Thời tối giản

Phong cách sống tối giản, hội họa tối giản, viết tối giản… vốn đã xuất hiện trong đời sống, thành hình. Tiết giảm tối đa, tối ưu hóa như phép quy đồng mẫu tử số trong toán học, hầu có một tồn tại giản lược nhất có thể mà vẫn đáp ứng các “tiêu chí” căn bản nhất cho sự tồn tại ấy.

Covid-19 kéo dài hơn mọi đoán định khoa học lẫn vỉa hè, nhiều chủ thể có vẻ căn cơ nhất trong kinh tế hay các đại gia tầm vóc hàng đầu đã bộc lộ sự đuối hay vỡ trận do suy thoái, hiệu ứng chung của xã hội và cả thế giới tác động. Khi sóng dịch có vẻ ngơi đi, Việt Nam bước vào sâu hơn khái niệm “bình thường mới”, chính lúc cú đánh bồi như hệ quả của đại dịch, nâng tầm khủng hoảng bởi xung đột ở châu Âu giữa Nga và Ukraine láng giềng: vàng “nhảy múa”, xăng dầu tăng, hàng hóa biến động mạnh mẽ khiến chính phủ phải dùng biện pháp hành chính điều tiết kiểm soát mạnh hơn. Khó chồng khó, cứ ngỡ đã bước dần khỏi dịch, ra ngoài khủng hoảng, đòn giáng kinh tế khiến sự đuối càng đuối hơn.

Ðây chính là lúc hiển thị sống động lối sống tối giản như yêu cầu có tính sinh tử: bà con từ thành thị đến nông thôn, giàu hay nghèo, công chức hay thương buôn, công nhân... nhất loạt thu vén hết mức chi tiêu, gói gọn nhu cầu sống, chắt chiu từng đồng tiền khó nhọc lắm mới có trong buổi đại dịch. Không chỉ công nhân, các nhân viên công sở giờ cũng đã quen thuộc hơn với hình ảnh chiếc cà-men mang cơm từ nhà đi làm hằng ngày, hạn chế đi hàng quán ăn uống để đỡ tốn kém và cũng phòng ngừa lây nhiễm dịch bệnh. Học sinh sinh viên có trong ba lô gói xôi, hộp cơm, chai nước… Tối giản, như cảnh đi làm đồng ở nông thôn ngày cũ vậy. Tính ra đỡ nhiều chi phí, nhẹ gánh lo.

Người ta đi xe đạp, xe máy điện nhiều hơn từng ngày để đỡ tốn một khoản chi cho xăng dầu. Khi giá xăng tăng cao, có thể tiết kiệm được một món tiền không bé.

Ở quê, trẻ em, phụ nữ, người cao tuổi gắng làm phụ giúp gia đình những gì có thể như thu gom phế liệu, trồng tỉa ít rau, bán buôn lặt vặt kiếm chút tiền, hay ra đồng mò cua bắt cá…

Tối giản, các dụng cụ gia đình dùng điện cũng tính toán lại, những cuộc điện thoại xài thẻ được “kiểm soát” hơn...

Tối giản trở nên một tất yếu đối phó khủng hoảng, hầu có một đời sống tạm ổn cho qua đại dịch, qua thời ảnh hưởng kinh tế khó khăn toàn cầu này. Và khi tất cả qua đi, hành trang mang từ mấy năm sống chung với dịch trở về đời sống bình thường có lối sống tối giản, lối nghĩ và trải nghiệm của một thời trong gian nan. Cũng hay!

NGUYỄN THÀNH CÔNG