Bậc thầy chuẩn mực về đào tạo mỹ thuật...

Ðó là đánh giá của người trong ngành dành cho họa sĩ Lưu Ðình Khải, người thầy hội họa của nhiều thế hệ họa sĩ miền Nam một thời.

Ông sinh ngày 12.4.1910 tại thôn Phước Lợi, huyện Gò Ðen, tỉnh Long An. Gia phả ghi ông là con cả, sinh ngày 30.10.1908 (Mậu Dậu).

Chân dung họa sĩ Lưu Đình Khải

Lưu Ðình Khải lớn lên trong một gia đình gia giáo, được chăm sóc việc học hành kỹ lưỡng. Từ năm 1924, hết bậc tiểu học, ông được vào trường trung học sư phạm chuyên về ngành họa để trở thành giáo viên dạy hội họa tại các trường trung học. Sau khi tốt nghiệp, ông cảm thấy cần phải học chuyên sâu hơn nữa nên không đi dạy mà ra Hà Nội thi vào trường Cao đẳng Mỹ thuật Ðông Dương, trúng tuyển khóa II (1928 - 1933) cùng với các họa sĩ thời danh sau này như Nguyễn Tường Lân, Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Cát Tường…

Thời sinh viên, Lưu Ðình Khải đã có tác phẩm được đánh giá cao. Vào thời điểm 1932 - 1935, trường Cao đẳng gặp khó khăn, có nguy cơ phải đóng cửa. Hiệu trưởng Victor Tardieu phải nhờ ông nghị trưởng Phạm Huy Lục giúp đỡ mới đứng vững được. Ðể đền ơn ông Nghị Lục, ông Tardieu đã mua một tác phẩm của Lưu Ðình Khải để tặng. Bức tranh hiện còn giữ tại nhà con cháu của ông Khải tại Paris, Pháp.

Một bức vẽ của họa sĩ Khải tại Nhà Truyền thống TGP TPHCM

Năm 1936, Lưu Ðình Khải có cuộc triển lãm tranh tại nhà hát lớn Sài Gòn với 40 bức gồm nhiều thể loại: lụa, sơn dầu, sơn mài (một số làm chung với hai đồng môn Nguyễn Văn Long và Nguyễn Văn Anh, ký tên L A K, nghĩa là Long Anh Khải).

Tốt nghiệp trường Mỹ thuật Ðông Dương, Lưu Ðình Khải trở về Sài Gòn và chuyên tâm dạy học. Ông dạy hội họa tại trường trung học Petrus Ký (1933) và trường nữ trung học Gia Long. Họa sĩ Khải cũng từng có những năm làm lãnh đạo các trường Mỹ thuật như hiệu trưởng trường Mỹ thuật thực hành Gia Ðịnh từ 1947 - 1960; hiệu trưởng trường trang trí Mỹ Nghệ Gia Ðịnh từ 1961; hiệu trưởng trường Cao đẳng Mỹ thuật Sài Gòn từ 1968 - 1970.

Ông từng đoạt huy chương Monisaraphon (1.3.1944), Hàn Lâm bội tinh (23.6.1952). Ngày 3.10.1966 ông được cử sang Tokyo - Nhật dự triển lãm cùng 47 nước, lần đó Việt Nam đoạt giải thưởng. 

Từ năm 1970, họa sĩ Lưu Ðình Khải về hưu. Ông mất ngày 6.1.1997 do tuổi già sức yếu, hưởng thọ 87 tuổi.

LM Giuse Nguyễn Hữu Triết

Trưởng ban Mục vụ Văn hóa TGP.TPHCM