“Hóa đá” khi gặp nạn?

Em nghỉ hè vài ngày với nhóm bạn phổ thông ở nơi “tình đất đỏ miền Đông”. Đêm đốt lửa trong rừng cao su, nướng khoai, đánh đàn guitar, đọc thơ, hát, kể chuyện ma… Rồi cả nhóm chào tạm biệt, chia nhau chui vào mấy chiếc lều dựng tạm ngủ thiếp đi. Gần sáng em giật mình thức giấc vì cảm giác bị bóng đè. Mà không, khi mở mắt to thì thấy thằng bạn trong nhóm đè lên mình định làm “chuyện đó”. Em sợ hãi đơ hết cả người, không kêu, không phản ứng, không nhúc nhích được dù chỉ là mấy đầu ngón tay. Chỉ đến khi có người vô tình quét đèn pin qua thì hắn mới chuồn và em mới khóc được. Điều oan ức nhất là vài bạn biết chuyện cho rằng chính em ưng thuận để kẻ đó làm bậy nhưng còn “làm bộ”… Em không hề đầu hàng dục vọng và muốn giữ mình nhưng hoàn toàn tê liệt mọi giác quan. Em không hiểu tại sao?

(Một nữ sinh giấu tên Thủ Đức, TPHCM)

Tôi hiểu nỗi buồn và nỗi oan ức của em. Hầu hết những ai chưa từng là nạn nhân của cưỡng bức tình dục đều quả quyết rằng mình sẽ “chiến đấu một mất một còn” nếu rơi vào tình cảnh đó, sẽ la hét chống trả, giãy giụa, cào cấu, kẻ đó... Thế nhưng, “đoạn trường ai có qua cầu mới hay”, em ạ.

Theo Independent, một nghiên cứu mới của viện Karolinksa và bệnh viện đa khoa Stockholm (Thụy Điển) cho thấy một số người khi bị cưỡng hiếp bị rơi vào trạng thái toàn thân như hóa đá khiến họ không thể chống cự. Nghiên cứu này thực hiện trên 298 phụ nữ là nạn nhân bị cưỡng bức ở Stockholm. Trong đó, 70% phụ nữ cho biết họ sợ cứng người lúc vụ việc xảy ra và 48% khẳng định họ bị nặng tới mức đơ ra bất động. Nửa năm sau vụ tấn công, 189 phụ nữ mắc dấu hiệu của chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD) và chứng trầm cảm nghiêm trọng.

Hiện tượng “hóa đá” này gọi là sự bất động căng cứng, nghĩa là “tình trạng ức chế cơ tạm thời nhằm đối phó với các tình huống bất ngờ liên quan đến lo sợ tột độ”. Điều này có thể thiệt thòi cho các nạn nhân khi tới bệnh viện giám định pháp y hoặc ra trước tòa án. Chính vì nạn nhân không có hành động chống cự (đồng nghĩa với việc thuận tình), tên “yêu râu xanh” có thể nhẹ án.

Các nhà khoa học kết luận,“sự bất động căng cứng”sẽ làm tăng 2,75 lần nguy cơ mắc chứng PTSD và 3,42 lần nguy cơ mắc chứng trầm cảm.

Tiến sĩ Adam Perkins chuyên ngành thần kinh (Bệnh viện Maudsley, London - Anh) đã tiến hành nhiều cuộc kiểm tra mối liên hệ giữa cảm giác sợ hãi với hoạt động của não bộ bằng quét cộng hưởng từ MRI. Trong não có trung tâm kiểm soát lo lắng, cảm xúc, tâm trạng của con người, nằm ngay trong vùng hippocampus, bên trong thùy thái dương. Kết quả cho thấy, bất cứ khi nào cảm giác sợ hãi xuất hiện, vùng não trung tâm hippocampus sẽ hoạt động, các vùng phát sáng như một đám pháo hoa trong hình chụp lại và cơ thể con người có xu hướng trở nên “cứng đờ”. Khoa học gọi hiện tượng này là sự ức chế hành xử (behavioural inhibition), giải thích tại sao một số người trở nên bị “đơ người” khi sợ hãi hoặc khi đối mặt với một nguy hiểm đang hiện hữu (có nhân viên bảo vệ sợ cứng người khi bị uy hiếp bằng súng và dao trong vụ cướp ngân hàng), trong khi đó một số khác vẫn giữ được bình tĩnh để xử lý. Phát hiện cũng cho biết: những người thuận tay phải dễ sợ hãi hơn người thuận tay trái, phụ nữ sợ nhiều hơn và mức độ trầm trọng hơn nam giới.

Hiểu điều này để biết “tạng” của mình từ đó bảo trọng hơn. Hãy gìn vàng giữ ngọc cho kỹ nha em.■

THS-BS LAN HẢI

Chia sẻ:

Bình luận

có thể bạn quan tâm

Cuộc sống 72 năm trong “phổi sắt” của luật sư, tác giả kiêm ngôi sao TikTok
Cuộc sống 72 năm trong “phổi sắt” của luật sư, tác giả kiêm ngôi sao TikTok
Bất chấp hoàn cảnh trớ trêu, ông Paul Alexander (1946-2024) không đầu hàng số phận mà nỗ lực để trở thành nhân vật truyền cảm hứng sau 72 năm sống trong phổi sắt.
Ngôi nhà  cân bằng năng lượng ở Mỹ
Ngôi nhà cân bằng năng lượng ở Mỹ
Một ngôi nhà mang tính đột phá, cân bằng năng lượng (phát thải zero) ở bang Wyoming (Mỹ), đang giúp thay đổi phương thức xây dựng của các nhà thầu. Các chủ sở hữu nhà cũng nhìn nhận về thiết kế thân thiện môi trường này.
Hội Báo toàn quốc 2024 lan tỏa tinh thần đổi mới và gia tăng sự kết nối...
Hội Báo toàn quốc 2024 lan tỏa tinh thần đổi mới và gia tăng sự kết nối...
Hội Báo toàn quốc 2024, do Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với UBND TPHCM và các bộ, ban ngành tổ chức, đã diễn ra tại TPHCM từ ngày 15.3 đến 17.3.2024.
Cuộc sống 72 năm trong “phổi sắt” của luật sư, tác giả kiêm ngôi sao TikTok
Cuộc sống 72 năm trong “phổi sắt” của luật sư, tác giả kiêm ngôi sao TikTok
Bất chấp hoàn cảnh trớ trêu, ông Paul Alexander (1946-2024) không đầu hàng số phận mà nỗ lực để trở thành nhân vật truyền cảm hứng sau 72 năm sống trong phổi sắt.
Ngôi nhà  cân bằng năng lượng ở Mỹ
Ngôi nhà cân bằng năng lượng ở Mỹ
Một ngôi nhà mang tính đột phá, cân bằng năng lượng (phát thải zero) ở bang Wyoming (Mỹ), đang giúp thay đổi phương thức xây dựng của các nhà thầu. Các chủ sở hữu nhà cũng nhìn nhận về thiết kế thân thiện môi trường này.
Hội Báo toàn quốc 2024 lan tỏa tinh thần đổi mới và gia tăng sự kết nối...
Hội Báo toàn quốc 2024 lan tỏa tinh thần đổi mới và gia tăng sự kết nối...
Hội Báo toàn quốc 2024, do Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với UBND TPHCM và các bộ, ban ngành tổ chức, đã diễn ra tại TPHCM từ ngày 15.3 đến 17.3.2024.
Những cảm xúc khi dõi theo sự Thương Khó của Chúa
Những cảm xúc khi dõi theo sự Thương Khó của Chúa
Trong Tuần Thánh, các tín hữu khắp nơi một lần nữa được nghe lại trình thuật cuộc Thương Khó của Ðức Giêsu dưới nhiều hình thức, trong đó phổ biến nhất là nghe đọc Phúc Âm và đi đàng Thánh Giá.
Hội Báo toàn quốc năm 2024
Hội Báo toàn quốc năm 2024
Sáng ngày 15.3 tại TPHCM, Hội Báo toàn quốc đã khai mạc, quy tụ sự tham dự của 63 chi hội nhà báo các tỉnh, thành cả nước với 120 gian trưng bày các ấn phẩm báo chí đặc sắc.
Hội Báo toàn quốc năm 2024 sắp khai mạc tại TPHCM
Hội Báo toàn quốc năm 2024 sắp khai mạc tại TPHCM
Hội Báo toàn quốc năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 15 - 17.3 tại TPHCM. Các cơ quan báo chí trên cả nước đang chuẩn bị những khâu cuối cùng, sẵn sàng cho ngày khai mạc.
Một điểm đến lý thú để thêm yêu khoa học
Một điểm đến lý thú để thêm yêu khoa học
Ði vào hoạt động tròn hai năm, Trung tâm Khám phá khoa học Qui Nhơn tọa lạc ở con đường mang tên Ðại lộ Khoa học (phường Ghềnh Ráng, TP. Qui Nhơn) trở thành địa chỉ du lịch khám phá mới được chú ý bởi sự “độc lạ” và “hiếm...
Dubai và dự án  “sân bay của tương lai”
Dubai và dự án “sân bay của tương lai”
Giới lãnh đạo UAE có kế hoạch xây dựng sân bay lớn nhất thế giới ở giữa sa mạc, biến nơi này trở thành đô thị sân bay của khu vực.
Những lớp học không cần máy lạnh ở châu Phi
Những lớp học không cần máy lạnh ở châu Phi
Các kiến trúc sư dùng vật liệu địa phương và kết hợp kỹ thuật truyền thống với công nghệ hiện đại để xây dựng những lớp học không cần máy lạnh ở Burkina Faso.