Năm nay, kỳ thi vào lớp 10 THPT hệ công lập rất căng thẳng. Chẳng hạn ở quận Hà Đông, chỉ có ba trường công lập với chỉ tiêu khoảng 2.160 em, trong khi đó số học sinh lớp 9 tại quận này là khoảng gần 7.000 em. Có nghĩa là tại đây chỉ có khoảng 30% học sinh lớp 9 có thể vào lớp 10 hệ công lập.
Thi vào cấp III công lập luôn là mong mỏi của tất cả học sinh và gia đình. Vì nhiều người cho rằng trường công có chất lượng giáo dục tốt hơn một số trường dân lập. Điều này không hẳn vậy, vì hiện nhiều trường dân lập có chất lượng giáo dục cũng khá tốt, nhưng mức học phí thường rất cao so với mặt bằng thu nhập chung. Như vậy mối lo về chất lượng và kinh phí đã đẩy các gia đình thúc con em mình hãy cố gắng thi vào trường công.
Trong bầu khí căng thẳng áp lực thi cử chuyển cấp, vào trung tuần tháng 5, ở Hà Nội lần đầu tiên đã có một diễn đàn mang tên “Điều em muốn nói” với sự tham gia của khoảng 1.000 học sinh THCS, các chuyên gia, diễn giả, nhà quản lý giáo dục. Diễn đàn này muốn gởi thông điệp của các em tới người thân, bạn bè là hãy để cho các em được nói lên tiếng nói của mình, hãy để cho việc học và chọn lựa trường được tự do hơn, tránh bị áp đặt bởi kỳ vọng của người khác, nhất là của cha mẹ, đừng buộc con em mình bằng mọi giá phải vào trường công.
Sự chênh lệch công và tư rõ ràng đang bộc lộ ít nhiều sự bất ổn về cơ chế và biến động xã hội. Về mặt cơ chế, hiện nay giáo dục như một “thị trường” mà ở đó chất lượng có sự phân cấp. Người có điều kiện vật chất có thể không quan tâm đến trường công, sẵn sàng chi tiền cho con học một trường tư tốt mà không phải tạo áp lực cho con. Dù vậy số đông người lao động không có lựa chọn này. Về mặt biến động xã hội cho thấy lượng cư dân nơi khác đổ về thành phố đã làm quá tải nhiều hệ thống, trong đó có giáo dục. Ví như ở Hà Đông, cách đây 10 - 15 năm các em thi vào trường công đâu khó vậy. Lượng cư dân nhập vào thành phố thời gian gần đây quá lớn trong khi trường công chỉ có vậy đã tạo áp lực cạnh tranh ghê gớm. Có lẽ trong tương lai, để giải tỏa áp lực, Nhà nước cần tính tới việc xây dựng số trường cấp III công lập trên dân số và học sinh của từng vùng để đáp ứng nhu cầu theo học của nhiều gia đình.
Ngô Quốc Đông
Bình luận