Thấy gì qua “cuộc chiến âm thanh”?

Vừa qua, dư luận xôn xao về “cuộc chiến âm thanh” tại một khu chung cư ở Linh Đàm, Hà Nội. Cuộc chiến được mô tả là do người ta không thể “nhắc nhở” được một số người lớn tuổi “yêu văn nghệ” tại đây. Họ thường xuyên dậy sớm từ 5 giờ sáng, dùng loa kéo bật nhạc tập thể dục dưỡng sinh. Chiều chiều lại hát Karaoke cho tới đêm muộn tại sân công cộng. Thế rồi, một nhóm thanh niên đã thuê loa công suất lớn, mở nhạc đám ma chĩa loa về phía các bô lão đang hát… Báo chí gọi đó là “cuộc chiến âm thanh”. Hiện sự việc đã im ắng và tình trạng một số cụ cao tuổi hát loa kéo ngoài sân công cộng cũng không còn nữa.

“Cuộc chiến âm thanh” thực chất là một biểu hiện của tâm lý tiểu nông tại nơi đô thị. Do không còn sống trong các làng quê, một số người già ở chung cư đã hụt hẫng với các khung cảnh đô thị khác với cảnh làng quê quen thuộc. Trong đó có không ít người lớn tuổi theo con cái lên đô thị định cư phải xa rời bạn bè, làng xóm… Họ cảm thấy buồn vì con cái đi làm, ở nhà với bốn bức tường, xem tivi lướt điện thoại mãi thành chán. Thế là các cụ cùng cảnh lập hội tập khí công, dưỡng sinh, nhảy đầm và cả ca nhạc theo lối hát cho nhau nghe. Hát là việc tốt không ai trách, nhưng hát mà làm ô nhiễm âm thanh đến cư dân láng giềng là thiếu tôn trọng với những người xung quanh.

Sự kiện này cho thấy khi đô thị hóa, làng quê và diện tích đất ở mất dần, không gian văn hóa quen thuộc của nhiều người cũng thay đổi. Nhiều người như bị cưỡng bức vào sống trong các không gian chật hẹp. Ở những chung cư bình dân, đa số là thành phần lao động tay chân, những gia đình trẻ… Họ cần nghỉ ngơi sau những giờ làm việc mệt mỏi trong nhịp sống hối hả!

Bởi vậy “cuộc chiến âm thanh” còn là biểu hiện của những xung đột văn hóa giữa lối sống nông thôn và đô thị, giữa lớp người trẻ và lớp người già trong lựa chọn cách ứng xử tại không gian công cộng. Như vậy để thích nghi, ắt hẳn những người bị đô thị hóa cũng cần có thời gian, và cả những điều kiện khách quan giúp giải tỏa áp lực tù túng…

Việc hát karaoke ở ngoài sân công cộng rõ ràng không chỉ có Linh Đàm, mà đang thấy phổ biến ở nhiều khu vực chung cư khác. Việc một số người lớn tuổi dùng loa kéo hát gợi mở điều đáng phải quan tâm, đó là trong quá trình đô thị hóa, không thể thiếu những hình thức và loại hình sinh hoạt văn hóa đáp ứng cho những người già. Đây là điều chính sách xã hội cần nghĩ tới, vì trong tương lai dân số sẽ bị già hóa, người già sống trong các căn hộ chung cư càng đông.

Ngô Quốc Đông