Có thể nói, trong 10 năm sau khi đất nước thống nhất, Ðức Tổng luôn nỗ lực tìm một phương thức tốt đẹp nhất cho các quan hệ giữa đạo với đời, giữa Nhà nước và Giáo hội, giữa người với người. Ngài không bắt đầu bằng lý thuyết, mà bắt đầu bằng thực tiễn cụ thể, và thành công trong các mối quan hệ thực tiễn đó.
 |
Trong bối cảnh từ sau năm 1961 đến 1975, có lẽ là khoảng thời gian Ðức Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình đối diện với ba vấn đề lớn. Ðó là đoàn kết Bắc - Nam trong nội bộ giáo phận, đoàn kết với Phật giáo, gắn bó với dân tộc đang bị chiến tranh và chia cắt. Nếu ở địa vị của một người khác, sẽ khó tránh khỏi chao đảo. Ðằng này, Ðức Tổng vẫn vững vàng, can đảm đón nhận mọi thử thách, giữ cho đàn chiên không bị tan đàn xẻ nghé, với tư cách là một vị chủ chăn. Là cầu nối của tinh thần đoàn kết dân tộc, trong giai đoạn 1975 - 1980, ngài đã tìm một phương thức sinh hoạt gắn bó đạo với đời. Ngài nỗ lực giữ sự gắn kết nội bộ Giáo hội và sự giao hảo giữa Giáo hội và Nhà nước qua những buổi tiếp xúc trực tiếp và những buổi sinh hoạt công dân xuất phát từ Tòa Tổng Giám mục.
Ngày 16.11.1975, tại Ðại Chủng viện Thánh Giuse, giới Công giáo Thành phố tổ chức một cuộc họp mừng Hội nghị Hiệp thương thống nhất Tổ Quốc (khai mạc tại TPHCM ngày 15.11). Ðến ngày 22.11.1975, Tòa Tổng Giám mục ra thông cáo cho toàn thể giáo phận tổ chức lễ tạ ơn, đồng thời phổ biến Thư Chung về ý nghĩa của việc thống nhất đất nước. Trong các ngày từ 15 đến 20.12.1975, 21 vị giám mục của miền Nam họp tại Trung tâm Công giáo để “cùng nhau tìm hiểu một hướng đi cho Giáo hội Công giáo tại Việt Nam trong một xã hội mới đang xây dựng”. Dịp này, các vị chủ chăn kêu gọi người Công giáo phải coi như là bổn phận và vinh dự được đem niềm tin của mình vào việc làm cho nước giàu, dân mạnh. Sau đó là buổi liên hoan, Ðức Tổng và các giám mục đã tiếp đón đại diện các cơ quan đoàn thể, dẫn đầu là Thượng tướng Trần Văn Trà, trong bầu không khí chân tình đoàn kết. Giữa tháng 5.1976, Tòa TGM tổ chức cho các linh mục và tu sĩ hai đợt lao động ngắn ngày tại nông trường Lô 6, Củ Chi. Ðức Tổng có mặt trong đợt đầu, ngài cũng lao động như bao người.
 |
| Đức TGM Phaolô tham dự buổi đúc kết về thủy lợi ở nông trường |
Vào thời điểm năm 1979, Ðức Tổng vẫn tiếp tục khuyến khích lao động, xây dựng vùng kinh tế mới trong tinh thần đem đạo vào đời, và lấy đời làm việc đạo. Từ năm 1980 đến 1985, ngài điều hành sự việc theo phong cách nhân từ và hòa hảo như cũ với những quy định của Nghị quyết 297 - Về một số Chính sách đối với tôn giáo, bằng tinh thần rộng mở của Thư Chung 1980. Ngài nói: “Nay ta phải biết rằng mọi người đều là công dân, không có đặc quyền đặc ân nào. Nếu ta sống bác ái khiêm nhường mà vẫn chưa được thông cảm, thì đã sao đâu? Tin Mừng dạy ta làm điều tốt một cách vô vị lợi: Yêu thương mà không mong được đền trả. Thái độ đó còn cao cả hơn thứ đoàn kết có đi có lại…”.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Ðình Ðầu
Bình luận