Sắc Xuân nơi Giáo hội Việt Nam

Xuyên suốt tháng 10.2022, nhiều tín hữu nhắc nhớ kỷ niệm 60 năm khai mạc Công đồng Vatican II (11.10.1962), đồng thời cũng là dịp nhìn lại những đổi mới trong Giáo hội hơn nửa thế kỷ qua, để cảm nhận rõ hơn về một “Lễ Hiện Xuống mới”, một “Mùa Xuân của Hội Thánh”.

“Tinh thần hội nhập văn hóa còn được lan tỏa sâu rộng trong các giáo đoàn đồng bào dân tộc”  Ảnh: nhà thờ B’dơr - GP Đà Lạt

Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI năm 2013 đã từng nhắc lại các hoàn cảnh lạc quan của sự kiện này khi ngài tham gia trong vai trò một nhà thần học trẻ: “Chúng tôi đã đến Công đồng với niềm vui và sự nhiệt tình. Có một kỳ vọng không thể tin được, đó là người ta hy vọng rằng mọi thứ sẽ được đổi mới”.

Với tầm nhìn của một giáo dân, xin được chia sẻ một vài ghi nhận về những lợi ích mà Công đồng đem lại trong đời sống đạo nơi Kitô hữu Việt Nam.

Điều cảm nghiệm đầu tiên là qua lời giảng dạy của các mục tử khai triển nội dung các văn kiện Công đồng, người tín hữu ngày nay không chỉ dừng lại trong việc “giữ đạo” mà được mời gọi dấn thân “sống đạo”. Việc thành lập các đoàn thể Công giáo tiến hành và trao trách nhiệm “làm tông đồ, nên tông đồ” trong giới, trong ngành nghề, môi trường sống dẫn đến việc thực thi bác ái, bảo vệ môi trường, bảo vệ quyền và lợi ích của giới lao động, của người nghèo, đã  thôi thúc các tín hữu làm chứng nhân…

Những năm cuối thập niên 60 của thế kỷ 20, mọi người cũng nhận diện nhiều thay đổi liên quan đến Phụng vụ. Từ thời điểm này, trong thánh lễ, cha chủ tế đã hướng về phía cộng đoàn và lời cầu nguyện, câu xướng đáp, các bài hát đã vang lên bằng Việt ngữ. Việc cử hành các bí tích, các nghi thức phụng tự khác bằng ngôn ngữ mẹ đẻ cũng giúp cộng đoàn cầm lòng cầm trí hơn khi tham dự. Tinh thần hội nhập văn hóa còn được lan tỏa sâu rộng trong các cộng đoàn đồng bào dân tộc - nhiều kinh cầu, thánh ca đã được chuyển tải bằng ngôn ngữ bản địa…

Công đồng cũng đề cao đạo hiếu, tôn kính tổ tiên theo phong tục Á Đông, bởi điều này không hề mâu thuẫn mà ngược lại còn phù hợp với Tin Mừng Đức Giêsu. Ngoài ra, việc sống Phúc Âm  gắn với từng môi trường cụ thể cũng được Công đồng cổ vũ. Chiều kích này còn được Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI nhắc lại khi gặp HĐGMVN trong chuyến đi Ad Limina năm 2009: “Sống tinh thần Đức Kitô giữa dân của mình”.

Đức Thánh Cha Phanxicô trong bài giảng ngày 11.10.2022, nhân kỷ niệm 60 năm khai mạc Công đồng đã nhấn mạnh: “Công đồng nhắc nhở chúng ta rằng Giáo hội, theo hình ảnh của Thiên Chúa Ba Ngôi, là sự hiệp thông (LG 4,13)... Chúng ta hãy vượt qua những phân cực và giữ lấy sự hiệp thông, chúng ta hãy ngày càng trở nên “một”, như Chúa Giêsu đã cầu xin trước khi hiến mạng sống cho chúng ta (Ga 17,21)”.

Những nét mới của Vatican II ngày nay vẫn đang tiếp diễn để tô điểm sắc Xuân tươi đẹp nơi Giáo hội Việt Nam.

Đỗ Lộc Hưng