Ðể con thấm thía cảm giác mất mát

Lần đó, một cô bạn gọi tôi khẩn cấp từ bệnh viện. Khi tôi đến, con trai lớn của cô ấy vừa súc dạ dày xong, đang nằm phòng cấp cứu để giải độc. Là do cô bạn cùng lớp 11 không chấp nhận lời tỏ tình của thằng bé khiến kẻ thất tình định ngủ một giấc vĩnh viễn. Ðợi cơn lo âu sợ hãi của bà mẹ lắng xuống, tôi hỏi: “Có phải từ nhỏ đến giờ cháu nó chưa từng bị từ chối không?”. Cô gật gật đáp: “Con em ngoan, lúc nào cũng cư xử biết điều nên cả nhà chẳng bao giờ từ chối nó điều gì”.

Cô kể, hồi mới lên lớp 1, thằng bé cũng như bao con nhà khác, bị mất đồ dùng học tập, đồ chơi như cơm bữa. Chứng kiến thái độ vừa tiếc của vừa bực mình của các bậc cha mẹ lúc lên cơn giận dữ, cô thấy thật kinh khủng. Các bậc “hiền mẫu” chẳng tiếc lời xỉ vả con bằng những ngôn từ khó nghe, nào là “ăn hại”, “phá của”, nào là “vô tích sự”, “đày đọa cha mẹ”, “bất hiếu”. Các ông bố thì quát tháo, đập bàn đập ghế, hùng hổ hăm dọa, rồi thì những tội làm mất bút máy, áo khoác, nón mũ giày dép, tiền… được mang ra “cộng dồn”, “ôn lại”. Trong khi tội nhân thì mũi dãi sụt sịt, sợ hãi trước phản ứng thái quá đến độ khó tin của người lớn. Có đứa chây ỳ trước những giờ “lên lớp” của các vị quan nhà, thậm chí không thèm nghe họ lải nhải những gì. Có đứa lấp liếm, che đậy, đổ lỗi. Hầu hết chúng trở nên buồn bã, giận dữ hoặc tự thương hại bản thân. Không khí trong nhà cũng nặng nề, khó chịu.

Chúng ta được gì sau những lúc buồn bã? - Vietcetera

Tránh đi vào cách hành xử làm “rạn nứt khối đại đoàn kết toàn dân” đó, cô thường bỏ qua chuyện mất mát của con, mau chóng sắm lại cho nó món đồ khác nhiều khi còn đẹp hơn, mắc tiền hơn để... hàn gắn vết thương. Chuyện đó lặp đi lặp lại nhiều lần, thành thói quen trong nhà và “đãng trí bác học” trở thành tính cách cố hữu của thằng bé. Có lúc cũng xót của nhưng rồi cô lại bỏ qua, nhất là khi nghe lũ bạn học của con “ước gì ba mẹ tớ được 1 góc của mẹ cậu”.

Cậu bé rất hiền lành dễ bảo, cho đến lần này…

**

Thực ra, con em chúng ta cần trải nghiệm cảm giác tiếc ngẩn ngơ khi lỡ tay làm mất một món đồ nào đó, từ chiếc bút chì, cục tẩy đến cái đồng hồ đeo tay, từ món đồ chơi ưa thích đến một giải thưởng. Khi con sở hữu một đồ vật, con cần có trách nhiệm giữ gìn chúng, còn khi con làm mất đi thì con tự đối diện với cảm giác day dứt, ăn năn của mình.

Nỗi ngẩn ngơ ấy không phải là một điều xấu. Nếm trải cảm giác mất mát, đứa trẻ mới có đủ ý thức về giá trị của cái mình từng có - điều được cho là “định luật Archimedes của tâm hồn” (Một vật nhúng vào chất lỏng bị chất lỏng đẩy thẳng đứng từ dưới lên với lực có độ lớn bằng trọng lượng của phần chất lỏng mà vật ấy chiếm chỗ). Khi mất đi cái gì đấy, trẻ mới phát hiện khoảng trống hụt hẫng rất cụ thể mà vật ấy để lại trong lòng mình. Ðiều đó dạy nó lần sau phải chú ý hơn, bớt tính cẩu thả, bảo quản đồ dùng học tập/đồ chơi cẩn thận hơn, biết tìm cách báo với cô giáo/ phụ huynh khi bị bạn lấy đồ, “trấn lột”... Nó cũng tìm cách khắc phục sự số: cắt bút chì ra làm 2, chia cục tẩy làm 3 để đỡ bị mất hết, chỉ mang đến lớp những dụng cụ cần thiết, luôn cất vào hộp bút sau khi dùng xong, đổi đồ chơi/chơi chung với bạn, xin làm việc nhà để “tích điểm thưởng” rồi mua lại món đồ đó...

Việc ngay lập tức mua cho con món đồ mới là không hợp lý, con sẽ nảy sinh tâm lý ỷ lại và trở thành đứa trẻ thiếu trách nhiệm. Có khi còn khiến con bị chệch hướng, không chỉ trong việc bảo quản tài sản, cách phản ứng khi phát hiện mất đồ mà còn ở nhiều tình huống khác trong cuộc sống. Sau này, đối diện với những mất mát lớn hơn (mất việc làm, thất tình, người thân yêu bị bệnh nan y/ tai nạn/qua đời, phá sản…) có thể nó sẽ làm bất cứ thứ gì để làm giảm nỗi đau như lạm dụng đồ uống có cồn, ngủ nhiều, dùng internet quá mức, dùng ma tuý hay quan hệ tình dục bừa bãi, thậm chí quyên sinh.

***

Cô bạn tôi giật mình nghĩ đến đứa con út đang học tiểu học. “Em sẽ thay đổi cách dạy bé”. Vâng, nên thế. Trẻ con bắt chước cách ứng xử của người lớn khi đứng trước mỗi mất mát. Nổi điên lên hoặc cho đó không là gì cả đều không hay. Cha mẹ đừng sợ con phải hối tiếc điều gì đó, không cách nào trốn tránh được cảm giác này, miễn là đừng để nó kiểm soát mình.

Cho con nếm cảm giác mất mát là một cơ hội để con trưởng thành.

Ths-Bs LAN HẢI

Từ khoá:
Chia sẻ:

Bình luận

có thể bạn quan tâm

Cuộc sống 72 năm trong “phổi sắt” của luật sư, tác giả kiêm ngôi sao TikTok
Cuộc sống 72 năm trong “phổi sắt” của luật sư, tác giả kiêm ngôi sao TikTok
Bất chấp hoàn cảnh trớ trêu, ông Paul Alexander (1946-2024) không đầu hàng số phận mà nỗ lực để trở thành nhân vật truyền cảm hứng sau 72 năm sống trong phổi sắt.
Ngôi nhà  cân bằng năng lượng ở Mỹ
Ngôi nhà cân bằng năng lượng ở Mỹ
Một ngôi nhà mang tính đột phá, cân bằng năng lượng (phát thải zero) ở bang Wyoming (Mỹ), đang giúp thay đổi phương thức xây dựng của các nhà thầu. Các chủ sở hữu nhà cũng nhìn nhận về thiết kế thân thiện môi trường này.
Hội Báo toàn quốc 2024 lan tỏa tinh thần đổi mới và gia tăng sự kết nối...
Hội Báo toàn quốc 2024 lan tỏa tinh thần đổi mới và gia tăng sự kết nối...
Hội Báo toàn quốc 2024, do Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với UBND TPHCM và các bộ, ban ngành tổ chức, đã diễn ra tại TPHCM từ ngày 15.3 đến 17.3.2024.
Cuộc sống 72 năm trong “phổi sắt” của luật sư, tác giả kiêm ngôi sao TikTok
Cuộc sống 72 năm trong “phổi sắt” của luật sư, tác giả kiêm ngôi sao TikTok
Bất chấp hoàn cảnh trớ trêu, ông Paul Alexander (1946-2024) không đầu hàng số phận mà nỗ lực để trở thành nhân vật truyền cảm hứng sau 72 năm sống trong phổi sắt.
Ngôi nhà  cân bằng năng lượng ở Mỹ
Ngôi nhà cân bằng năng lượng ở Mỹ
Một ngôi nhà mang tính đột phá, cân bằng năng lượng (phát thải zero) ở bang Wyoming (Mỹ), đang giúp thay đổi phương thức xây dựng của các nhà thầu. Các chủ sở hữu nhà cũng nhìn nhận về thiết kế thân thiện môi trường này.
Hội Báo toàn quốc 2024 lan tỏa tinh thần đổi mới và gia tăng sự kết nối...
Hội Báo toàn quốc 2024 lan tỏa tinh thần đổi mới và gia tăng sự kết nối...
Hội Báo toàn quốc 2024, do Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với UBND TPHCM và các bộ, ban ngành tổ chức, đã diễn ra tại TPHCM từ ngày 15.3 đến 17.3.2024.
Những cảm xúc khi dõi theo sự Thương Khó của Chúa
Những cảm xúc khi dõi theo sự Thương Khó của Chúa
Trong Tuần Thánh, các tín hữu khắp nơi một lần nữa được nghe lại trình thuật cuộc Thương Khó của Ðức Giêsu dưới nhiều hình thức, trong đó phổ biến nhất là nghe đọc Phúc Âm và đi đàng Thánh Giá.
Hội Báo toàn quốc năm 2024
Hội Báo toàn quốc năm 2024
Sáng ngày 15.3 tại TPHCM, Hội Báo toàn quốc đã khai mạc, quy tụ sự tham dự của 63 chi hội nhà báo các tỉnh, thành cả nước với 120 gian trưng bày các ấn phẩm báo chí đặc sắc.
Hội Báo toàn quốc năm 2024 sắp khai mạc tại TPHCM
Hội Báo toàn quốc năm 2024 sắp khai mạc tại TPHCM
Hội Báo toàn quốc năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 15 - 17.3 tại TPHCM. Các cơ quan báo chí trên cả nước đang chuẩn bị những khâu cuối cùng, sẵn sàng cho ngày khai mạc.
Một điểm đến lý thú để thêm yêu khoa học
Một điểm đến lý thú để thêm yêu khoa học
Ði vào hoạt động tròn hai năm, Trung tâm Khám phá khoa học Qui Nhơn tọa lạc ở con đường mang tên Ðại lộ Khoa học (phường Ghềnh Ráng, TP. Qui Nhơn) trở thành địa chỉ du lịch khám phá mới được chú ý bởi sự “độc lạ” và “hiếm...
Dubai và dự án  “sân bay của tương lai”
Dubai và dự án “sân bay của tương lai”
Giới lãnh đạo UAE có kế hoạch xây dựng sân bay lớn nhất thế giới ở giữa sa mạc, biến nơi này trở thành đô thị sân bay của khu vực.
Những lớp học không cần máy lạnh ở châu Phi
Những lớp học không cần máy lạnh ở châu Phi
Các kiến trúc sư dùng vật liệu địa phương và kết hợp kỹ thuật truyền thống với công nghệ hiện đại để xây dựng những lớp học không cần máy lạnh ở Burkina Faso.