Ẩm thực Giáng Sinh truyền thống ở các nước

Ðón mừng Chúa Hài Ðồng là lễ lớn ở nhiều quốc gia, và các nước cũng có nhiều món ăn đặc biệt dành cho dịp quan trọng này. Và dù là món ăn nào, thì điểm chung của tiệc Giáng Sinh ở khắp nơi là các gia đình đều quây quần bên nhau bên bàn ăn ấm cúng.

Pháp

Ðây là quốc gia nổi tiếng về ẩm thực, và tiệc Giáng Sinh là một trong những bữa ăn được người Pháp chăm chút nhất trong năm. Mùa Noel tại nước này bắt đầu từ tối 24.12, tiệc mừng thường diễn ra sau thánh lễ đêm hoặc vào trưa ngày 25.12. Trong thực đơn, hải sản là một sự chọn lựa phổ biến, hầu hết các gia đình Pháp sẽ dùng cá hồi, hàu, sò điệp… có thể có tôm hùm và cua. Thêm vào đó là món patê gan béo. Món chính thường là thịt gia cầm như gà tây nhồi hạt dẻ đút lò. Kế đến sẽ là một khay nhiều loại phô mai, và sau cùng là món tráng miệng. Buổi tiệc sẽ kết thúc bằng bánh khúc cây (buche) nổi tiếng. Riêng những ai ở vùng Provence còn được thưởng thức 13 món tráng miệng, hầu hết là các loại trái cây sấy khô, tượng trưng cho Chúa Giêsu và 12 tông đồ.

Brazil

Giống như Pháp, người dân Brazil tổ chức tiệc vào đêm vọng Giáng Sinh và kéo dài tới sáng hôm sau. Các gia đình quây quần bên nhau và dùng bữa, thường là thịt của một loại gia cầm lớn, cùng với cá tuyết (bacalhau). Ngoài ra còn có rau củ trộn, trái cây, các loại hạt, và cơm. Món tráng miệng bao gồm bánh mì ngọt với trái cây khô, bánh mì panettone của Ý hay bánh mì nướng rabanadas kiểu Pháp. Tuy nhiên, người dân miền nam Brazil thường dùng bánh strudel kiểu Ðức. Kèm theo đó, tùy gia đình mà ban đầu có thể thêm các món ăn nhẹ cho phần khai vị.

Greenland

Các món truyền thống trong tiệc Noel ở đảo quốc xa xôi gần Bắc cực này không những rất lạ lùng mà có lẽ hiếm người nước ngoài có thể thấy hạp khẩu vị. Ðầu tiên là món mattak làm từ… da và mỡ cá voi, được ăn sống nên khá dai và chứa nhiều vitamin C và D. Tuy nhiên, ăn nhiều món này không tốt cho sức khỏe. Ngoài mattak, còn một món rất lạ là Kiviak, được làm từ những chim non anca (một loài chim biển), bọc trong da hải cẩu, rồi để lên men trong vài tháng. Có thể hiểu nôm na đây là một loại “mắm” của người Greenland.

Na Uy

Tại các nước Bắc Âu lạnh giá, mọi người có thói quen trao quà cho nhau vào đêm vọng Giáng Sinh. Ðể giúp cho bữa tiệc thêm phần đặc biệt, người dân Na Uy sẽ phục vụ cháo đầu tiên. Nếu may mắn có được hạt hạnh nhân trong phần cháo của mình, bạn sẽ được tặng một chiếc bánh hạnh nhân hình con heo màu hồng hoặc trắng. Bữa chính gồm sườn heo rôti, sườn cừu khô ăn kèm một ít surkal - một loại bắp cải trắng hoặc đỏ được nấu với giấm và hạt caraway - và khoai tây.

Bữa điểm tâm của ngày 25.12 cũng rất quan trọng đối với người Na Uy. Các gia đình thường dùng những phần ăn còn lại từ tiệc đêm vọng Giáng Sinh cùng với cá hồi xông khói và trứng khuấy.

Ba Lan

Giống như nhiều nước châu Âu, tiệc vọng Giáng Sinh, hay còn gọi là Wigilia, được người Ba Lan “đầu tư” rất nhiều công sức. Có những truyền thống được thực hiện trong dịp đặc biệt này, chẳng hạn đặt thêm một chỗ tại bàn ăn dành cho Chúa Hài Ðồng, hay một chỗ dành cho người lang thang cần nơi trú chân. Mặc dù trong ngày 24.12, các tín hữu Ba Lan thường ăn chay nhưng cuối ngày lại kết thúc bằng một bữa tiệc thịnh soạn.

Bữa tiệc bắt đầu bằng việc bẻ bánh oplatek và chia cho tất cả những người có mặt tại bàn ăn. Oplatek là một loại bánh mỏng không men, khá giống bánh lễ, trên đó được in những hình ảnh của Chúa Hài Ðồng và Thánh Gia. Loại bánh này được các linh mục, tu sĩ phân phát đến giáo dân trong suốt mùa Vọng và được các gia đình gìn giữ trong niềm vui chờ đón Ngôi Hai. Oplatek mang ý nghĩa nhắc nhở về bánh thánh trong thánh lễ và tạo sự kết nối giữa mầu nhiệm Giáng Sinh với Bí tích Thánh Thể, nhấn mạnh sự hiện diện của Thiên Chúa giữa chúng ta.

Tại một số gia đình còn có 12 món ăn không thịt, được xem như một cách giữ chay, gợi nhớ về 12 vị tông đồ. Sau đó, bữa ăn bắt đầu với súp củ cải, rồi đến các loại bánh rau củ, cá, các loại đậu, cá trích, bắp cải muối ăn kèm với bánh mì. Tùy thuộc vào vùng miền, bạn sẽ được thưởng thức món tráng miệng với trái cây sấy khô, các loại hạt, và bánh gừng. Sau khi kết thúc bữa ăn là đến giờ dự thánh lễ nửa đêm.

Anh

Hầu hết các gia đình ở Anh sẽ bắt đầu bữa điểm tâm cho ngày Giáng Sinh bằng món trứng khuấy và cá hồi. Sau đó họ sẽ dùng bữa vào lúc 14g, và cùng nghe bài diễn văn của Nữ hoàng Anh vào lúc 15g. Tiệc Giáng Sinh phổ biến ở nước này gồm thịt gà tây, khoai tây đút lò, rau trộn sốt việt quất, và món xúc xích hoặc chà là được bọc trong thịt xông khói. Người Anh thích tráng miệng với bánh ngọt, cùng nhiều loại trái cây khô và rượu được làm trước đó vài tháng.

Ý

Cũng giống như ở Ba Lan, các tín hữu Ý ăn chay, kiêng thịt trong ngày 24.12. Tùy thuộc vùng miền, nhưng các món ăn với cá, bạch tuộc thì khá phổ biến. Mì ống, cùng với các loại phômai, rau củ cũng được dùng nhiều. Các gia đình thường trưng bày món ăn theo các con số liên quan đến Công giáo: 7 - các bí tích; 12 - các vị tông đồ, 13 - chúa Giêsu và các vị tông đồ...

Ngày Giáng Sinh, người Ý chủ yếu ăn mì và nui, như mì nhồi bí đỏ hoặc món tortellini, tùy theo vùng. Kế đến là gà tây đút lò. Món tráng miệng không thể thiếu panettone - loại bánh mì ngọt truyền thống với nho khô và mứt trái cây; ngoài ra còn có bánh quy, bánh trứng phủ sôcôla hay cà phê ricotta… Ðiều thú vị là ở một vài gia đình người Công giáo còn giữ truyền thống sau khi kết thúc bữa tiệc, bàn vẫn bày biện vài món ngon, để nếu Chúa Hài Ðồng hay Ðức Mẹ và thánh Giuse ghé thăm thì có thể thưởng thức.

Ðức

Một số tín hữu Ðức cũng ăn chay kiêng thịt trong đêm 24.12, họ dùng bữa với các món cá trước khi dự thánh lễ. Tiệc Giáng Sinh thì món chính là các loại thịt gia cầm như ngỗng hay gà tây, ăn kèm khoai tây viên, bắp cải muối, cải xoắn hầm, hạt dẻ đút lò, cùng với xúc xích táo. Tuy nhiên, bữa ăn sẽ không đúng “chuẩn Ðức” nếu thiếu món tráng miệng là Weihnachtsplätzchen - bánh quy Giáng Sinh. Loại bánh này xuất xứ từ các tu viện vùng Franconia (miền trung Ðức) vào thời Trung Cổ. Món tráng miệng quen thuộc khác là bánh trái cây Stollen bọc đường trắng, tượng trưng cho Chúa Hài Ðồng. Và bạn đừng quên những ngôi nhà bánh gừng nướng, trông đẹp đến độ không nỡ ăn.

Philippines

Chào đón Chúa Hài Ðồng là mùa lễ hội tuyệt vời ở đất nước hơn 7.600 hòn đảo này. Các gia đình quây quần bên nhau dùng bữa vào đêm vọng Giáng Sinh, được gọi là Noche Buena. Bạn hẳn sẽ ngạc nhiên khi mì và nui là món chính trên bàn ăn dịp này của người Philippines, cùng với đùi heo phủ nước sốt trái cây ngọt, hoặc một phần của Lechon - heo rôti nguyên con. Ngoài ra còn có Lumpiang Ubod, một món cuốn với phần bánh tráng làm bằng bột gạo, nhân bên trong là dừa với rau diếp, cà rốt và thịt heo bằm. Kế đến là món trái cây trộn được phủ lớp sữa đặc, bánh flan Leche và không thể thiếu Bibingka, một loại bánh làm từ bột gạo với phômai, muối, trứng, bơ, dừa nạo và đường. Cuối cùng là Puto Bumbong, bánh gạo tím nhồi ống tre đem hấp lên, mà người Philippines đều yêu thích và hay thưởng thức cùng nhau bên ngoài nhà thờ sau khi dự cửu nhật Simbang Gabi, chuỗi thánh lễ đặc biệt vào rạng sáng từ ngày 16 đến 24.12 để vọng Giáng Sinh.

Thiện Tâm (theo Aleteia)