, phần đế tượng cao 16m, tổng chiều cao là 50m, đường kính ở chỗ to nhất gần 10m, trọng lượng toàn bộ ước tính khoảng 1.040 tấn, kết cấu gồm bê tông cốt thép và bê tông sàn lõi nên tượng có thể bền vững hàng ngàn năm. Nếu tính từ mặt đất (đỉnh núi) thì tượng Ðức Mẹ cao 50m, sau lưng Mẹ là lung linh mặt hồ Trị An, sơn thủy hữu tình. Mẹ quay mặt về hướng đông, nơi phần lớn con cái Mẹ sống trên địa bàn giáo phận. Hai tay Mẹ chắp lại, hơi chệch sang phía trái - nơi có trái tim rất nhân lành và chan chứa yêu thương. Mẹ nghiêng cúi xuống như dõi theo, yêu thương chăm sóc đàn con giáo phận...

Phối cảnh tượng Đức Mẹ Núi Cúi

Ngày 25.10.2021, anh Nguyễn Vui đã mời điêu khắc gia nổi tiếng Phạm Văn Hạng, điêu khắc gia Võ Ngọc Lân (người từng thiết kế mỹ thuật cho Trung tâm hành hương Ðức Mẹ La Vang) và người viết đến thăm công trình Ðức Mẹ Núi Cúi (đang thi công giai đoạn cuối). Ông Phạm Văn Hạng đã nhận xét: “Nhìn tổng thể công trình rất đẹp vì chọn được vị trí đắc địa. Riêng về tượng Ðức Mẹ rất thanh thoát và nhiều chất nhạc, bởi khác với những bức tượng truyền thống thường thể hiện Ðức Mẹ chắp tay giữa ngực, mặt nhìn thẳng. Ở đây Ðức Mẹ đã thoát ra khỏi cái khung truyền thống, cũng với đôi tay chắp lại nhưng chếch về bên ngực trái, đầu cũng hơi nghiêng, mắt nhìn xuống làm cho dáng Mẹ thêm thanh thoát, dịu hiền...”.

Anh Vui cho biết tượng Ðức Mẹ được thực hiện qua các công đoạn như sau: Tạo và chỉnh sửa mẫu khoảng 2 tháng (thực hiện bởi 2 điêu khắc gia); Ứng dụng công nghệ CNC - 3D để sản xuất các tấm khuôn (khoảng 8 tháng); Lắp đặt các tấm khuôn và đổ bê tông lõi, vỏ tượng (khoảng 12 tháng); Chống thấm - bả - sơn hoàn thiện (khoảng 2,5 tháng). Như vậy, từ lúc bắt tay vào thực hiện cho đến khi hoàn thành thời gian khoảng 2 năm. Theo anh, công đoạn khó nhất là khi lắp ráp các tấm khuôn vỏ tượng tại công trình, vì độ sai lệch cho phép khi trắc đạc chỉ là 2mm, nếu sai lệch nhiều hơn sẽ ảnh hưởng đến thẩm mỹ bức tượng và mất nhiều thời gian để chỉnh sửa tại công trình. Kế đến là phần đầu và mặt của tượng, phải mất hơn 3 tháng để chỉnh sửa (tỉ lệ 1:1) phải tới 3 lần, những đấng bậc có trách nhiệm mới hài lòng và phê duyệt.

Tác giả và tượng mẫu trong xưởng máy Vĩnh Cửu ở Long Thành, Đồng Nai

Gần như toàn bộ bộ máy của công ty Vĩnh Cửu đều có tham gia vào trong quá trình thực hiện công trình tượng Ðức Mẹ: Ban Tổng Giám đốc, Ban Chỉ huy công trình, Nhà máy sản xuất, Phòng Nhân sự - Hành chánh, Phòng vật tư, Phòng Kế toán… Riêng tại công trình, Ban chỉ huy gồm có 3 kỹ sư xây dựng, 1 kỹ sư trắc đạc và duy trì tối thiểu 14 công nhân lành nghề. Ðội ngũ này cũng là những người đã trực tiếp thực hiện 2 công trình tượng tâm linh với quy mô lớn đã đề cập đầu bài viết. Tuy nhiên, quá trình thi công lại xảy ra dịch bệnh Covid khiến tất cả mọi thứ đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng, và trong điều kiện hết sức khó khăn đó, công ty từng bước khắc phục và đến cuối tháng 10.2021 thì cơ bản đã hoàn thành công trình tượng Ðức Mẹ vượt tiến độ cho phép. Anh Vui tâm sự: “Tôi nghĩ chúng tôi đã có một sự may mắn, vinh hạnh và cũng là cái duyên để thi công công trình tượng Ðức Mẹ Núi Cúi. Hy vọng Trung tâm hành hương với đỉnh cao là Tượng Mẹ sẽ là ánh sáng soi rọi, là điểm tựa, điểm hội tụ cho giáo dân tại Giáo phận Xuân Lộc nói riêng và toàn Việt Nam nói chung. Tôi cũng ước mơ công ty trong tương lai cũng sẽ được dịp thực hiện những công trình “để đời” và... “vĩnh cửu” như tên gọi”.

Từ trên tượng mẹ nhìn xuống hồ Trị An

Trước khi bắt tay từ giã, tôi choàng tay ôm bạn, cùng nhìn lên tượng Mẹ. Ðúng là “Có những việc Thiên Chúa thực hiện mà con người không bao giờ nghĩ tới” - trong đó có việc anh bạn của tôi: Nguyễn Vui và các cộng sự của anh đang làm.

HÀ ÐÌNH NGUYÊN