Mừng năm Quý Mão: SỐNG CỦNG CỐ SỰ HIỆP THÔNG

Trong thời gian năm Nhâm Dần - 2022, các tín hữu đã được hướng dẫn để sống hiệp hành theo đường hướng chung của Hội Thánh hoàn vũ, với thời gian dành cho các giáo phận (tháng 10.2021 đến tháng 8.2022). Hai mươi bảy giáo phận tại Việt Nam đã thực hiện được kế hoạch, thu thập được kết quả, và các bản đúc kết đã được tập trung về Văn phòng Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGMVN). Văn phòng này cũng đã hoàn tất Bản Tổng Hợp và phổ biến vào ngày 15 tháng 8 năm 2022. Trong dịp Đại hội lần thứ XV, HĐGMVN đã có Thư Chung gởi toàn thể cộng đồng Dân Chúa, trong đó đã trình bày chương trình mục vụ 3 năm, mà năm 2023, tức năm Quý Mão, là củng cố sự hiệp thông. Các năm tiếp theo: 2024 - thúc đẩy sự tham gia đời sống Giáo hội; và năm 2025 - Cùng nhau loan báo Tin Mừng.

Như vậy, thời gian của năm Quý Mão (2023) là thời gian CỦNG CỐ SỰ HIỆP THÔNG quy hướng về chủ trương mà HĐGMVN đã đề ra.

HIỆP THÔNG: BÀI HỌC QUÝ VÀ KHÓ

Hiệp thông được Hội Thánh Công giáo triển khai thực hiện theo đường hướng hiệp hành. Hiệp thông giữ vị trí then chốt, bởi có hiệp thông mới tham gia thi hành sứ vụ có hiệu quả hơn. Hiệp thông càng vững, càng bền, thì năng lực hoạt động càng thêm hiệu quả hơn trong quá khứ. Hiệp thông do đó là vốn quý của Hội Thánh. Nhưng để hiệp thông đạt tới đỉnh cao, đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng.

Ngay từ khi thực hiện tuyển chọn các môn đệ để chuẩn bị xây dựng Hội Thánh, Chúa Giêsu đã khơi dậy sự hiệp thông bằng việc dạy cho các môn đệ bài học chí cốt, đó là bài học yêu thương. Để các môn đệ có thể am tường bài học này một cách sâu xa, Chúa đã thực hiện việc rửa chân cho các môn đệ.

Cũng trong đêm từ giã các môn đệ, Chúa Giêsu còn dạy thêm bài học yêu thương, khi Chúa bảo: “Đây là điều răn mới của Thầy: anh em hãy thương yêu nhau như Thầy đã yêu thương anh em…” và còn tha thiết dâng lên Chúa Cha những lời nguyện xin cho các môn đệ: “Lạy Cha chí thánh, xin gìn giữ các môn đệ trong danh Cha mà Cha đã ban cho con, để họ nên một trong chúng ta. Con không xin Cha cất họ khỏi thế gian, nhưng xin Cha gìn giữ họ khỏi ác thần. Họ không thuộc về thế gian, cũng như con đây không thuộc về thế gian. Xin Cha lấy sự thật mà thánh hiến họ. Lời Cha là sự thật. Như Cha đã sai con đến thế gian, thì con cũng sai họ đến thế gian. Con xin thánh hiến chính mình con cho họ, để nhờ sự thật, họ cũng được thánh hiến” (Ga 17,15-19).

Quả không có lời nào diễn tả ý nghĩa về sự hiệp thông cho bằng lời cầu nguyện của chính Chúa Giêsu, và cho thấy sự hiệp thông giữa Chúa Cha, Chúa Con và các môn đệ thật là hết sức thắm thiết!

NHỮNG HƯỚNG DẪN KHÁC LIÊN QUAN ĐẾN SỰ HIỆP THÔNG

Có những hướng dẫn khác về tình yêu thương hoặc về sự hiệp nhất, nhưng tất cả đều quy tụ về hướng sống hiệp thông, trong đó có những hướng dẫn của thánh Gioan và thánh Phaolô tông đồ.

Đối với thánh Gioan, trong thư thứ nhất, thánh nhân khuyên các tín hữu: “Anh em thân mến, chúng ta hãy yêu thương nhau, vì tình thương bắt nguồn từ Thiên Chúa. Phàm ai yêu thương, thì đã được Thiên Chúa sinh ra, vì người ấy biết Thiên Chúa, ai không yêu thương, thì không biết Thiên Chúa, vì Thiên Chúa là tình yêu. Tình yêu Thiên Chúa đối với chúng ta được biểu lộ như thế này: Thiên Chúa sai con một đến trần gian để nhờ Con Một của Người mà chúng ta được sống. Tình yêu cốt ở điều này: Không phải chúng ta đã yêu Thiên Chúa, nhưng chính Người đã yêu thương chúng ta, và sai Con của Người đến làm của lễ đền tội cho chúng ta (1Ga 4,7-10).

Đối với thánh Phaolô Tông Đồ, điều kiện để Hội Thánh tồn tại lâu bền là sự hợp nhất. Mặc dù khi viết thư này cho cộng đoàn Êphêxô, thánh nhân đang bị cầm tù, nhưng vẫn viết thư cổ võ cộng đoàn thực hiện sự hiệp nhất. Thánh nhân viết:

“… tôi đang bị tù vì Chúa, tôi khuyên nhủ anh em hãy sống cho xứng với ơn kêu gọi mà Thiên Chúa đã ban cho anh em. Anh em hãy ăn ở thật khiêm tốn, hiền từ và nhẫn nại: hãy lấy tình bác ái mà chịu đựng lẫn nhau. Anh em hãy thiết tha duy trì sự hợp nhất mà Thần Khí đem lại, bằng cách ăn ở thuận hòa gắn bó với nhau. Chỉ có một thân thể, một Thần Khí, cũng như anh em đã được kêu gọi để cùng chia sẻ một niềm hy vọng. Chỉ có một Chúa, một niềm tin, một phép rửa. Chỉ có một Thiên Chía, Cha của mọi người, và trong mọi người” (Ep 4,1-6).

Trong thư gởi giáo đoàn Côrintô, thánh Phaolô hướng dẫn rất rõ về những đặc sủng. Thánh nhân cho biết đặc sủng tuy nhiều, nhưng chung một gốc:

“Có nhiều đặc sủng khác nhau, nhưng chỉ có một Thần Khí. Có nhiều việc phục vụ khác nhau, nhưng chỉ có một Chúa. Có nhiều hoạt động khác nhau, nhưng chỉ có một Thiên Chúa làm mọi sự trong mọi người. Thần Khí tỏ mình ra nơi mỗi người mỗi cách, là vì ích chung. Người thì được Thần Khí ban cho ơn khôn ngoan để giảng dạy, người thì được Thần Khí ban cho ơn hiểu biết để trình bày. Kẻ thì được Thần Khí ban cho lòng tin; kẻ thì được chính Thần Khí duy nhất ấy ban cho những đặc sủng để chữa bệnh. Người thì được ơn làm phép la; người thì được ơn nói tiên tri; kẻ thì được ơn phân định thần khí; kẻ thì được ơn nói các thứ tiếng lạ; kẻ khác nữa thì được ơn giải thích các tiếng lạ. Nhưng chính Thần Khí duy nhất ấy làm ra tất cả những điều đó và phân chia cho mỗi người mỗi cách, tùy theo ý của Người” (1Cr 12,4-11).

Sự hướng dẫn của thánh Phaolô về hợp nhất rất hữu ích cho việc củng cố sự hiệp thông, trong đó có thêm phần trình bày rất ý nghĩa, cặn kẽ và thiết tha về đức mến, được gọi là “bài ca đức mến” mà nội dung thúc đẩy việc sống hòa hợp yêu thương. Theo thánh nhân “Hiện nay đức tin, đức cậy, đức mến, cả ba đều là tồn tại, nhưng cao trọng hơn cả là đức mến” (1Cr 13,13). Như vậy, có thể nói, có đức mến là có mọi nhân đức, và có đức mến là có sự hiệp thông.

HIỆP THÔNG VÀ NHU CẦU CỦNG CỐ

Trong Thư Chung năm 2022, Hội đồng Giám mục Việt Nam cho biết, dù giai đoạn Thượng Hội đồng cấp giáo phận đã kết thúc, nhưng tinh thần hiệp hành vẫn còn phải được tiếp tục và phát huy trong đời sống Giáo hội địa phương, nên HĐGMVN đề ra chương trình mục vụ ba năm, trong đó năm 2023 là năm củng cố sự hiệp thông, hai năm kế tiếp là “thúc đẩy sự tham gia đời sống Giáo hội” (2024) là “Cùng nhau loan báo Tin Mừng” (2025 ).

Đối với năm 2023, với chủ đề là “củng cố sự hiệp thông”, HĐGMVN đề nghị bốn thực hành cụ thể, đó là:

1- Mối hiệp thông giữa các tín hữu được xây dựng trên nền tảng Lời Chúa.

2- Bí tích Thánh Thể là nguồn suối của sự hiệp thông.

3- Hiệp thông qua phụng vụ và qua tình tương thân tương ái.

4- Xây dựng hiệp thông qua các phương tiện truyền thông xã hội.

Còn có những nhu cầu khác có liên quan đến sự hiệp thông, nhưng với bốn nhu cầu được nêu cho thấy sự củng cố là cần thiết.

Củng cố (confermare / consolider / consolidate) là làm cho mạnh mẽ hơn, vững chắc hơn, phong phú hơn. Đối với hiệp thông, tuy vốn đã có, nhưng cần chỉnh đốn, loại bỏ các nhược điểm, đưa hiệp thông đi đúng hướng và đạt được đỉnh cao.

Trong cuộc sống đạo hằng ngày, người tín hữu thường thực hành theo nhiều cách, nhiều phương thế khác nhau, ngoài những phương thế mà Hội Thánh đã hướng dẫn. Có những tín hữu đã sống cuộc sống mẫu mực, xứng đáng, nhưng cũng có những tín hữu đi sai hướng, trệch đường, phần nhiều do thiếu ý thức. Đối với lãnh vực hiệp thông, sự ý thức thường chưa được rộng rãi, dồi dào, nên cũng khó mà thực hiện cho có hiệu quả. Bởi vậy, sự hướng dẫn thật là cần thiết. 

MT. Từ Linh