Là một nghệ sĩ đa tài, tác phẩm hội họa của Tạ Tỵ không những triển lãm tại Việt Nam (cả hai miền Bắc - Nam) mà còn có mặt trong nhiều bảo tàng mỹ thuật thế giới như Tokyo (Nhật), San Francisco, New York (Mỹ), Paris (Pháp). Không chỉ dừng lại ở sáng tác tranh, ông còn lấn sân sang cả lĩnh vực văn chương với nhiều đầu sách được xuất bản.
Tạ Tỵ tên thật là Tạ Văn Tỵ, sinh ngày 3.5.1921 tại Hà Nội (nhưng giấy khai sinh đề ngày 24.9.1922).
![]() |
Ông từng là sinh viên khóa 12 của trường Cao đẳng Mỹ thuật Ðông Dương (1938-1943). Sau 5 năm học tập, ông tốt nghiệp cùng với 3 họa sĩ Nguyễn Văn Bình, Tô Văn San và Nguyễn Văn An (5 bạn cùng khóa nhưng không học hết chương trình).
Khi còn đang theo học, Tạ Tỵ đã sáng tác nhiều và tranh của ông được đánh giá cao. Năm 1941, ông nhận một giải thưởng về tranh và được một chuyến tham quan cố đô Huế.
Mùa hè năm 1943, ông lại được giải thưởng của Salon Unique qua cuộc triển lãm tranh.
Ðến năm 1946, do chiến tranh, Cao đẳng Mỹ thuật phải sơ tán 3 nơi, ông là giáo sư giảng dạy tại phân khoa liên khu III (Việt Bắc). Bốn năm sau, ông về Hà Nội và năm 1951 đã triển lãm 60 bức tranh tại đây. Tác phẩm “Nhớ Hà Nội” của Tạ Tỵ (20x25cm) từng nhận được nhiều lời khen.
![]() |
Bức tranh "Đàn bà". tiêu biểu cho phong cách lập thể của hoạ sĩ Tạ Tỵ |
Năm 1954, ông vào Nam cùng với gia đình, sống tại Sài Gòn. Hai năm sau, họa sĩ tiếp tục triển lãm 60 bức tranh ở Sài thành; rồi lại có thêm cuộc triển lãm vào năm 1961, lần này có nhiều tác phẩm theo lối lập thể và trừu tượng.
Theo họa sĩ Trịnh Cung, Tạ Tỵ là người đầu tiên tại Việt Nam sáng tác tranh theo phong cách lập thể (chắc chắn chịu ảnh hưởng nhiều của Picasso).
Sau 1970, các bức tranh của ông có sự chuyển hướng sang trừu tượng và ký họa các nhân vật nổi tiếng trong mọi lãnh vực, nổi bật nhất là bức “Ðàn bà”, vẽ theo lối lập thể.
Là một nghệ sĩ đa tài, ngoài hội họa, Tạ Tỵ còn viết truyện và có nhiều đầu sách đã xuất bản.
Sau 1975, ông qua Mỹ định cư cùng gia đình và tiếp tục sáng tác. Khi người bạn đời của ông mất (2003), họa sĩ về Việt Nam dưỡng già và mất tại tư gia ở Sài Gòn lúc 10 giờ ngày 24.8.2004 vì tuổi cao sức yếu, hưởng thọ 83 tuổi.
LM Giuse Nguyễn Hữu Triết
Trưởng ban Mục vụ Văn hóa TGP.TPHCM
Với mục đích để Lời Chúa được loan truyền và thông tin Giáo hội được lan tỏa, tòa soạn sẵn lòng để các tổ chức và cá nhân sử dụng lại tin bài đã đăng trên báo giấy và báo mạng cgvdt.vn của mình.
Tuy nhiên, vì đức công bằng và sự bác ái, xin quý vị vui lòng ghi đầy đủ nguồn như sau: “Theo Báo Công giáo và Dân tộc, website: cgvdt.vn”.
Ngoài ra, nếu chia sẻ bài lên mạng xã hội (Facebook, Twitter…), đề nghị dùng đường dẫn gốc trên website của Công giáo và Dân tộc.