Yết kiến Ðức Giáo Hoàng Phanxicô

Từ sáng sớm ngày 5.3, các vị giám mục Việt Nam đã có mặt tại khán phòng Sala Consistorium của Điện Tông Tòa, chờ đợi giờ yết kiến vị Cha chung của Giáo hội hoàn vũ.

Đúng 10g15, Đức Giáo Hoàng đến. Sau khi từng Đức cha đến bắt tay và tự giới thiệu về mình, Đức Phanxicô chào mừng đoàn 33 vị giám mục Việt Nam. Trong tâm tình đơn sơ thân ái, ngài nói rất vui mừng được gặp gỡ và mời mọi người chia sẻ mọi sự.

Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Chí Linh, Chủ tịch HĐGMVN thay mặt cả đoàn nói lời chào mừng Đức Thánh Cha. Thay vì đọc diễn văn, Đức cha Giuse bày tỏ sự vui mừng và ngưỡng mộ Đức Phanxicô khi trực tiếp diện kiến và được ngài chào đón rất vui vẻ, đơn sơ và gần gũi. Đức cha Chủ tịch giới thiệu với Đức Thánh Cha dung mạo của Giáo hội Việt Nam qua vài con số. Giáo hội Việt Nam với 3 giáo tỉnh Huế, Sài Gòn và Hà Nội, gồm 26 giáo phận, có 33 giám mục tại chức hôm nay đang hiện diện đầy đủ trước mặt Đức Thánh Cha, khoảng 4.500 giáo xứ với hơn 4.000 linh mục, 22.000 tu sĩ nam nữ thuộc hơn 240 dòng tu, hơn 2.400 đại chủng sinh, 7 triệu giáo dân, tỷ lệ khoảng gần 8% dân số cả nước. Giáo hội Việt Nam năm nay mừng kỷ niệm 30 năm tuyên thánh cho 117 vị tử đạo, ngoài ra còn có một chân phước tử đạo Anrê Phú Yên mà đúng ngày 5.3 mừng kính ngài. Đức cha Giuse cũng ngỏ ý mong đợi một ngày Đức Thánh Cha sẽ đến thăm đất nước và Giáo hội Việt Nam.

Đáp lời, Đức Thánh Cha nói một trong những hoa trái từ các vị tử đạo là ơn gọi vẫn còn dồi dào ở Việt Nam hôm nay. Ngài ngỏ ý một cách dí dỏm, thay vì huấn dụ, ngài muốn nghe các giám mục nói vì các vị đã nghe ngài nói nhiều qua phương tiện truyền thông hằng ngày rồi.

Số điện thoại trong thư mục vụ

Một vị hỏi Đức Phanxicô, vốn là người trước đây nổi tiếng bình dị, gần gũi dân chúng và từng khuyên các mục tử cần phải “lấm mùi chiên”, về kinh nghiệm điều hành một giáo phận: Đâu là điều quan trọng nhất? Đức Thánh Cha trả lời, một mục tử cần có hai điều: không những cần có “mùi chiên”, tức là trở nên gần gũi với dân, mà còn trước hết cần gần gũi Thiên Chúa nữa. Nghĩa là mục tử phải là một con người của cầu nguyện và luôn lắng nghe Lời Chúa. Các giám mục cũng cần giúp các linh mục của mình như thế. Ngài nhấn mạnh, các giám mục cần gần gũi thăm hỏi các linh mục của mình để mọi người có thể cảm thấy “mình có một người cha”. Giám mục giúp các linh mục để các linh mục có thể giúp giám mục của mình trong việc chăn dắt đoàn chiên. Ngài chia sẻ gần đây ngài có bổ nhiệm một giám mục, vị này trong thư mục vụ của mình ghi cả số điện thoại riêng nữa. Quả là một điều mới lạ nhưng thật tốt đẹp.

Một vị giám mục khác chia sẻ: HĐGMVN hôm nay đến gặp gỡ Đức Thánh Cha như là dấu hiệu tỏ tình hiệp thông với Giáo hội toàn cầu. Mừng kỷ niệm 5 năm Đức Phanxicô được lên ngôi giáo hoàng, tất cả giáo dân, tu sĩ, linh mục, giám mục yêu mến và cầu nguyện cho đấng kế vị thánh Phêrô và xin ngài bày tỏ điều ước muốn nhất về Giáo hội của Chúa hôm nay. Đức Thánh Cha nói, như đã bày tỏ trong Tông huấn Evangelii Gaudium (Niềm vui Tin Mừng), Giáo hội của Chúa phải là Giáo hội loan báo Tin Mừng, cần phải “đi ra” dù có gặp muôn vàn khó khăn, trở ngại và rủi ro. Trong cách nói vui, ngài dùng hình ảnh diễn tả trong sách Khải Huyền để nói về một Chúa Giêsu đứng trước cửa nhà đóng kín của ta và gõ cửa, mà có nhiều khi Người đứng gõ cửa vì bị nhốt kín từ bên trong. Giáo hội “đóng kín” thì đau yếu, bệnh tật, giống như người đàn bà bị còng lưng, một hình ảnh trong Phúc Âm. Một Hội Thánh “đi ra” có thể gặp nhiều rủi ro tai nạn nhưng như thế mới là mình. Đi ra đến với dân, phục vụ dân với lòng thương xót của Chúa, nhất là biết giúp người ta cầu nguyện. Ngài bảo, tôi tò mò không biết các Đức cha huấn luyện chủng sinh của mình như thế nào? Các chủng sinh có cầu nguyện nhiều không?

Một số giám mục vốn trước đây trực tiếp phụ trách đào tạo chủng sinh chia sẻ về công tác đào tạo linh mục tại các Đại chủng viện ở Việt Nam. Các ngài nhấn mạnh đến chiều kích thiêng liêng và mục vụ, để ứng sinh tập sống kết hợp mật thiết với Chúa và sống yêu thương gần gũi với dân, nhất là với người nghèo và những người bị gạt ra bên lề xã hội. Các ngài bận tâm đến việc giáo dục động lực ơn gọi nơi các ứng sinh. Đức Thánh Cha nói động lực và ý ngay lành của các chủng sinh rất quan trọng, nhưng chúng ta không mong đợi tất cả các chủng sinh có động lực tốt hoàn hảo ngay từ đầu mà cần kiên nhẫn đào tạo và để Chúa thanh luyện dần trong thời gian. Ngài nhấn mạnh: Gương mẫu đời sống của các linh mục rất có ý nghĩa, là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến các ứng viên linh mục tương lai. Từ đó, Đức Thánh Cha lưu ý các giám mục phải chăm lo đến việc thường huấn linh mục trong giáo phận. Theo ngài, cám dỗ tinh khôn nhất của ma quỷ là làm cho các linh mục chỉ chấp nhận một đời sống tầm thường, “sống hâm hẩm”, nghĩa là không nóng mà cũng không lạnh, và từ đó dễ xa rời Chúa và anh em. Ngài nhấn mạnh, các Đức cha không nên gởi các chủng sinh đến thực tập với những người “hâm hẩm” như thế.

Xây dựng cầu nối

Về tình hình quan hệ với các nước, đặc biệt, như các giám mục quan tâm, với Cuba, Trung Quốc và Việt Nam, Đức Thánh Cha diễn tả với tinh thần lạc quan và cho biết tình hình vẫn tiến triển tốt nhưng phải kiên nhẫn và tin tưởng vào sự Quan Phòng của Thiên Chúa. Điều quan trọng là vẫn giữ được mối liên lạc thông giao, xây dựng được một cầu nối.

Bận tâm đến đời sống thánh hiến, một vị chia sẻ về nỗi khó khăn sống khổ chế hy sinh của con người sống trong xã hội ngày nay và xin Đức Phanxicô hướng dẫn việc giúp đỡ cho các tu sĩ sống ơn gọi và sứ mạng của mình. Đức Thánh Cha nói khổ chế có nhiều hình thức thích hợp khác nhau tùy theo vùng miền, văn hóa và thời đại, nhưng gốc rễ của nó là biết “từ bỏ chính mình” trong cuộc sống hằng ngày, trong những việc nhỏ nhặt. Tập từ bỏ chính mình có một giá trị Kitô giáo rất ý nghĩa. Trong đời sống cộng đoàn, ta cần tập từ bỏ ý riêng và tìm thi hành thánh ý Chúa. Ngài lưu ý cần dạy và sống khổ chế ngày nay nhiều hơn ở những môi trường thế tục hóa. Ngài nói tới hai kẻ thù của Kitô giáo ngày nay là chủ nghĩa tân Pêlagiô (neo-Pelagianism) đề cao sức riêng con người đến độ ân sủng không còn ý nghĩa trong sự cứu độ và thuyết tân Ngộ đạo (neo-Gnosticism) chủ xướng coi trọng nội tâm chủ quan, coi nhẹ thực tại cứu độ. Hai điều này, ngài sẽ đề cập tới trong Tông thư “Sự Thánh Thiện” ngày 19.3 sắp tới.

Các vị giám mục còn chia sẻ với Đức Thánh Cha về khó khăn mục vụ và truyền giáo trong tình trạng di dân phổ biến tại Việt Nam và trên thế giới, nhất là khó khăn chủ quan do thiếu nhiệt huyết tông đồ nơi người Kitô hữu hôm nay. Đức Phanxicô nhắc đến vấn đề này gợi lại số cuối cùng của Tông huấn “Evangelii Nuntiandi” (Loan báo Tin Mừng), Đức chân phước Giáo Hoàng Phaolô VI nói khó khăn của sự thiếu hăng say tông đồ đến từ trong “lòng con người”. Ngài sẽ đề cập đến vấn đề này trong Tông thư “Sự Thánh Thiện”: nguội lạnh, sự ngã lòng, nản chí hay thiếu hy vọng là cám dỗ của ngày hôm nay.

Sau hơn một giờ rưỡi, Đức Thánh Cha kết thúc bằng một lời nhắn nhủ: Hãy vui lên, sống niềm vui loan báo Tin Mừng. Ngài nói: “Nếu có ai trong anh em không vui, hãy tự hỏi tại sao. Vì mục tử không thể dẫn dắt một Giáo hội địa phương mà không có niềm vui. Xin anh em giám mục nhớ trách nhiệm mục vụ rất quan trọng này: không thể chu toàn mà thiếu cầu nguyện và rao giảng Lời Chúa”. Buổi yết kiến Đức Giáo Hoàng kết thúc với lời cảm ơn của Đức cha Tổng thư ký và chụp hình chung lưu niệm. Khi chia tay, Đức Phanxicô ân cần vui vẻ bắt tay và tặng quà cho từng người.

Thiên Thuận