Mùa lịch Tết “ông ba mươi”

Mùa lịch Tết Nhâm Dần sau một năm “sóng gió” bởi Covid-19 có phần lặng lẽ hơn trước, nhưng thị trường lịch vẫn có nhiều nét riêng mang hơi thở đời sống xã hội trong tình hình mới…

SAU ÐẠI DỊCH

Năm 2021 sắp khép lại, khi những tờ lịch cuối cùng được xé bỏ thì việc sắm một cuốn lịch cho năm mới trở thành lựa chọn quen thuộc của nhiều người. Dạo quanh một vòng các cửa hàng văn phòng phẩm, nhà sách, siêu thị hay các trang thương mại điện tử, có thể thỏa thích ngắm nghía đủ sắc màu rực rỡ cùng mùi giấy mới. Người mua, kẻ bán không hối hả, đông đúc mà chậm rãi ngắm nghía, lựa chọn. Theo các chủ cửa hàng thì từ cuối tháng 11, các loại lịch Tết đã bắt đầu lên kệ. “Năm nay, mùa lịch Tết bắt đầu có phần trễ và trầm lắng hơn mấy năm trước do tình hình dịch bệnh. Cửa hàng của tôi cũng mới có lịch vài tuần nay mà thôi và số lượng cũng ít hơn”, chị Mỹ Uyên, chủ một hàng văn phòng phẩm (Q. Bình Thạnh) cho biết. Tại một nhà sách, mặt hàng này được dành riêng một quầy khá nổi bật, đủ các dạng lịch treo tường, để bàn, lịch trang trí… “Người mua có xu hướng chọn loại lịch cỡ nhỏ hoặc trung nhiều hơn so với cỡ đại. Lịch biểu tượng linh vật Hổ hay yếu tố tài lộc mang lại may mắn cũng khá đa dạng kiểu mẫu và được khách quan tâm nhiều”, theo chị Hà Thanh, nhân viên nhà sách.

Ngoài sắc đỏ nổi bật của những tờ lịch lốc truyền thống với hình đào, mai, cúc, trúc hay nén vàng, thỏi bạc…, còn khá nhiều bộ lịch lạ mắt khác. Ðặc biệt, linh vật năm mới là những chú hổ với hình ảnh mạnh mẽ, uy dũng được bày bán khá nhiều, đa dạng trong cách thể hiện. Yếu tố trang trí, tiện dụng cũng được các nhà xuất bản, xưởng in chú trọng khi có nhiều mẫu mã lịch để bàn được cải tiến, ví dụ như mẫu lịch để bàn có đế bằng gỗ. Loại lịch này gồm một đế gỗ có thể tái sử dụng đựng danh thiếp, tờ ghi chú, hình ảnh… và 12 tờ lịch trong năm. Trên các trang thương mại điện tử còn có loại lịch 3 chiều (3D) lạ mắt có thể để bàn, hoặc các loại lịch bằng gỗ thủ công cũng là một nét mới. Người lớn tuổi có xu hướng chọn lịch in chữ số to, rõ ràng và có thể theo dõi cả lịch âm, lịch dương. Người rủng rỉnh túi tiền lại chọn lịch cỡ lớn có thể trang trí nhà cửa mang không khí Tết. Riêng người trẻ, đặc biệt giới văn phòng lại chuộng lịch bàn có mẫu mã đa dạng, dễ ghi chú khi cần… Với nhiều người thành phố, các loại lịch cỡ nhỏ cũng trở thành món quà năm mới thay vì thiệp chúc Tết.

Thị trường lịch 2022 có phần đìu hiu hơn bởi sau hai năm dịch bệnh ảnh hưởng nặng nề, nên khách hàng phải thắt chặt chi tiêu, tính toán kỹ lưỡng. Ở góc độ người tiêu dùng, chị Thu Vân (Q. 8) chia sẻ: “Tôi đợi đến tuần cuối cùng của năm mới đi mua lịch vì muốn xem cơ quan, đối tác, bạn bè tặng loại lịch nào để không mua trùng. Nhà tôi được cho hai tờ lịch treo tường rồi nên tôi chỉ mua thêm một cuốn lịch bàn để ở phòng làm việc mà thôi”. Ngoài các công ty lớn, nhà sách, nhà in vốn có tên tuổi trong thị trường lịch thì dịch vụ lịch độc quyền thiết kế và in ấn làm quà tặng cũng khá nhộn nhịp. Nhiều công ty, cơ sở sẵn sàng nhận các đơn hàng từ khách lẻ, số lượng ít.

Về giá cả, kênh bán lẻ trực tiếp lẫn trực tuyến đều có các chương trình giảm giá từ 5% - 20%, thậm chí 30%. Nhìn chung lịch năm nay giá không chênh lệch so với năm trước, tùy theo nhu cầu và túi tiền, chỉ vài chục ngàn đã có thể có một cuốn lịch mới. Dành để biếu tặng, dòng lịch lốc cỡ đại, lịch gỗ, lịch linh vật phong thủy có mức giá cao hơn từ vài trăm ngàn đến tiền triệu tùy độ tỉ mỉ và chất liệu… Song dòng lịch cao cấp này chiếm số lượng không nhiều ở các cửa hàng, thay vào đó dòng lịch tầm trung, thấp có độ “phủ sóng” mạnh hơn.

GỞI GẮM THÔNG ÐIỆP

Covid-19 không những gây ảnh hưởng đến sức mua, thói quen sắm lịch Tết mà còn tác động đến nội dung, chẳng hạn như một số bộ lịch hàm chứa thông điệp cuộc sống. Cạnh đó, nhiều nhà xuất bản, nhà in hoặc các quỹ từ thiện đã cho ra mắt những bộ lịch đặc biệt vì thông điệp đằng sau và mục đích bán để gây quỹ. Ðơn cử như bộ lịch “Chưa bao giờ thân thương đến thế” của NXB Nhã Nam, bắt đầu ra thị trường từ giữa tháng 12. Theo giải thích của NXB về chủ đề này, khi cuộc sống bị bủa vây bởi nguy cơ dịch bệnh và giao tiếp xã hội bị hạn chế, mọi người mới thấy quý cuộc sống bình thường thân thương. Những cảnh sinh hoạt quen thuộc như đi chợ hoa, đến tiệm cắt tóc gội đầu, ra công viên tập thể dục, ly cà phê sáng… vì vậy được lựa chọn thành hình ảnh xuất hiện trên những trang lịch để bàn. Chị Nhật Yến (Q. Gò Vấp) vừa nhận được quyển lịch này nhận xét: “Tôi đặt qua trang mạng điện tử được giảm giá nên cũng thấy giá lịch khá mềm. Lịch được vẽ như những bức tranh đầy màu sắc tươi sáng về những điều rất đỗi quen thuộc. Tôi thích ý tưởng mà nhà xuất bản này gởi gắm nên đã đặt ngay mà không đắn đo nhiều…”.

Chủ đề về sự mong mỏi những khoảnh khắc bình yên cũng được công ty Skybooks kết hợp họa sỹ trẻ Mai Thanh Tùng (nghệ danh Kulzsc) thể hiện qua bộ lịch để bàn “Bình yên ở đây”. Một bộ lịch đặc biệt gợi cảm hứng khác là từ Quỹ trò nghèo vùng cao với mục đích phát hành lịch Tết gây quỹ. Lịch gồm những bức ảnh nghệ thuật kèm những câu chuyện, thông điệp được ghi bên dưới. Vùng cao trong trẻo, với hình ảnh trẻ con, với ánh mắt, nụ cười và phong cảnh miền sơn cước đến từ nhiều tác giả thực sự tạo nên sức hút lạ cho bộ lịch. Có hai hình thức được trình bày là lịch treo tường và lịch để bàn.  Ðược biết, mỗi tờ lịch bán ra đều dành một nửa số tiền ủng hộ quỹ trò nghèo vùng cao - chương trình Cơm Có Thịt. Dự án Cơm Có Thịt là điểm gặp gỡ của các nhiếp ảnh gia khi họ dùng tiền bán lịch dành cho các hoạt động giúp trẻ em vùng cao.

Dẫu là một năm đầy khó khăn nhưng các bộ lịch theo kiểu “cây nhà lá vườn” nhằm mục đích gây quỹ vẫn được một số tổ chức, nhóm duy trì. Ví dụ như ấn phẩm lịch của nhóm Búp măng non năm nay là năm thứ 4 gây quỹ ủng hộ học sinh nghèo vùng cao thông qua việc in và bán lịch Tết. Hay trạm cứu hộ chó mèo Hanoi Pet Adoption cũng chọn đưa những chú chó mèo được cứu và chăm sóc thành công lên lịch. Toàn bộ lợi nhuận đều sẽ tiếp tục dành cho công việc cứu hộ chó mèo. Blue Dragon Children’s Foundation là một tổ chức từ thiện với mục đích hỗ trợ trẻ em đường phố, trẻ khuyết tật và lao động trẻ em tại Việt Nam. Mùa lịch 2022 là năm thứ ba tổ chức này in lịch gây quỹ. Năm nay, qua cuộc thi vẽ tranh hổ, Blue Dragon Children’s Foundation đã chọn ra 13 tác phẩm xuất sắc nhất đưa lên lịch của mình... Các bộ lịch mang tính chất từ thiện phi lợi nhuận cũng được chào bán tại nhiều kênh khác nhau, như các trang thương mại điện tử, tiện lợi hơn cho người mua trên toàn quốc...

Khởi động có phần trễ hơn mọi năm và cũng nhanh chóng bước vào thời điểm nước rút khi năm 2021 dần khép lại, mùa lịch Tết 2022 thực sự là một bức tranh nhiều sắc màu đặc trưng cho một năm nhiều biến động.

Báo Công giáo và Dân tộc từ cuối tháng 11 đã phát hành bộ lịch treo tường gồm 5 tờ với chủ đề “Chúa chữa lành”. Ðây là ấn phẩm hằng năm của báo. Bộ lịch có đầy đủ các ngày lễ Công giáo được thiết kế trang nhã thích hợp làm món quà cho Giáng Sinh và năm mới. Năm tờ lịch với chủ đề Chúa chữa lành là những bức tranh tái hiện Tin Mừng như cảnh Chúa Giêsu cho Lazaro sống lại, Chúa chữa lành người bại liệt đã hơn 38 năm nằm bên hồ Bêtsaiđa, Chúa cho con trai bà góa thành Naim sống lại..., gợi lên niềm cậy trông và sự an ủi với những người chịu mất mát, khổ đau vì dịch Covid 19.

Minh Hải