Ngày nay, người Công giáo thờ kính tổ tiên và tổ chức giỗ chạp như thế nào?
Ơn đại xá dành cho tổ tiên
 |
Nguyễn Vũ Bình (Q. Gò Vấp - TPHCM): Vào những dịp giỗ, con cháu chúng tôi thường tụ họp về nhà tổ và cùng nhau đi đến nghĩa trang để viếng mộ. Với năm giỗ đầu, chúng tôi sẽ tổ chức bữa cơm mời thêm bạn bè thân hữu. Tối đến, nếu thành viên trong họ hàng có tham gia vào các hội nhóm trong giáo xứ thì sẽ mời hội đoàn đến nhà cùng đọc kinh. Những năm giỗ sau, chúng tôi lại hạn chế không mời khách mà chỉ còn các con cháu trong gia đình cùng nhau đọc kinh và nhớ lại thân nhân đã khuất. Riêng tháng 11, chúng tôi dọn mình thực hiện theo hướng dẫn của Giáo hội để nhận ơn đại xá dành cho tổ tiên đã khuất.
Đã có Thông cáo của HĐGMVN
 |
Nguyễn Thị Lan (Q. Bình Thạnh - TPHCM): Trước đây, gia đình tôi cũng từng nghĩ người Công giáo thì không được thắp nhang, để trái cây trên bàn thờ gia tiên. Vì vậy, trong những ngày giỗ chạp, cầu lễ, con cháu chỉ đốt nến, cắm hoa tươi. Sau này đọc các quy định của Công đồng Vatican II, tôi mới biết không phải vậy. Chúng ta vẫn được cử hành lễ nghi vái bàn thờ, thắp hương, bày ít hoa quả… như cách bày tỏ tấm lòng thảo hiếu, tôn kính với ông bà, chỉ cần không mê tín là được. Những điều này có thể thấy rõ trong Thông cáo của HĐGMVN áp dụng Huấn thị Plane compertum est về tôn kính ông bà tổ tiên như cho phép lập bàn thờ ông bà dưới bàn thờ Chúa, thắp hương và vái trước di ảnh tổ tiên, con dâu và con rể được làm lễ gia tiên trong hôn lễ…
Nét đẹp giản dị
 |
Nguyễn Thị Hoàng (Kiên Giang): Tôi chú ý vào việc khuyến khích con cháu tham dự thánh lễ giỗ đông đủ, vừa để tưởng nhớ vừa cầu nguyện cho ông bà. Sau thánh lễ, con cháu trong nhà thường quây quần cùng nhau ăn một bữa cơm thịnh soạn hơn ngày thường. Chỉ cần như thế thì đã tạo nên một nét đẹp giản dị trong đời sống gia đình Công giáo.
Ý thức truyền thống kính nhớ tổ tiên
 |
Nguyễn Thị Ngọc Điệp (Q.Tân Bình, TP.HCM) :Trong ngày giỗ, gia đình tôi xin lễ tại nhà thờ giáo xứ, thăm phần mộ và thực hiện giờ cầu nguyện chung tại gia đình để tưởng nhớ người đã khuất. Tùy gia cảnh và vị thế người đã khuất mà cúng giỗ, thường là bữa cơm chung quy tụ con cháu trong nhà, có khi mời thêm bà con lối xóm hay người thân trong dòng họ đến cùng tham dự. Đơn giản hơn có thể là đĩa xôi, cái bánh gởi đến hàng xóm, thân hữu nhân lễ giỗ. Đây cũng được xem như dịp gặp mặt sum họp người thân trong gia đình, cùng nhau nhắc nhớ lại những kỷ niệm về người quá cố. Ngoài ra, vẫn giữ thói quen đọc kinh tối chung, trong đó có ý nguyện hướng về thân tộc đã qua đời. Gia đình tôi luôn ý thức việc giữ gìn truyền thống kính nhớ tổ tiên đã có từ bao đời nay. Khi mình cầu nguyện cho những linh hồn đã qua đời, bản thân mình cũng được hưởng ơn ích từ những lời cầu nguyện đó và các linh hồn cũng sẽ bầu cử cùng Chúa cho mình.
Hiểu rõ hơn
 |
Nguyễn Lệ Thủy (Gx Vĩnh Phước - GP Vinh): Ngày trước, khi giáo xứ tôi chưa có cha sở coi sóc, mỗi khi gia đình nào có đám giỗ ngoài việc xin lễ, đọc kinh, nhà nào cũng làm mâm cơm đặt lên bàn thờ. Nhiều lần hỏi thì được mẹ tôi trả lời đó là thói quen, là truyền thống từ xa xưa. Nhưng sau ngày nhận sở, trong nhiều thánh lễ hoặc thăm viếng các gia đình, cha sở đã giải thích cặn kẽ việc thờ cúng tổ tiên nên như thế nào. Tỷ như Giáo hội không cấm đặt lên bàn thờ dĩa trái cây, thắp nén hương để tưởng nhớ người chết, nhưng nếu quan niệm để “gọi người chết về ăn” thì không đúng. Các gia đình trong xứ cũng không còn đốt vàng mã hay đi xem thầy như trước.
|
Nhiều hành vi cử chỉ xưa kia, tại Việt Nam, có tính cách tôn giáo, nhưng nay vì sự tiếp xúc với bên ngoài và vì tâm tình, tập quán, đã thay đổi nhiều, nên chỉ còn là những phương cách biểu lộ lòng hiếu thảo tôn kính đối với tổ tiên và các bậc anh hùng liệt sĩ. Những cử chỉ, thái độ, nghi lễ, có tính cách thế tục, lịch sự, và xã giao đó, Giáo hội Công giáo chẳng những không ngăn cấm mà còn mong muốn và khuyến khích cho nó được diễn tả bằng các cử chỉ riêng biệt của mỗi nước, mỗi xứ và tùy theo trường hợp. Do hoàn cảnh hoặc có một ý nghĩa thế tục rõ ràng, là để tỏ tinh thần ái quốc, lòng hiếu thảo, tôn kính hoặc tưởng niệm tổ tiên và các bậc anh hùng liệt sĩ (như treo ảnh, hình, dựng tượng, nghiêng mình bái kính, trưng hoa đèn, tổ chức ngày kỵ, giỗ...) thì được thi hành và tham dự cách chủ động. Trái lại, vì nghĩa vụ bảo vệ cho đức tin Công giáo được tinh tuyền, Giáo hội không thể chấp nhận cho người giáo hữu có những hành vi cử chỉ, hoặc tự nó, hoặc do hoàn cảnh, có tính cách tôn giáo trái với giáo lý mình dạy. Vì thế, các việc làm có tính cách tôn giáo không phù hợp với giáo lý Công giáo (như bất cứ lễ nghi nào biểu lộ lòng tùng phục và sự lệ thuộc của mình đối với một thụ tạo như là đối với Thiên Chúa), hay những việc dị đoan rõ rệt (như đốt vàng mã), hoặc cử hành ở những nơi dành riêng cho việc tế tự..., thì giáo hữu không được thi hành và tham dự. Trong trường hợp bất đắc dĩ, chỉ được hiện diện một cách thụ động, như đã ấn định trong Giáo luật, khoản 1258. (Thông cáo của Hội đồng Giám mục Việt Nam năm 1965 về việc tôn kính tổ tiên và các bậc anh hùng liệt sĩ). |
Với mục đích để Lời Chúa được loan truyền và thông tin Giáo hội được lan tỏa, tòa soạn sẵn lòng để các tổ chức và cá nhân sử dụng lại tin bài đã đăng trên báo giấy và báo mạng cgvdt.vn của mình.
Tuy nhiên, vì đức công bằng và sự bác ái, xin quý vị vui lòng ghi đầy đủ nguồn như sau: “Theo Báo Công giáo và Dân tộc, website: cgvdt.vn”.
Ngoài ra, nếu chia sẻ bài lên mạng xã hội (Facebook, Twitter…), đề nghị dùng đường dẫn gốc trên website của Công giáo và Dân tộc.
