Tuần qua ở TPHCM rơi vào cảnh kẹt xe nghiêm trọng, có nơi kéo dài nhiều tiếng đồng hồ, dù không phải là giờ cao điểm. Do Nghị định 168 mới được áp dụng mấy ngày nên không ít dư luận nói nguyên nhân vì không cho rẽ phải khi đèn đỏ. Hãy thật bình tĩnh và công tâm để mổ xẻ vấn đề này.
Những thông tin cho rằng kẹt xe do xe máy không được rẽ phải khi đèn đỏ, hay đổ cho vài thay đổi từ các đèn tín hiệu giao thông, là chưa hoàn toàn chính xác. Trên thực tế, những ngày qua có một sự chuyển biến trong giao thông không thể phủ nhận, đó là các hành vi như chạy xe lên lề đường, lấn tuyến, vượt đèn đỏ giảm đáng kể..., góp phần bảo vệ sự an toàn cho người đi bộ. Tuy nhiên, ùn tắc giao thông vẫn còn đó và càng trở nên mệt mỏi hơn vào thời điểm cuối năm, khi mà nhu cầu mua bán, trao đổi, giải quyết giấy tờ công việc dồn nhiều hơn lúc nào hết. Cho rẽ phải để giảm kẹt xe khi mà đường sá quá hẹp, đã được các cơ quan liên quan bàn thảo, cân nhắc, sau đó TPHCM đã gắn tín hiệu cho phép xe hai bánh rẽ phải khi đèn đỏ ở khoảng 100 ngã tư hoặc ngã ba, chiếm lối 1/10 tổng số trụ đèn tín hiệu tại thành phố rất đông đúc này.
Trở lại với câu hỏi kẹt xe thời gian qua có phải do xe hai bánh không được rẽ phải? Có thể nói đúng mà chưa đúng. Chính xác là mới đúng một phần. Bởi, theo quy định tại Điều 10 Luật Giao thông đường bộ năm 2008, sửa đổi năm 2018, thì “Khi đi trên đường, các loại xe phải chấp hành theo tín hiệu của người điều khiển giao thông, tín hiệu đèn giao thông, vạch kẻ đường, cọc tiêu hoặc tường bảo vệ, rào chắn. Trong đó, đèn tín hiệu có 3 màu xanh, đỏ, vàng. Đèn xanh là thông báo các loại xe được phép đi trên đường; Đèn đỏ là cấm các phương tiện đi; Đèn vàng là phải dừng lại trước vạch dừng trừ phi đã đi quá vạch dừng thì được đi tiếp”. Ở Điều 11 có hướng dẫn thêm các trường hợp được rẽ phải: “Có đèn xanh được lắp đặt kèm theo báo hiệu được ưu tiên rẽ phải; Có biển báo giao thông cho phép các xe được rẽ phải khi đèn đỏ; Có vạch mắt võng, bắt buộc các xe đi trên đường phải rẽ phải, không được phép đi thẳng hoặc dừng đỗ”. Như vậy là đã rõ, việc không được rẽ phải khi đèn đỏ ở chốt đèn không có bảng hoặc đèn cho phép đã được quy định trong luật. Chẳng qua lâu nay do đường đông nên các thành phố lớn lơ không phạt người rẽ phải sai so với các trường hợp vừa nêu. Thậm chí, khi tham gia giao thông trên đường, khi dừng đèn đỏ, nhiều người đứng sát lề phải vẫn bị những xe sau bấm còi inh ỏi bắt phải trườn lên trên vạch giới hạn để nhường đường cho mình quẹo. Một người sai luật bắt người dừng đúng luật vi phạm (chạy xe lên trên vạch) để mình quẹo sai luật. Thật vô lý. Nhưng, vì không phạt, nên số đông tưởng là luật cho rẽ, do đó nay phạt đã tạo ra hiệu ứng “lên tiếng sai”.
Vậy thì tại sao sau khi Nghị định 168 có hiệu lực lại xảy ra việc kẹt xe liên tục? Theo chúng tôi là do tâm lý sợ phạt nặng, nên người dân hiện không dám chạy xe tràn lên lề như trước. Mà chạy hết xuống lòng đường, lại cũng không dám lấn tuyến, khiến lòng đường quá tải. Đây mới là vấn đề cốt lõi cần giải quyết, tức phải mở rộng đường sá, đáp ứng với việc tăng dân số, và cũng là cách giúp người dân tuân thủ luật lệ. Tất nhiên song song đó, cho phép rẽ phải khi đèn đỏ tại một số giao lộ, ngã tư phù hợp cũng là giải pháp tạm thời chấp nhận được. Gọi là “tạm thời” bởi nếu đưa vô thành luật, mặc nhiên xe khi dừng đèn đỏ phải chừa lại một làn cho xe máy phía sau quẹo phải, vô tình làm cho lòng đường vốn đã hẹp lại càng hẹp thêm, và rồi xe cộ không ùn ứ bề ngang thì sẽ ùn theo chiều dài. Vòng lẩn quẩn kẹt xe cứ thế lại tiếp tục.
Diên Vĩ
Bình luận