Nhớ vị cá nướng biển Cửa Lò

Dù phải “đi” một quãng đường rất xa mới tới tay người nhận nhưng gói cá thu nướng vẫn thơm thoảng hương cá biển quyện thêm chút mùi khói, mùi lá chuối. Thực tình sự mộc mạc, tự nhiên của món này chinh phục khẩu vị không biết bao người. Ăn một lần, nhìn thấy một lần là đủ nhớ vị ngon đặc trưng này. Cá thu nướng cũng chính là đặc sản của thị xã biển Cửa Lò (Nghệ An) bên cạnh nhiều loại hải sản tươi ngon.

Từ đầu cổng chợ Vinh (nằm ở trung tâm TP. Vinh), đi về phía bên phải là khu vực có rất nhiều hàng cá nướng. Cảnh buôn bán các loại cá tươi đã nướng qua ở đây có thể nói mang nhiều nét riêng so với các khu chợ cá khác. Hàng nào cũng la liệt, bắt mắt đủ loại cá. Những khay, giỏ đầy ắp nhiều loại cá đã được nướng và cuốn ủ qua lớp lá chuối tươi dậy mùi thơm. Nhiều nhất là cá thu, cá trích, cá nục còn tươi ngon, được đưa từ biển Cửa Lò về đây. Người bán mời chào khách mua về thưởng thức và làm quà biếu. Vì khách du lịch sau khi thưởng thức đều rất thích nên từ lâu, đây trở thành món đặc sản mua làm quà biếu. Do đó, hàng cá nào cũng sẵn sàng tư vấn chuyện gói cá ra sao, đóng thùng thế nào, khi nào nên mua… để giúp khách thuận tiện mang đi tàu xe hoặc máy bay. Nếu có ai còn ngần ngừ vì sợ cá sẽ không còn tươi ngọt hay hư hỏng đều sẽ được người bán giải thích về cách sơ chế món cá này ra sao.  

Có đến hàng chục loại cá ở đây được sơ chế bằng cách nướng qua để giữ độ ngọt, tươi và dậy mùi ngon. Và mỗi loại cá lại có vị ngon riêng, tuy nhiên cá thu được ưa thích nhất vì loại cá này ngon nhất với phần thịt trắng, ít xương. Theo lời kể của mấy chị bán hàng thì cá thu, cá trích, cá nục… tươi rói vừa cập bến tàu không cần tẩm ướp thêm bất cứ gia vị nào sẽ được trải lên bếp than đỏ rực rồi nhanh tay lật trở mặt để cá được chín đều, dậy mùi. Những loại cá tươi nướng bếp than trở thành món đặc sản của các phường ven biển thị xã Cửa Lò. Có khá nhiều hộ dân sinh sống bằng nghề nướng cá này, dần hình thành làng nghề. Trả lời cho thắc mắc của khách vì sao cá biển được chế biến theo hình thức nướng đang ngày càng được ưa chuộng, thì đó là vì nó giữ được hương vị tự nhiên, dễ bảo quản.

Có dịp ghé tắm biển Cửa Lò rồi men ra các phường có nghề nướng cá xôm tụ sẽ thấy rằng để có một miếng cá thu nướng thơm ngon, đượm vàng, người nướng cá trải qua rất nhiều công đoạn. Đầu tiên, là khâu lựa chọn loại cá thu trắng, có trọng lượng bình quân từ 5-7kg trở lên. Tiếp đến là công đoạn sơ chế bằng cách rửa sạch, loại bỏ vây, đầu đuôi, ruột. Thường các lát cá ở đây đều thái lát chéo thân bằng dao sắc hoặc máy. Miếng cá tiêu chuẩn được cắt dày từ 2-3 cm, nặng cỡ 250-350 gam. Sau đó được để ráo nước trên các vỉ tre trước khi đưa vào nướng. Không dùng vỉ nướng, ở đây người dân quen dùng những thanh thép dài được quấn nhiều lớp lá chuối tươi. Sở dĩ phải quấn lá chuối tươi quanh thanh sắt là để cá không bị cháy hay bị bám bẩn khi nướng. Ngoài ra cách này giúp cá cũng thơm, ngon hơn. Trong quá trình làm, phải chú ý đến thanh sắt quấn lá chuối, nếu lá chuối cháy hết thì phải thay thanh khác vào. Cá sau khi nướng để nguội hẳn rồi bọc qua lớp giấy sạch. Nướng cá không đòi hỏi phải khéo tay, kỹ thuật cao gì nhưng phải cần mẫn, chịu khó và nhanh tay, nhanh mắt. Vì nếu cá nướng chưa đủ độ sẽ dễ ươn, quá lửa thì bị khô thịt, không ngon nên phải căn chuẩn thời gian nướng.

Những ai làm nghề nướng cá đều tất bật từ sáng sớm vì ngay khi tàu về phải xuống tận nơi chọn mua những con cá còn tươi, mắt còn trắng, thịt da còn trắng, cá phải đạt trọng lượng tiêu chuẩn để béo, thơm. Nghề nướng cá dần trở thành một nét đặc trưng của miền biển này. Đặc biệt, thành một nét đẹp, một dấu ấn trong lòng du khách. Cá thu và các loại cá nướng khác ở Cửa Lò đã nấu chín nên có khả năng bảo quản được rất lâu. Vì thế mà nhiều du khách thường lựa chọn làm quà biếu tặng khi đến du lịch xứ Nghệ.

Món ngon hay cách ăn ngon với cá thu nướng thì rất nhiều nhưng đơn giản nhất là làm nóng lại thêm chút gia vị cơ bản, nướng lại với ớt, sốt cà chua, sốt me… Dù chế biến theo cách nào cũng đều dậy lên mùi thơm, độ ngọt tự nhiên, thớ thịt dai khó lẫn.

MINH MINH