Chuyện chiếc ví

Tới hơn 30 tuổi, tôi chưa biết dùng ví! Vật dụng xinh xắn bằng da và đủ kiểu dáng phong cách, giá tiền... có vẻ như không hợp với một người rất ít tiền, chỉ cần mấy chiếc túi quần áo đã quá đủ!? Không hiểu sao trong đầu cứ nghĩ thật vô lý rằng ví cùng nhẫn và các vật dụng đắt tiền... thuộc về người giàu có!

Ðến một ngày đẹp trời, biết một anh bạn thương nhân chăm chỉ với cửa hàng nho nhỏ thôi, hàng hóa doanh thu không nhiều, song cách làm ăn của anh khiến phải nể: sáng sớm mở cửa, tối đóng cửa, trực trông coi và giao tiếp tử tế với khách hàng, chi li từng chút, tươm tất từ vệ sinh cửa hàng đến trang phục hay nói năng tính toán… Anh làm việc cẩn trọng, nghiêm túc, đáng khen. Nhưng cách anh nâng niu những đồng tiền chân chính có được mới thú vị: từng tờ tiền được vuốt phẳng phiu dù có mệnh giá nhỏ nhất, cất vào chiếc ví cũ kỹ màu nâu ngay ngắn cẩn thận, rút ví ra lấy tiền hay cho vào túi cũng cẩn trọng! Không cần thuyết giảng, nhìn đã biết anh quý đồng tiền của chính mình làm ra như thế nào và trân trọng chúng ra sao. Anh không hề giàu có, song có một chiếc ví cũ xinh xắn… Thông điệp từ chiếc ví và cách dùng của anh bạn rất rõ ràng.

Bắt chước anh, tôi mua ví và dùng cho tới nay, thành vật dụng thân thiết. Người ta nghĩ ra, thiết kế, sản xuất chiếc ví thật hay, trong ấy có nhiều ngăn: chứng minh thư, giấy tờ tùy thân khác, thẻ tín dụng, và những tờ tiền mồ hôi… Một dạo, cha nuôi của tôi tinh ý nhận ra chiếc ví, ông đặt hiệu ảnh có tiếng phục hồi một hình chân dung của ông kích thước vừa vặn cất vào ví, và tặng tôi. Ông mất sau đó không lâu, nhưng chân dung người thanh niên nhân dáng đẹp, đầy ưu tư hồi những năm đầu thập niên 50 thế kỷ trước, vẫn còn hoài trong ví, như ý của ông…

Chiếc ví xinh thay mấy lần, lúc nâu lúc đen, nhưng đều cỡ nho nhỏ. Từng tờ tiền được tôi nâng niu mỗi khi cất vào ví, dù có lúc chỉ một, hai ngàn đồng. Có ví, ý thức nâng niu trân trọng đồng tiền cao hơn, chú ý để dành tiền, chi tiêu tiết kiệm hơn.

Có biết bao kỷ niệm liên quan đến vật dụng nhỏ bé kia: những đồng tiền “to” 500.000 đồng hay cả đồng USD cất ở ngăn riêng đầy ưu ái, những khoản nhuận bút nhận qua thẻ ATM cũng được cất theo cách lưu giữ kỷ niệm viết lách... Trong ví còn có đầu đọc USB, các thẻ nhớ, thẻ thư viện…

Bây giờ nhìn cánh @ sành điệu sử dụng nhiều thứ, từ ba lô thời trang đến điện thoại xịn hay máy tính xách tay, chiếc ví thời trang đẹp..., thấy các em đã có rất nhiều so với thời cũ của chúng tôi. Tiền học, tiền ăn quà, xe buýt, thẻ học sinh... cất hết trong ví.

Thời học sinh của chúng tôi, hầu như chả ai có ví!

NGUYỄN THÀNH CÔNG