Lá thư ngỏ gửi anh Xaolô

Anh Xaolô thân mến.

Tôi chỉ biết Anh do một chuyện tình cờ. Hôm ấy tôi đi xem vụ ném đá ông Têphanô. Têphanô là một người lương thiện. Nhưng ông bị bọn quá khích đánh đòn hội chợ, chỉ vì ông tuyên xưng Đức Giêsu Nadarét là Đấng Cứu Thế. Ông dùng lời sứ ngôn để minh chứng Đức Giêsu đã bị đóng đinh, đã chết và đã sống lại. Bọn quá khích kết án ông là xúc phạm đến Giavê và Môsê. Họ ném đá ông về tội lộng ngôn.

Tôi đứng xem như một người khách bàng quan. Tôi thấy ông Têphanô ngước mắt nhìn trời, y như ông thấy Đấng vô hình. Giữa trận đá ném như mưa, mà miệng ông vẫn cứ mấp máy, vẫn cứ thì thầm: “Lạy Chúa, xin tha tội cho họ và xin đón lấy linh hồn con”. Đáng thương quá chừng ! Đáng mến vô cùng ! Cái chết bao dung của Têphanô khiến tôi ngậm ngùi, suy nghĩ về Đức Giêsu của ông.

Trong khi đó, tôi thấy Anh đứng thẳng băng, hai tay chống nạnh, cặp mắt hằm hằm. Chờ cho đến khi ông Têphanô ngã gục trên vũng máu, Anh mới thôi đằng đằng sát khí và quay gót ra về.

Sung sướng ! Vênh váo !

Thương ông Têphanô chừng nào, tôi cũng ghét Anh chừng nấy. Từ hôm ấy, tôi tò mò theo dõi và tìm hiểu về Anh. Bây giờ thì tôi nắm gọn lý lịch của Anh trong hai bàn tay của tôi. Tôi hiểu rõ về Anh còn hơn là tôi hiểu về mười ngón tay của tôi.

1. Bố Anh là người Do Thái chính cống: ái quốc và trung thành với luật Môsê. Không chịu nổi ách thống trị của đế quốc Rôma, bố Anh di tản sang Tacxô. Tacxô cũng là thuộc địa của đế quốc Rôma, nhưng là thành phố khá tự do. Là một hải cảng quy tụ đủ các màu da từ da trắng của Âu Châu, đến da đen của Trung Phi, từ da vàng của Á Châu đến da xam xám của Bắc Phi. Đã  đa chủng thì cũng đa văn hóa và đa tôn giáo. Bố Anh là người trải đời biết chọn đúng chỗ để kinh doanh thương mại. Anh đã sinh ra và lớn lên tại thành phố này, một thành phố văn minh và trù phú, chỉ đứng sau Rôma và Alecxandria mà thôi. Có lẽ nhờ đó mà Anh có một kiến thức khá rộng.

2. Là một thanh niên thông minh, nhưng lại ngang bướng. Cứ nhìn cái tướng của Anh là tôi có thể đọc vanh vách:

Trán cao: thông minh

Trán vồ: bướng bỉnh

Mặt tam giác: hiếu chiến, hiếu thắng

Chân mày rậm: tướng của lãnh tụ

Mắt sâu và hấp háy: tinh nghịch và độc ác

Nhân trung dài: ngạo đời, biếm đời

Môi hơi hơi dày: tình cảm ướt át

Lưng không dài nhưng vai lại rộng và vai u thịt bắp: giàu nghị lực, nhưng kiêu ngạo

Bố Anh rất hãnh diện về sự thông minh của Anh, nhưng vẫn nơm nớp sợ Anh sẽ hư hỏng, nên đã cho Anh về du học tại thủ đô Giêrusalem. Ông hy vọng Anh sẽ yêu tổ quốc và đồng bào hơn khi ở nước ngoài. Nhưng điều mà ông quan tâm nhất là để Anh được học đạo với tôn sư Gamalien. Về nơi ăn chốn ở thì quá thuận tiện, vì Anh có chị ruột đang sinh sống tại Giêrusalem. Đúng là kế hoạch tuyệt vời: nhất cử, mà tam tứ tiện !

3. Khi Anh về Giêrusalem để học đạo, thì Đức Giêsu đã về trời được chừng sáu năm rồi, nên Anh không được may mắn gặp Người và nghe Người giảng. Đáng tiếc vô cùng !

Lúc đó Anh được bao nhiêu tuổi nhỉ ? Người ta hỏi tôi, tôi không biết. Tôi hỏi người ta, thì chẳng ai trả lời chính xác. Đành đoán mò vậy. Nhìn nước da và dáng đi của Anh, thì tôi cho rằng lúc đó Anh chưa quá hai mươi sáu tuổi. Ở tuổi ấy, người ta đã khôn lắm rồi, nhưng vẫn chưa “tam thập nhi lập”, vẫn còn hung hăng bọ xít.

Bố con Anh đều thuộc nhóm Pharisêu: kiêu ngạo và cuồng tín; lúc nào cũng tưởng mình là số một, lúc nào cũng cho mình là người có chân lý tuyệt đối. Chính vì thế Anh chỉ thấy Đức Giêsu là một tên phá luật, phá đạo mà quên rằng chỉ một mình Người mới là mạc khải trọn vẹn của Chúa Cha. Môsê chỉ là học trò của Đức Giêsu. Các sứ ngôn chỉ là người chờ mong ngày Người giáng trần mà thôi.

Thế là Anh đem hết khả năng và tâm sức để tiêu diệt tín đồ của Đức Giêsu. Ông Têphanô là nạn nhân đầu tiên của Anh. Sau này tôi  mới biết Anh là linh hồn của cuộc tàn sát dã man hôm ấy. Anh chỉ đứng nhìn mà không ném đá. Ném đá là việc của đàn em … Gớm thật !

4. Vì quá ghét “Bọn Kitô”, Anh bỏ quên cả việc học hành, quên luôn cả việc cưới vợ. Ngày ngày Anh sục sạo tìm kiếm tín đồ của Chúa để bắt  trói. Trói đàn ông, trói cả đàn bà, giải về các hội đường để tra tấn, để ném đá. Tín đồ của Chúa bỏ chạy tán loạn. Người giàu thì vượt biên trốn sang đảo Síp, đảo Krét. Thậm chí có người xuống tận Kyrênê hoặc lên tận Antiôkia. Người nghèo thì khăn gói trốn vào miền Xamari. Xamari là mảnh đất bị vạ tuyệt thông mà Anh không bao giờ dám đặt chân tới. Cứ nghe nói đến tên Xaolô là mọi người đều le lưỡi và sợ co rúm lại.

Khi không còn tìm được “Bọn Kitô” trong nước, Anh xin Thượng tế cho giấy giới thiệu để tìm bắt họ ở nước ngoài nữa. Y như một thằng điên. Y như một con cọp cái …

5. Từ Giêrusalem, Anh khoanh tay đứng nhìn về hướng Bắc. Anh nghĩ đến Đamát ở tận bên kia dãy núi Libăng, cách xa thủ đô Giêrusalem hơn 200 dặm Rôma. Ở đấy có nhiều người Kitô tị nạn. Cơn giận bùng nổ. Anh quyết tâm đích thân đến tận nơi để bắt trói họ, dẫn họ về thủ đô, bất chấp một cuộc hành trình dài hơn một tuần lễ. Chỉ nội ngày hôm sau, Anh và đoàn tùy tùng cưỡi ngựa lên đường. Ngựa phi nước đại, ngựa đi nước kiệu, ròng rã suốt tám ngày trời …

Cổng thành Đamát đã hiện ra trước mắt. Ánh mặt trời ban trưa đổ xuống như lửa thiêu. Mồ hôi vã ra như tắm. Mồ hôi ngựa như bốc hơi. Anh vẫy tay ra lệnh cho đoàn kỵ mã nhập thành. Bỗng có một luồng ánh sáng nhá lên làm mờ cả mắt. Con ngựa hốt hoảng nhảy chồm lên, hất Anh ngã lăn đùng xuống. Một giọng nói nghiêm nghị văng vẳng bên tai :

- Xaolô ! Xaolô ! Tại sao ngươi bắt bớ Ta ?

- Lạy Ngài, Ngài là ai ?

- Ta là Giêsu ngươi đang tìm bắt. Khốn cho ngươi, vì ngươi dám giơ chân đạp mũi nhọn.

- Lạy Ngài, bây giờ tôi phải làm gì ?

...

Anh Xaolô thân mến.

Tôi không biết bây giờ Anh đang ở đâu. Nhưng dù ở phương trời nào, thì Anh đã là người hoàn toàn thua trận. Ý chí của Anh, thể lực của Anh đang nhão ra như một mẹt bánh đúc thiu. Tôi hy vọng Anh đã mở mắt ra và đã thấy Đức Giêsu mà Anh ghét cay ghét đắng chính là Đấng Cứu Thế mà dân tộc ta đã trông chờ từ hơn một thiên niên kỷ.

Dù không biết Anh đang ở đâu, tôi vẫn đoán mò là Anh đang ở Tacxô. Anh đang ngẫm nghĩ sự đời. Anh đang hối hận vì đã bắt bớ con cái của Đấng Cứu Thế. Nhưng, Anh Xaolô ơi ! Có một điều anh không ngờ và không hề hay biết. Đó là chính vì Anh bắt bớ đạo Chúa mà đạo Chúa đang bùng phát tại Xamari. Dân Kitô tị nạn từ Giêrusalem và Giuđê mà lên Xamari. Người Xamari rất ghét người Do Thái chúng ta, nhưng lại rất yêu người Kitô, không phân biệt họ là Do Thái hay không Do Thái. Họ giơ vòng tay thật rộng đón nhận Kitô hữu tị nạn. Họ đón tiếp. Họ cho ở. Họ cho cơm ăn và việc làm. Nhất là họ ùn ùn tin theo Đức Giêsu và đang tạo thành một Giáo Hội vừa phồn thịnh, vừa bình an vô sự.

Đây là nhận xét cuối cùng của tôi: “Nếu Anh không bắt đạo tàn nhẫn như thế, thì đạo đã không phát triển được như hôm nay đâu”.

Anh là một tên phá đạo. Nhưng Chúa lại biến cái ác của Anh trở thành cái thiện của Người. Anh đốt rừng thành tro, Chúa lại dùng tro ấy để biến rừng thành vườn cây ăn trái rất màu mỡ.

Anh hãy sám hối. Anh hãy đền tội. Nhưng Anh hãy vui mừng vì Tin Mừng đang bùng vỡ đấy.

Anh là một bài học lớn, một bài học đắt giá cho chính Anh và cho lịch sử loài người. 

Lm. Piô Ngô Phúc Hậu