Nhiều loài mới được phát hiện tại Việt Nam

Theo báo cáo vừa được Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) công bố, trong giai đoạn từ năm 2021-2022, có 380 loài mới được các nhà khoa học phát hiện tại khu vực Tiểu vùng sông Mekông Mở rộng của Ðông Nam Á, trong đó có 158 loài được tìm thấy tại Việt Nam.

Rhododendron tephropeploides - ảnh: Richard Baines

Kết quả nói trên tập hợp hàng trăm công trình nghiên cứu của các nhà khoa học từ các đại học, các tổ chức bảo tồn và viện nghiên cứu trên thế giới. Cụ thể, trong hai năm 2021, 2022, đã có 290 loài thực vật, 19 loài cá, 24 loài lưỡng cư, 46 loài bò sát và một loài động vật có vú đã được tìm thấy ở Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam. Các phát hiện này góp phần nâng tổng số loài được phát hiện trong khu vực lên tới 3.390 loài kể từ năm 1997. Việc các chuyên gia tiếp tục phát hiện ra nhiều loài mới cho thấy sự phong phú về động - thực vật của Đông Nam Á nói chung và của nước ta nói riêng.

Điều đáng lo ngại là tuy chỉ vừa được khoa học chính thức ghi nhận nhưng nhiều loài trong số này đã đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng bởi các hoạt động của con người. WWF đã kêu gọi chính phủ các nước trong khu vực tăng cường bảo vệ các loài hoang dã quý hiếm cũng như sinh cảnh của chúng.

Ông Nguyễn Văn Trí Tín, Quản lý Chương trình Bảo tồn Động vật Hoang dã của WWF - Việt Nam, nhận định: “Những loài mới này đang chịu áp lực rất lớn từ nạn phá rừng, môi trường sống bị phá hủy, phát triển đường sá, ô nhiễm, dịch bệnh lây lan do các hoạt động của con người, phải cạnh tranh với các loài xâm lấn và chịu tác động tàn phá của nạn buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp. Đáng buồn thay, nhiều loài đã tuyệt chủng trước khi được phát hiện. Hơn bao giờ hết, chúng ta cần có những hành động cấp bách để ngăn chặn sự tuyệt chủng các loài hoang dã bằng cách bảo vệ sinh cảnh sống của chúng, hỗ trợ khôi phục quần thể các loài tự nhiên, tái hoang dã và ngăn chặn các hoạt động săn bắt mua bán động vật hoang dã trái phép”.

Theloderma khoii - ảnh: Nguyen Thien Tao

Trong lời nói đầu của báo cáo vừa được công bố, tiến sĩ Trương Q. Nguyên thuộc Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, nhấn mạnh rằng cần phải hành động ngay lập tức và tăng cường sử dụng các công nghệ mới như âm thanh sinh học và công nghệ giải trình tự gien để giúp các nhà khoa học khám phá thêm nhiều loài trong “điểm nóng” đa dạng sinh học này. Ông cho biết: “Để đảo ngược tình trạng suy thoái đa dạng sinh học đang ở mức báo động trong khu vực, chúng ta cần có những nỗ lực khẩn cấp, dựa trên cơ sở khoa học và đồng bộ cũng như các giải pháp bảo tồn cần được chính phủ, các tổ chức phi chính phủ và công chúng quan tâm nhiều hơn”.

Subdoluseps vietnamensis - ảnh: Manh Van Le

WWF đã làm việc với các đối tác chính phủ, các tổ chức phi lợi nhuận và tư nhân ở 5 quốc gia thuộc Tiểu vùng sông Mekông Mở rộng để xây dựng các chiến lược bảo tồn các loài và sinh cảnh của chúng. Các chương trình này tập trung bảo vệ các loài đặc hữu như voi châu Á, cá heo Irrawaddy và cọp, cũng như sinh cảnh của chúng bao gồm các hệ sinh thái rừng, sông và đại dương. Để ngăn chặn sự suy giảm của các loài hoang dã, WWF đang hỗ trợ cải thiện quản lý các khu bảo tồn và giải quyết tình trạng đặt bẫy trộm; các điểm kinh doanh mua bán - gồm các kênh trực tuyến - động vật hoang dã bất hợp pháp; và tội phạm tài chính liên quan đến buôn bán động vật hoang dã. 

Xephoanthus nubigenus - ảnh: Tian-Chuan Hsu

Lan Chi