Tháng ba, lên Ðắk Lắk trẩy hội cà phê

Lễ hội cà phê lần thứ 8 diễn ra từ ngày 10 - 14.3.2023 tại thành phố Buôn Ma Thuột, Ðắk Lắk với nhiều hoạt động hấp dẫn…

Đắk Lắk được mệnh danh là trung tâm của vùng đất đỏ bazan Tây Nguyên. Nơi đây được thiên nhiên ưu ái cho tiết trời hết sức dễ chịu với hai mùa nắng và mưa. Đắk Lắk cũng là vùng đất hội tụ nhiều anh em dân tộc của Việt Nam sinh sống. Bởi vậy mảnh đất này có sự giao thoa của nhiều nền văn hóa khác nhau như: Kinh, Ê Đê, M’Nông, Gia Rai, Tày Nùng... Vì thế đây cũng là điểm đến tuyệt vời cho khách du lịch.

Không khí trước thềm Lễ hội cà phê tràn ngập sắc màu khắp các đường phố Buôn Mê- ảnh: Nguyên Hằng

Mỗi năm khi đến với Đắk Lắk, du khách tứ phương đều sẽ được trải nghiệm nhiều điều dễ thương từ sự hiếu khách của người dân địa phương, cũng như khám phá tiềm năng về văn hóa du lịch. Riêng trong tháng Ba này, điểm nổi bật ấy sẽ được thể hiện rõ hơn qua các chuỗi sự kiện đặc biệt không thể bỏ qua. Đó là lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột, kèm theo là các chương trình lễ hội văn hóa truyền thống các dân tộc ở 13 huyện thành phố của Đắk Lắk.

Hòa mình vào dòng người và thưởng thức ly cà phê miễn phí

Sau những tháng ngày bị hoãn bởi dịch Covid-19, lễ hội cà phê lại được tổ chức. Đây có lẽ là một trong những sự kiện được trông chờ nhất trong năm tại Tây Nguyên. Năm nay, lễ hội diễn ra với chủ đề “Buôn Ma Thuột - Điểm đến của cà phê thế giới”. Đến đây, khách phương xa sẽ cảm nhận được niềm vui, niềm hân hoan và cả sự mến khách của người dân địa phương. Buôn Mê vào hội chắc chắn khác biệt hơn rất nhiều so với ngày thường. Trên dọc trục đường chính Nguyễn Tất Thành, có các đoàn nghệ sĩ tham gia diễu hành, tạo bầu khí sôi động cho ngày hội.

Đến lễ hội cà phê Buôn Mê, đừng quên thưởng thức ly cà phê đúng chuẩn phố núi. Một chiếc ly đen đá với hương thơm nồng, hay một ly cà phê phin có chút cầu kỳ khi nhìn từng giọt rớt qua chiếc phin và ngẫm chuyện đời. Rất đậm đà là điều đặc biệt ở cà phê tại đây, đậm đà như chính màu đất đỏ bazan, như sự hiếu khách của người dân Đắk Lắk. Hơn nữa vào dịp này, có hàng trăm quán cà phê sẵn sàng cho khách trải nghiệm miễn phí mà không cần phải bỏ ra một xu nào.

Tận mắt chứng kiến các nghi lễ truyền thống của người dân bản địa

Điều may mắn của Đắk Lắk là có nhiều dân tộc anh em cùng sinh sống, chính điều này đã tạo nên sự đa dạng trong giá trị văn hóa của nơi đây. Sự đa dạng trong dân tộc cũng là tiền đề sản sinh ra những lễ hội truyền thống đặc sắc của họ, như lễ cúng nhà mới, lễ cúng bến nước, lễ cúng lúa mới, lễ cúng sức khỏe cho người, cho voi…

Nằm trong khuôn khổ lễ hội cà phê lần thứ 8 này, chắc chắn khách đến đây sẽ được tận mắt chứng kiến các nghi lễ truyền thống của người dân bản địa. Trong đó phải kể đến lễ cúng bến nước do các già làng, thầy cúng người Ê Đê, M’Nông trực tiếp thực hiện. Lễ cúng như một cách để thể hiện sự cảm tạ của người dân với thần sông, thần núi, thần rừng vì đã cho họ đất đai phì nhiêu, nguồn nước không bao giờ cạn để họ duy trì sự sống và phát triển hơn qua bao thế hệ. Lễ cúng sức khỏe cho voi tại Buôn Đôn hẳn sẽ làm nhiều người ấn tượng.

Với dân bản địa tại Buôn Đôn, voi như là một người thân trong gia đình. Nếu các thành viên trong nhà ai cũng được cúng sức khỏe để mọi thứ hanh thông hơn thì với voi cũng vậy. Ngay từ lúc thuần về nhà hay là từ lúc được sinh ra, gia chủ sẽ làm lễ đặt tên cho voi; làm lễ kết nạp voi trở thành một thành viên trong gia đình. Mỗi năm họ sẽ làm lễ cúng sức khỏe để cầu mong sức khỏe cho voi. Đây cũng là cách thể hiện sự quan tâm chăm sóc của mọi người trong nhà với voi.

Mâm cúng sức khỏe cho voi khá cầu kỳ. Gia chủ sẽ phải chuẩn bị đủ các vật như ché rượu cần, con gà, con heo, vải thổ cẩm, chén rượu, chén gạo, chén tiết tươi và cả cây chuối. Sau đó già làng trong bản cùng người lớn tuổi nhất trong gia đình bắt đầu thực hiện lễ với bài khấn xin thần nước thần rừng thần núi về chứng kiến và ban sức cho voi. Tiếp đó, voi sẽ quỳ hai chân trước như một lời tạ ơn trước già làng, gia chủ và trước các vị thần để già làng bôi tiết lên trán voi. Cuối cùng voi sẽ được thưởng thức những cây chuối hoặc là mía đã chuẩn bị trước đó…

Cùng reo hò tại hội voi Buôn Đôn và đua thuyền độc mộc

Hội voi Buôn Đôn có lẽ là một sự kiện chính không thể thiếu trong lễ hội cà phê lần này. Được biết hội voi năm nay có nhiều sự thay đổi, sẽ không tổ chức các hoạt động như voi chạy, voi bơi, voi đá bóng hoặc thi kéo co giữa voi với người. Thay vào đó, UBND huyện Buôn Đôn sẽ tổ chức các nghi lễ cúng bến nước và cúng sức khỏe cho voi, lễ khai mạc và bế mạc hội voi, thi trang điểm cho voi, tiệc buffet cho voi, thi voi chào khán giả, chụp hình với voi. Cùng được tận mắt chứng kiến những chú voi ngoài đời, cùng được tham gia các hoạt động ý nghĩa với voi. Đó có lẽ là điều mà nhiều du khách háo hức nhất.

Một hoạt động nữa thú vị không kém là hội đua thuyền độc mộc tại Lắk. Hệt như cái tên của nó, những chiếc thuyền độc mộc do chính người đồng bào M’Nông đục đẽo sẽ được đua trên hồ Lắk. Sự kiện này như tái hiện lại những chuyến thuyền chở đầy nông sản của người dân M’Nông xa xưa. Ngày trước, dân làng bản vẫn hay tổ chức cuộc đua thuyền độc mộc nho nhỏ cho vui sau những ngày thu hoạch mùa màng mệt nhọc. Và dần sau này nó trở thành đặc trưng của người đồng bào dân tộc thiểu số ở hồ Lắk nói riêng và khu vực Đắk Lắk nói chung.

Buôn Mê vốn không quá náo nhiệt và sôi động như TPHCM hay Hà Nội. Tuy nhiên vào các dịp như lễ hội cà phê, khách sẽ thấy một phố núi thật sự khác biệt, sẽ được sống những ngày “tháng Ba Tây Nguyên” đầy ắp tiếng cười, tiếng reo hò, tiếng nhạc và cả tiếng cồng chiêng vang ca khắp các con đường.

Được biết, lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột định hướng tổ chức 2 năm 1 lần với mục đích quảng bá thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột nói riêng và nâng tầm giá trị vị thế cà phê đặc sản Việt Nam nói chung. Từ đó, từng bước đưa Buôn Ma Thuột trở thành điểm đến của cà phê thế giới. Đồng thời cũng nhằm tôn vinh người trồng, chế biến và kinh doanh cà phê. Lễ hội cũng là dịp giới thiệu hình ảnh, tiềm năng, thế mạnh du lịch của tỉnh; xúc tiến, thu hút đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh, chế biến cà phê và các sản phẩm nông nghiệp khác trên địa bàn tỉnh.

Màu trời xanh biếc, mùi thơm ngào ngạt của cà phê, tiếng cồng chiêng rộn ràng núi rừng, những điệu nhảy truyền thống của buôn làng… đang chờ đón các bước chân của khách thập phương, hứa hẹn nhiều điều thú vị vào trung tuần tháng Ba này.

NGUYÊN HẰNG