Hướng đích...

Hướng đích muốn nói tới việc con người tập trung để đạt tới mục tiêu dự kiến nào đó. Đây là một xu hướng tốt để con người vươn tới thành công. Tuy nhiên, có những hướng đích không phải xuất phát từ nội lực của từng cá nhân, mà bị cuốn theo một trào lưu, một dạng xu thế hoặc tâm lý đám đông, không dựa trên năng lực chủ thể. Việc xét tuyển hồ sơ chuyển cấp cho các em học sinh hiện nay là một ví dụ.

Trường Lương Thế Vinh - Hà Nội chỉ có vài trăm suất vào lớp 6 nhưng có 4000 hồ sơ nộp xét tuyển, trong đó có tới 1000 hồ sơ đạt điểm 10 cả môn Văn và Toán suốt 5 năm tiểu học. Rõ ràng nhiều gia đình đang hướng đích con em mình vào một trường học tốt, bởi vậy mà đã tập trung ôn luyện, tìm thầy phụ đạo, chọn lớp từ nhiều năm để các em có được điểm số tốt nhất đáp ứng yêu cầu của trường điểm.

Với hàng ngàn học bạ đạt điểm 10, phải chăng giáo dục bậc tiểu học đang hướng đích đến mục tiêu chất lượng? Nhiều người nghi ngại điều đó mang dấu ấn bệnh thành tích, bởi điểm số của nhiều trường, nhiều lớp khá tròn trịa. Cũng có thể sát hạch của ta còn đơn giản, đưa đến một mặt bằng chung đồng đều, khó phân định. Điểm số, không phản ánh đúng sự thực, có thể sa vào chất lượng ảo.

Làm gì khi tiêu chuẩn cứng của các hồ sơ giống nhau? Thực tế từ vài năm nay, ngoài điểm 10, việc được chọn vào học ở một trường tốt còn được hội đồng xét tuyển căn cứ trên các thành tích cá nhân khác. Đó là các giải thưởng giáo dục và văn hóa  của các em. Nắm bắt nhu cầu này, nhiều gia đình cũng đã trang bị và thúc đẩy con em đạt các “giải phụ” như toán qua mạng, tiếng Anh các cấp, hát, khiêu vũ, kịch... Cụ thể tại trường Lương Thế Vinh, cứ 10 em  nộp hồ sơ dự tuyển thì có 3 em có các giải thưởng khác nhau đính kèm. Việc này trên thực tế đã làm cho các em khá vất vả và mệt mỏi, học không có ngày nghỉ. Nhiều người còn nghi ngại về sự thiếu công bằng do việc chạy giải thưởng. Tuy nhiên, như các cụ nói, “án tại hồ sơ”, nên nếu ai có năng lực tốt mà thiếu giải thưởng phụ thì xem ra cũng dễ tuột mất cơ hội học ở một trường tốt. Có lẽ thấy bất cập này, trên bản tin VTV1 trưa ngày 27.5.2017, ngành giáo dục đã chính thức thông báo từ năm học 2018 sẽ không lấy các giải thành tích làm tiêu chí xét tuyển đầu cấp.

Câu chuyện xét vào lớp 6 cho thấy ai cũng muốn con em mình được thụ hưởng một môi trường giáo dục tốt. Điều đó rất chính đáng, nhưng nhiều người đã đến đích theo cách riêng, tạo cơ hội cho tiêu cực tồn tại, phát triển. Suy cho cùng, hướng đích phải là từ ý chí, nội lực của chính bản thân các em, khi đó mới thực chất, ý nghĩa, hiệu quả.■