Nghĩ về tai nạn giao thông dịp Tết

Ngô Quốc Đông

Truy tìm nguyên nhân, một số khách mời trên kênh phát thanh VOV nhận định xã hội ta có quá nhiều căng thẳng, khiến con người stress, từ đó dẫn đến mất tập trung khi tham gia giao thông và gây tai nạn. Họ cũng chỉ ra giao thông là một hiện tượng xã hội mà ở đó, với sự đa dạng về phương tiện thành phần và loại hình cùng vận hành trong một không gian chật hẹp đã tạo ra những nguy cơ tai nạn.

Nguyên nhân dẫn đến tai nạn thì có nhiều, nhưng những vụ tai nạn thảm khốc vào dịp Tết vừa rồi phần nhiều từ chính những người điều khiển phương tiện giao thông gây ra như có nồng độ cồn quá cao, hay phóng nhanh vượt ẩu, hoặc do không đội mũ bảo hiểm vì nghĩ rằng không có lực lượng cảnh sát làm việc vào thời điểm đó. Như vậy hiểm họa còn do chính những chủ quan tắc trách của con người mà phần lớn do không làm chủ, hay không ý thức được hành vi dẫn đến tai nạn hoặc gây tại nạn cho người khác.

Sau bao năm nỗ lực, nhiều lực lượng chức năng và nhiều cơ quan liên ngành vào cuộc, tổng kết lại cũng chỉ thấy có hai hình thức áp dụng phổ biến là tuyên truyền và tăng cường lực lượng tuần tra xử phạt. Điều chúng ta quan tâm ở đây là dường như mọi cố gắng của giải pháp vẫn chỉ chạy theo thực tiễn, trong khi tai nạn giao thông được hạn chế hay gia tăng lại ở phần ý thức chủ quan của con người. Nếu các thành tích của ngành chức năng được tuyên dương theo kiểu đã xử phạt được bao nhiêu vụ, bắt giữ bao nhiêu phương tiện và thu phạt tiền..., thì xem ra mới chỉ là phần ý thức của ngành chức năng về việc tăng cường chức trách. Và như vậy tính bền vững sẽ không cao, bởi chủ thể phương tiện tham gia giao thông vẫn chưa bị tác động vào chiều sâu ý thức của họ. Bởi vậy, mấu chốt của hạn chế tai nạn vào những dịp quan trọng như Tết phải làm sao để mỗi chủ phương tiện đều ý thức sâu sắc hành vi điều khiển phương tiện của mình.

Tai nạn giao thông tăng hay giảm còn phụ thuộc vào các thiết chế văn hóa.  Khi các thiết chế văn hóa còn nặng về xin cho, quen biết, biển xanh biển đỏ, rút ruột công trình..., sẽ vẫn còn kẽ hở cho những hành vi phạm luật khi tham gia giao thông hoặc gây ra các cơ sở giao thông tồi tệ.

Xem ra, vấn đề tai nạn giao thông vào mỗi dịp Tết dù  là một chủ đề cũ nhưng luôn đầy ắp tính thời sự bởi nó gióng lên một hồi chuông cảnh báo không hề vô ích.

Ngô Quốc Đông