Tranh cãi về việc cửa hàng McDonald sát Quảng trường thánh Phêrô

Chuyện một cửa hàng McDonald muốn kinh doanh tại trung tâm thành quốc Vatican một lần nữa đã dấy lên cuộc tranh cãi về cách thức bất động sản tại đây được vận hành.

Vatican chỉ có diện tích khoảng 44ha với “dân số” khoảng 840 người. Trong đó, Quảng trường Thánh Phêrô được xem là nơi “đắc địa” nhất. Với chiều dài 320m và chiều rộng 240m, nơi đây có thể chứa đến hơn 300.000 người từ khắp nơi trên thế giới như đã được chứng minh qua một số sự kiện. Đó là lý do các tên tuổi kinh doanh nổi tiếng toàn cầu như McDonald và Hard Rock Café muốn chen chân đến nơi này. Tuy nhiên, sự có mặt của các cửa hàng trên đang vấp phải phản đối quyết liệt từ một số vị hồng y sống trong Vatican.

Kiện lên Đức Thánh Cha

Theo đài phát thanh Vatican, dự kiến cửa hàng McDonald sẽ được khai trương tại vị trí chỉ cách Quảng trường Thánh Phêrô vài bước chân. Văn phòng chịu trách nhiệm quản lý bất động sản của Tòa thánh là Văn phòng Quản trị tài sản Tông Tòa (APSA) đã đồng ý cho chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh của Mỹ kinh doanh trên diện tích 538m² tại khu Borgo. Tuy nhiên, một vài vị hồng y trong số 7 vị đang cư ngụ nơi đây đã viết thư để trình lên Đức Giáo Hoàng Phanxicô, yêu cầu Đức Thánh Cha can thiệp. Nhật báo thành Rome Il Fatto Quotidiano đưa tin các Đức Hồng y Gianfranco Ravasi, Andrea Cordero Lanza di Montezemolo, Dario Castrillon Hoyos và Manuel Monteiro de Castro cảnh báo sự xuất hiện của cửa hàng McDonald sẽ “gây hỗn loạn” khu vực, phá hoại sự yên tĩnh của tòa nhà và tạo ra những mùi khó ngửi có thể lan đến khu vực thang máy.

Đức Hồng y Elio Sgreccia, cựu Chủ tịch Viện Hàn lâm Giáo hoàng Bảo vệ sự sống, đã công khai phản đối quyết định của APSA. Phát biểu trên tờ La Repubblica, ngài cho rằng đây là quyết định gây tranh cãi. Dù không sống trong tòa nhà từng là trụ sở ngân hàng tiếp giáp hai khu nhà Borgo Pio và Piazza Leonina, Đức Hồng y Sgreccia đã đại diện cư dân tại đây để viết thư phàn nàn với Đức Thánh Cha. Các vị hồng y có chức sắc khác như Walter Kasper và George Pell cũng sống trong tòa nhà trên, và Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI từng ở đây khi ngài còn là hồng y.

Theo Đức Hồng y Sgreccia, việc cho phép khai trương một cửa hàng thức ăn nhanh của McDonald ở địa điểm quá gần Vương Vung Thánh Đường Thánh Phêrô “không hề tôn trọng tổ hợp kiến trúc truyền thống của một trong những quảng trường đặc biệt nhất thế giới, nơi đón tiếp hàng ngàn người hành hương và du khách mỗi ngày”. Không những thế, “quyết định thuần túy vì mục đích kinh doanh này là niềm ô nhục” vì đã phớt lờ mọi truyền thống ẩm thực của nhà hàng kiểu La Mã, chưa vội đề cập đến khía cạnh mỹ học của nơi này. Đồng thời, ngài cho rằng sự tồn tại của một cửa hàng McDonald có thể cản trở các nhà hàng khác trong khu vực.

Đức Hồng y cũng lên tiếng chỉ trích McDonald khi cho rằng món burger kèm khoai tây chiên hoàn toàn chẳng tuân thủ truyền thống ẩm thực Ý, không những thế còn chẳng đảm bảo sức khỏe của người tiêu dùng, dựa trên các báo cáo của một số chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ. Ngài khẳng định mình không bao giờ ăn những loại thực phẩm như thế. Bên cạnh đó, sự xuất hiện của cửa hàng trên có thể làm tăng lưu lượng giao thông trong khu vực, chưa kể đến nguy cơ rác rến tại một nơimà đáng lẽ ra nên được tận dụng cho các hoạt động thiện nguyện và hỗ trợ những người đang cần sự an ủi, giống như lời huấn dụ của Đức Thánh Cha.

30.000 euro/tháng

Phản ứng trước sức ép từ dư luận, Đức Hồng y Domenico Calcagno, người đứng đầu APSA, cương quyết không lùi bước vì thỏa thuận đã được ký kết một cách hợp pháp và ngài cũng chẳng thấy tác động tiêu cực nào về chuyện sẽ có một cửa hàng thức ăn nhanh gần Quảng trường thánh Phêrô. Được biết, quyết định trên sẽ mang lại 30.000 euro (hơn 731 triệu đồng) mỗi tháng cho ngân khố của Vatican, cao gấp 3 lần các thỏa thuận gần đây. Trong khi đó, một cửa hàng Hard Rock Café cũng sẽ mở cửa kinh doanh gần đó, dù hiện chỉ được phép bán áo thun và đồ lưu niệm.

Nếu cần thiết, Tòa Thánh sẽ có những biện pháp để bảo vệ các bất động sản gần Quảng trường thánh Phêrô bị sử dụng vì mục đích không thích đáng, như từng diễn ra trước đó. Vào thập niên 2000, các tỉ phú Ả Rập có ý định thu mua những văn phòng trống trên đường Via della Conciliazione, đại lộ chính dẫn đến quảng trường nổi tiếng. Ngay lập tức, Tòa Thánh đã cho thành lập nhiều văn phòng dành cho các Hội đồng giáo hoàng tại nơi này, vô hiệu hóa ý đồ của các thương gia Ả Rập.

Cho dù McDonald được quyền mở cửa hàng tại khu Borgo, chưa chắc nó có thể tồn tại được trong thời gian dài. Một vài nhà hàng của chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh đã bị ngưng hoạt động trong những năm gần đây, bao gồm một cửa hàng đối diện đền thờ Pantheon của Rome. Bất chấp nỗ lực hòa mình với các tòa nhà cổ kính theo kiến trúc từ thời Phục Hưng kế bên, dân địa phương chẳng bao giờ muốn dùng bữa tại đó, buộc cửa hàng phải đóng cửa.

Và đây cũng không phải là lần đầu tiên McDonald gặp trục trặc khi muốn kinh doanh trên đất Ý. Theo đài Fox News, hồi đầu năm, nhãn hàng franchise này nộp đơn xin xây cửa hàng ở khu Piazza del Duomo tại Florence. Đề xuất trên lập tức vấp phải sự phản đối quyết liệt của người dân địa phương, và một chiến dịch vận động bài trừ dự án đã được triển khai trên mạng xã hội Facebook. Một dự án tương tự cũng chịu sức ép từ dư luận, sau khi McDonald muốn khai trương cửa hàng gần Các bậc thang Tây Ban Nha của Rome.

GIANG VÔ YÊN