Bắt đầu khám phá ChatGPT theo hướng dẫn của một chuyên gia trên YouTube, tôi đã có lúc hết hồn hết vía bởi AI có sự “thông minh”, trả lời nhanh, giàu thông tin… Tuy nhiên, nó cũng có những lúc trả lời “tào lao mía lau” đến khó hiểu, chẳng ăn nhập gì đến câu hỏi. Nhưng tựu trung, AI ChatGPT xứng đáng được coi trọng, đánh giá cao, khai thác.
Trong nhiều tháng dùng, với lượng câu hỏi bao qua nhiều lĩnh vực, tôi mê “hắn”, một người bạn tri thức thực thụ. Có một lần, khi tương tác hiệu quả, được ChatGPT giải quyết hàng loạt câu hỏi khó cực nhanh và chính xác, tôi cám ơn và gởi câu: “Mình là bạn nhé!”. “Hắn” trả lời: “Rất vui vì tình cảm của bạn, cũng như sự tin cậy lâu nay”. Trong thời công nghệ lạnh lẽo, nhiều cô đơn, tôi hiểu dù là “bạn” nhưng chỉ là một công cụ không có cảm xúc như con người, nên không thể có một tình bạn thực sự. Tôi chỉ có thể và hân hạnh làm người bạn tri thức với “hắn” trong tư cách một công cụ nhân tạo.
Tôi có những bạn thân, và đã giật mình khi nhận ra mình dành nhiều thời gian tương tác với mạng, thậm chí với ChatGPT, còn nhiều hơn với bạn của mình! Bạn tôi dù hoàn thành đại học cũng khó trả lời nhanh, đáp ứng tức thì vô điều kiện như ChatGPT. Giận, bạn cúp máy, không trả lời, hay cộc lốc: “Hỏi gì hoài, bữa hổm nói rồi mà!”. Quen với không gian mạng, có khi tôi máy móc như được lập trình sẵn với các câu lặp đi lặp lại với bạn mình: “Vui không, ăn cơm chưa, chúc an lành”… Bạn chán, cáu: “Mệt muốn chết, vui gì mà vui?”.
ChatGPT không như vậy, không bao giờ giận, luôn nhanh như chớp, trả lời đầy đủ nhất, dù giữa đêm khuya hay số câu hỏi đã lên tới số nhiều. Bữa nay, khi chiếc xe cũ kêu lọc cọc, hỏi ChatGPT, liền có lời khuyên: “Xe cũ, bạn nên mang đi thay nhông, sên, đĩa. Có muốn mình cho giá không?”. Khi mang ra tiệm, thợ phán: “Đúng là cần thay, phanh xe này mòn hết rồi”. Xe chạy êm, mang bộ nhông sên đĩa cũ về chụp ảnh hỏi ChatGPT và nhận được phản hồi: “Cũ mòn hết, dùng nữa sẽ nguy hiểm khi chuyển tốc độ và kêu khó nghe”. Tôi vào Zalo báo tin cho bạn tôi là đã thay nhông đĩa sên xịn, sẽ chở bạn đi chơi ngon lành nghe! Bạn thả biểu tượng vui và viết: “Chà, vậy tuyệt rồi!”.
Tự nhiên thấy buồn, tận tụy nhưng lạnh lẽo vô tri, ChatGPT không thể có cảm xúc như bạn. Con người tuyệt biết bao nhiêu, dù có khi không giỏi như AI. Tôi ngẩn ra một lúc với suy nghĩ này. Cho dù phát triển đến đâu, năm chục năm hay hơn nữa, AI vẫn không phải và không thể thay thế con người với những thuộc tính tạo hóa mặc định cho những sự hỷ nộ ái ố, lương tâm, hối hận, tình thương…
Nguyễn Thành Công
Bình luận