Cuối tuần, vào ngày nghỉ, nếu ai ở đô thị sẽ thấy cảnh một số phụ huynh chở con cháu mình đi học học thêm. Từ việc này cho thấy, nếu như mỗi em phải học thêm mấy môn chính là Toán, Văn và Ngoại ngữ, số tiền học thêm cũng không hề thua kém số tiền học phí phải đóng hằng tháng. Bởi vậy học thêm dù là bồi dưỡng mở mang kiến thức, nhưng rõ ràng tăng gánh nặng học hành cho học sinh, áp lực thời gian và tài chính cho phụ huynh, và đương nhiên là gia tăng thu nhập cho giáo viên mở lớp. Hơn nữa, học thêm lấy đi khoảng thời gian vui chơi, tham gia các hoạt động khác của những đứa trẻ. Việc dạy thêm, học thêm bị ngành giáo dục cấm, làm chặt trên giấy tờ, nhưng chắc chắn chỉ là hình thức.
Liên quan đến vấn đề này, trong phiên họp ngày 20.11, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo bày tỏ: dạy thêm, học thêm và việc học tập ngoài nhà trường là một nhu cầu thực tế của người học và rất đa dạng. Ông đề nghị bổ sung việc dạy thêm vào danh mục các ngành nghề kinh doanh có điều kiện và kêu gọi sự giám sát của các địa phương.
Trên thực tế, việc dạy thêm dù có được chế tài kiểm soát bằng luật đi nữa, có thể sẽ rất khó để hạn chế, vì đã vận hành theo nguyên tắc cung - cầu, nên có tính khách quan của nó. Nhìn từ góc độ đó, sẽ thấy những người có con học giỏi năng khiếu ở một số môn, sẽ tìm thầy cô giáo giỏi để tăng kiến thức cho con em họ, còn người có con học yếu kém thì sẽ tìm thầy cô để phụ đạo cơ bản. Có em học lực trung bình vừa phải, nhưng bố mẹ không có năng lực để kèm cặp, nên họ cũng tìm đến thầy cô để trợ giúp. Điều đó có nghĩa là việc học thêm không chỉ xuất phát từ phía nhà trường và thầy, cô, mà còn từ nhu cầu của chính các gia đình.
Với thầy cô là những người có trình độ, năng lực, nhưng lại sống chật vật với đồng lương eo hẹp, trong khi lương của ngành giáo dục chưa cải tiến đời sống, thì cách này cách khác họ cũng có quyền gia tăng thu nhập từ lao động chân chính và từ bằng cấp nghề nghiệp của mình.
Việc cấm dạy thêm, học thêm với 53 ngàn trường học hiện nay ở 63 tỉnh thành phải chăng đó là một toan tính không khả thi và phi hiện thực? Có lẽ chỉ nên kiểm soát các tính chất tiêu cực, biến tướng của nó như ép buộc học sinh, thu tiền giá cao, hoặc có những hành vi vi phạm đạo đức chức nghiệp.
Đã từng có tư duy theo kiểu không quản được thì cấm. Đó là một sự chủ quan, bởi đôi khi việc bị cấm lại đang vận hành theo một quy luật khách quan. Do đó nên cân nhắc “quản” hay “cấm” việc học thêm?
Ngô Quốc Đông
Bình luận