Hiện diện để góp phần loan báo Tin Mừng

ĐIỂM ĐẶC BIỆT CỦA THƯỢNG HÐGM 2023

Cứ mỗi ba năm, Thượng HÐGM họp một lần dưới ánh sáng đức tin và sự soi dẫn của Chúa Thánh Thần. Thượng HÐGM 2021-2023 là lần thứ 16. Ngày xưa, kỳ họp diễn ra có 5 ngày, bây giờ kéo dài đến 3 năm, như vậy nó vượt qua tính cách công nghị, nó không chỉ là hội nghị của giám mục với giáo hoàng mà còn là sinh hoạt của Dân Chúa. Từ một hội nghị biến thành một sự kiện của Dân Chúa. Ðức Thánh Cha Phanxicô dạy rằng, Dân Chúa cũng có cảm thức đức tin, nên ngài nhắn nhủ các giám mục phải thỉnh ý Dân Chúa, từ cấp giáo phận, quốc gia, châu lục. 

Hai năm, trước khi cử hành Thượng HÐGM 2023, các giám mục phải thỉnh ý Dân Chúa. Khi thay đổi điều này, chắc chắn Ðức Thánh Cha dựa trên nền tảng thần học. Lý do nào để giáo dân cùng tham gia? Ngài dựa vào từ “Synod - con đường”, nó là sự cùng đi với Chúa trên con đường sứ vụ. Mà trong đời sống, không chỉ có giám mục cùng đi nhưng là toàn bộ Dân Chúa. Ðây là tiến trình phân định để tìm thánh ý Chúa trong bối cảnh hiện tại để loan báo Tin Mừng. Tất cả phải cùng ngồi lại nhìn xem thực trạng của giáo hội và xã hội, cần thay đổi những gì. Giáo dân, giám mục cùng đi tìm ý Chúa. Chúng ta vui mừng vì sự thay đổi của Thượng HÐGM, giáo dân được cùng tham gia vào tiến trình của hội nghị các giám mục thế giới.

THƯỢNG HÐGM 2023 ÐỀ CẬP VẤN ÐỀ GÌ?

Ðối diện với thế giới hôm nay, Ðức Thánh Cha Phanxicô xác tín: “Hiệp hành là ý muốn của Chúa dành cho giáo hội trong thiên niên kỷ thứ 3”. Bối cảnh của thế giới ngày nay còn nhiều hỗn loạn, không tìm được tiếng nói chung, trải qua rất nhiều tai ương từ lụt lội, hạn hán… Ðứng trước một thế giới chia rẽ, bất hòa, xung đột, đang cổ võ cho sự chết thì Giáo hội có loan báo Tin Mừng cho sự sống, hiệp nhất và trở thành phương thế của sự hiệp nhất không? Giáo hội ngày nay có là khí cụ của sự hiệp nhất trong nhân loại chăng?

Thực tế cho thấy Giáo hội vẫn có sự chia rẽ, bất hòa ngay nội tại. Chính Giáo hội cũng đã và đang còn nhiều vấn đề, chẳng hạn như lạm dụng tình dục, giáo sĩ trị… Bên cạnh đó, nguy cơ chia rẽ, ly khai có thể xảy ra trong Giáo hội. Ngoài giáo sĩ trị, còn thấy đâu đó có giáo dân trị ở giáo xứ này, giáo xứ khác.

Ðức TGM Giuse Nguyễn Năng luôn thao thức về sự hiệp hành trong linh mục đoàn, giữa linh mục với giáo dân, giám mục với linh mục. Ngài dự kiến tổ chức các buổi hiệp hành cấp giáo hạt, để các cha có thể chia sẻ, tỏ bày với nhau; rồi đại diện các linh mục trong giáo hạt sẽ hiệp hành với giám mục. Trong buổi họp này, giám mục không chủ tọa nhưng linh hoạt viên sẽ chủ sự. Cần thiết phải nhấn mạnh rằng không phải do thế giới, nhưng Giáo hội cần nhận ra dấu chỉ của thế giới để nhờ ơn tác động của thánh thần mà nhìn thấy những hiện trạng, tích cực và tiêu cực. Vì thế Giáo hội lưu ý đến hiệp hành.

Hiệp hành là gì? Hiệp hành xem ra khá mới mẻ nhưng mang một nội hàm ý nghĩa. Thiên Chúa đồng hành nhưng trong Chúa Giêsu thì Thiên Chúa hiệp hành. Ngày xưa, Thiên Chúa đồng hành cùng dân Ngài, từ thời Cựu Ước. Ðến thời kỳ cuối cùng, Thiên Chúa hiệp hành trực tiếp, mang thân phận con người, sống với con người. “Hiệp hành là cùng đi với Chúa trên con đường loan báo Tin Mừng cho thế giới, dẫn đưa mọi người tới Thiên Chúa là Cha”. Kitô hữu là môn đệ của Chúa Giêsu, bước theo lý tưởng của Thầy, chia sẻ đời sống và sự ngã xuống của Thầy. Nói tóm lại, hiệp hành là cùng đi với Chúa và đi với nhau. 

Hãy cùng suy nghĩ về điều này, trước đây, chúng ta đã đi với Chúa và với nhau chưa? Môn đệ là người cùng bước theo Thầy. Như vậy, Giáo hội đã hiệp hành từ rất lâu. Các cộng đoàn tín hữu đầu tiên đã hiệp hành, chia sẻ đời sống huynh đệ, đã bẻ bánh. Các cộng đoàn Kitô hữu ngày nay đều lấy cộng đoàn Kitô hữu đầu tiên như một kiểu mẫu, mọi người hiệp thông nhau. Lương dân gọi các cộng đoàn Kitô hữu Việt Nam là đạo yêu thương. Nhìn vào cộng đoàn này, chúng ta thấy hình ảnh đẹp: con giống cha, cha giống con, giáo dân chết cùng cha, cha chết cùng giáo dân… trong công cuộc loan báo Tin Mừng. Như vậy chúng ta đã sống hiệp hành từ xa xưa.

UBÐKCG TIẾP TỤC LỐI SỐNG HIỆP HÀNH

Không có giáo dân thì không Phúc Âm hóa xã hội được. Tin Mừng không đi vào xã hội được. Tôi từng nghĩ nhiều khi UBÐKCG sao cứ loay hoay với chuyện được thừa nhận hay không? Hãy bỏ ý nghĩ đó, dù có thừa nhận hay không chúng ta vẫn là con cái của Giáo hội, đồng hành với Giáo hội. Không nhất thiết Giáo hội phải thừa nhận công khai, nhưng anh chị em đã chọn cho mình một hướng đi, đó là dấu gạch nối. Anh chị em đã chọn một phương cách để hiệp thông, tham gia loan báo Tin Mừng. Tôi xin nhắc lại rằng, không có giáo dân thì không thể loan báo Tin Mừng, vì giáo dân hiện diện giữa cuộc đời, qua các lĩnh vực xã hội.

Các anh chị trong UBÐKCG chọn cho mình hướng đi là dấu gạch nối đạo - đời. Dù anh chị em có là tổ trưởng dân phố hay giữ vai trò gì trong xã hội, anh chị em có phải là người của Giáo hội không? Chúng ta có thể loan báo Tin Mừng của Giáo hội không? Tất nhiên là có. Vì vậy thành viên của UBÐKCG phải được đào tạo để làm điều này. Chúng ta hiệp hành sống hiệp hành. Một cộng đoàn trong Giáo hội canh tân thì Giáo hội canh tân. Kết quả của Thượng HÐGM không chỉ nằm ở thượng tầng mà ở các thành tố trong Giáo hội.

Giáo hội hiệp thông trong thánh thần, bản chất là hiệp thông, cùng với Chúa Ba Ngôi. Sự hiệp thông này phải biểu hiện ra ngoài bằng sự tham gia đồng trách nhiệm của mọi thành phần Dân Chúa, không phải để trở thành nhóm biệt phái nhưng là nắm tay nhau làm thành Hội Thánh và cùng với Hội Thánh, ta kết nối thêm nhiều người. Chúng ta họp mặt với nhau để thực hiện nhiệm vụ duy nhất là loan báo Tin Mừng. 

Từ tháng 10.2022, tại Rome, Ðức Thánh Cha đã khai mạc Thượng HÐGM. Mùa Vọng, ở các giáo phận đã khai mạc. Chúng ta đang ở giai đoạn Thượng HÐGM cấp giáo phận. Anh chị em hãy cùng thử nghĩ, trải nghiệm sự hiệp hành là trải nghiệm cái gì? Tất cả các đoàn thể trong giáo phận ngồi lại với nhau gặp gỡ hiệp hành, cùng với Giáo hội, các cộng đoàn nhìn lại đời sống.

Hiệp hành không phải ý niệm mà là lối sống của môn đệ. Hình ảnh hai môn đệ trên đường Emmaus là hình ảnh tiêu biểu cho sự hiệp hành trong Hội Thánh. Khi ngồi lại trong buổi hiệp hành, chúng ta cùng nhìn lại để hỏi: có ai bị loại trừ không? Bị gạt ra bên lề? Chúng ta có lắng nghe nhau chân thành? Có can đảm và tự do để lên tiếng? Chúng ta có lên tiếng trong chân lý, sự thật, bác ái không? Có tự do trong những điều còn tìm kiếm và bác ái trong mọi sự? Các thành viên có tham gia vào giáo xứ, mở ra cho anh em tinh thần đại kết, mở ra cho người gạt ra bên lề hay không? Chúng ta có đồng hành với người xa cách Giáo hội không? Có nỗ lực cùng con người xây dựng xã hội và môi trường, ngôi nhà chung thế giới không? Hiệp hành mang tính phổ quát. Chúng ta tự chất vấn xem có kinh nghiệm nào? Chúng ta có niềm vui, trở ngại hay bị tổn thương nào?

Sau khi gặp gỡ, chúng ta hỏi xem đâu là biến chuyển nội tâm dưới sự soi dẫn của Thánh Thần? Sau các buổi thảo luận, anh chị em hãy mạnh dạn tiếp tục chọn lựa của mình.

Anh Nguyên lược ghi