Linh mục của ai

Sài gòn, .... 1984

Hôm nay Chúa Nhật, mình đi dự lễ ở nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế. Đi lễ ở đây để xem ng­ười ta tổ chức mục vụ, để nghe cha dòng giảng, để nghe ca đoàn hát và để coi người ta trưng bông. Mình đến thật sớm để thấy thật nhiều. Cái mình muốn xem thì chưa thấy, cái mình không chờ thì bất ngờ lại thấy...

Sân nhà thờ ướt nhẹp vì mới qua một trận mưa tầm tã. Trên ba mươi người hành khất xếp thành hai hàng dài nối liền cổng với cửa nhà thờ. Họ cúi rạp mình xuống, hoặc nằm bẹp trên những vũng nước để thê thảm hóa đến cùng cực cái thực trạng đã quá thê thảm rồi. Những người cùi cố tình bôi thuốc đỏ loe loét trên những vết thương vốn chỉ nhỏ bằng cái vỉ ốc. Họ tự nguyện biến thành những đống giẻ rách có linh hồn và tự nguyện xóa nhân phẩm để được xót thương.

Chuông nhà thờ đổ hồi. Số lượng tín đồ tràn vào nhà thờ như một dòng thác. Những đụn giẻ rách bỗng chồm dậy gật gù và van vái như những bóng ma. Những cánh tay khô khẳng và đen đúa giơ lên thật cao, chộp lấy những đồng tiền thơm tho rơi ra từ những bàn tay nõn nà. Phải công nhận rằng tín đồ ở đây mặc đẹp thật. Một rừng người là một rừng hoa. Những model mới nhất đều góp mặt ở đây, kể cả mini-jupe. Mùi nước hoa phảng phất trên khắp khuôn viên nhà thờ, làm át cả mùi tanh tưởi của những người hành khất.

Thánh lễ đã bắt đầu. Dòng người thôi chảy. Hai hàng rào hành khất tan rã, mỗi người tìm một chỗ, ngồi đếm tiền, nét mặt phở lở.

Mình là người vô nhà thờ sau cùng và có lẽ là người lo ra số một. Mình hãnh diện vì nhà thờ tượng trưng cho lòng từ thiện, nên đã qui tụ được một số người hành khất đông như thế. Mình cũng hãnh diện vì con cái Chúa ở đây vừa giàu đẹp vừa rộng tay bố thí. Tiền bố thí rơi rụng như lá mùa thu. Nhưng mình lại xấu hổ quá lẽ vì bên này những đụn giẻ rách có linh hồn là con cái Chúa, và bên kia, một rừng hoa muôn sắc cũng là con cái của Chúa. Giáo hội là những người giàu rộng tay bố thí, hay Giáo hội là những người nghèo chìa tay xin giúp đỡ, hay Giáo hội là nơi mọi người đều có cơm ăn áo mặc mà không ai phải xin xỏ ai?

Đã hai mươi thế kỷ rồi, Giáo hội vẫn nổi tiếng là người rộng tay bố thí, nhưng Giáo hội mới chỉ nuôi sống người nghèo, chứ chưa giết chết tình trạng nghèo. Người nghèo mới chỉ được xót thương, chứ chưa được kính trọng...

--------------------------------------------------------------------------------

Cà Mau, ... 1984

Reng... Reng... Reng...

Ba hồi chuông thật dài làm náo động cả nhà xứ. Người bấm chuông kiểu này phải là người thân nhất. Vậy chắc là anh Ba Hiến và anh Mười Râu rồi. Mình vội vàng chạy xuống cầu thang nhanh như đá truồi. Cánh cửa mở toang.

- … ? !

- Ông cha cho tôi ít trăm mua cơm ăn. Đói quá rồi !

- Số của anh là số xui. Nếu hôm qua anh tới đây, thì tôi còn có chút ít cho anh. Hôm nay thì tôi không còn một đồng xu dính túi.

- Đ.m. làm cha mà không có tiền hả ? Người đàn ông ném cho mình một cái nhìn hận thù rồi quay gót.

Bị chửi quá bất ngờ, mình không kịp cảm thấy tủi nhục, cứ đứng trơ ra như trời trồng.

Mình không còn tiền, đó là sự thật, nhưng một sự thật khó tin. Trong túi không còn một đồng xu, nhưng mình vẫn mang kiếng gọng Đức trị giá gần 200 ngàn; trên cổ tay vẫn ngự trị một cái đồng Seiko 5 trị giá hơn một chỉ vàng; mình vẫn đang sống trong một biệt thự cổ có nhiều tiện nghi... Mình vẫn thương người ng­hèo và vẫn giúp đỡ người nghèo, khi thì một bộ quần áo, khi thì một vài ngàn, khi thì vài chục ngàn..., nhưng chưa bao giờ mình phải nhịn ăn, nhịn mặc vì người nghèo. Như vậy có nghĩa là mình chỉ mới cho người nghèo những cái dư thừa, chứ chưa dám chia sẻ những cái cần thiết.

Mình mới chỉ dám SỐNG CHO người nghèo mà chưa đủ can đảm để SỐNG VỚI người nghèo. SỐNG VỚI người nghèo mới là SỐNG CHO đầy đủ nhất, trọn vẹn nhất. Chỉ khi nào mình SỐNG VỚI người nghèo, mới cảm nghiệm được thân phận của người nghèo và mới cảm thấy cần phải giải phóng người nghèo khỏi tình trạng nghèo. Ba phần tư nhân loại vẫn sống nghèo. Và nghèo vẫn là một trọng tội, vì nghèo sinh ra dốt nát, vì nghèo sinh ra bần tiện và tình trạng mất nhân phẩm.

Mình sẽ không bao giờ có nhiều tiền để chấm dứt tình trạng nghèo. Mình cũng không đủ can đảm để SỐNG VỚI người nghèo. Mình không phải linh mục CỦA người nghèo, không phải là linh mục CHO người nghèo và không là linh mục VỚI người nghèo. Vậy mình là linh mục của ai ? Có lẽ lương tâm mình sẽ cắn rứt cho đến chết.