Giáo hội Công giáo năm 2015

Tấn phong 20 hồng y

Thứ bảy 14.2.2015, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chủ sự công nghị thứ hai để tấn phong hồng y mới. Lần đầu tiên, ngày 22.2.2014, ngài phong 19 hồng y, và lần này ngài phong 20 vị đến từ 18 quốc gia, trong đó có Đức Hồng y Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, Tổng Giám mục Hà Nội. Giống như lần đầu tiên, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng gây ngạc nhiên khi trao mũ Hồng y cho vài nước chưa hề có hồng y như Myanmar, Uruguay, Panama và các đảo quốc Cape Verde, Tonga. Hầu hết vị được phong hồng y đều không được thông báo trước và nhiều vị chỉ được biết sau khi Đức Thánh Cha đọc tên trong buổi đọc kinh Truyền Tin trưa 4.1 tại Vatican.

Laudato Si'

Văn kiện của Đức Thánh Cha được chú ý nhất trong năm nay là Thông điệp Laudato Si' - Hãy chúc tụng Chúa về việc săn sóc căn nhà chung của chúng ta. Ngài nhận xét rằng trái đất đang phải kêu than vì bị ngược đãi. Và những tiếng than trách của trái đất hiệp với những tiếng rên xiết của tất cả những người bị bỏ rơi trên thế giới. Đức Thánh Cha mời gọi hãy lắng nghe họ. Nhân loại còn có khả năng cộng tác để xây dựng một căn nhà chung. Con người vẫn còn khả năng sửa chữa sai lầm nhưng phải bắt tay vào làm ngay.

Tiếp theo chiều hướng đã đề ra trong thông điệp Laudato Si’, Đức Thánh Cha thiết lập ngày thế giới cầu nguyện cho việc chăm sóc thiên nhiên như công trình tạo dựng của Thiên Chúa vào ngày 1.9 hằng năm, giống như trong Giáo hội Chính Thống. Buổi cầu nguyện đầu tiên đã diễn tại đền thờ Thánh Phêrô dưới hình thức một buổi phụng vụ Lời Chúa, với sự tham dự của 20 Hồng y, 40 Tổng Giám mục và Giám mục; 100 giám chức và linh mục cùng với đại diện Giáo hội Chính Thống và các Giáo hội Kitô khác, cùng khoảng 1.000 tín hữu.

Đức Phanxicô tông du

Đầu năm 2015, Đức Thánh Cha Phanxicô viếng thăm mục vụ tại Sri Lanka từ ngày 13 đến chiều 15.1; rồi tiếp tục hành trình viếng thăm Philippines cho đến sáng 19.1.2015. Nổi bật trong hai cuộc viếng thăm là lễ tôn phong Chân phước Joseph Vaz, Tông đồ của Giáo hội Sri Lanka lên bậc hiển thánh và gặp gỡ nạn nhân của trận bão Hayan hồi tháng 11.2013 ở Philippines.

Trong hai cuộc viếng thăm Cuba và Mỹ của Đức Thánh Cha từ ngày 19-27.9, thế giới chú ý đến những tác động của Giáo hội trong việc hai quốc gia này tiến tới bình thường hóa quan hệ.

Kế đến là chuyến tông du ba nước châu Phi. ĐTC đã đến Kenya, Uganda và Cộng hòa Trung Phi từ 25-30.11 bất chấp những cảnh báo về an ninh sau vụ tấn công liên hoàn ở Paris vào ngày 13.11. Đức Phanxicô đã gợi lên sứ điệp của sự phục vụ, hòa giải, tha thứ và an bình giữa con người với nhau. Đặc biệt, ngài đã sớm mở cửa Năm Thánh Lòng Thương Xót tại nhà thờ Chánh tòa Bangui, Cộng hòa Trung Phi, vào ngày 29.11 (ảnh). Đức Phanxicô tuyên bố: “Hôm nay, Bangui là thủ đô thiêng liêng của thế giới. Năm Thánh Lòng Thương Xót đã bắt đầu sớm ở mảnh đất mà suốt nhiều năm qua đã phải chịu đau khổ do chiến tranh, hận thù, hiểu lầm và thiếu vắng hòa bình”.

Lòng thương xót

Trong năm 2015, Đức Thánh Cha Phanxicô đã trình bày khoảng 200 bài diễn văn và bài giảng. Một trong những đề tài được ngài nhắc và khai triển nhiều nhất là lòng thương xót của Chúa. Cũng mối quan tâm đó và xác tín việc tin tưởng và thực hành Lòng Thương Xót là phương thế để sống trọn Tin Mừng đã thúc đẩy Đức Thánh Cha ấn định Năm Thánh đặc biệt về Lòng Thương Xót bắt đầu từ ngày 8.12. Tông sắc ấn định Năm Thánh đã được công bố chiều thứ bảy 11.4.2015.

Chống nạn buôn người

“Ngày Thế giới cầu nguyện, suy tư và hành động chống lại nạn buôn người” được cử hành lần đầu tiên vào Chúa nhật 8.2, lễ kính Thánh nữ Giuseppina Bakhita. Thánh Bakhita từng là người bị bán làm nô lệ tại Sudan khi còn nhỏ. Sáng kiến cử hành ngày này do Liên hiệp các Bề trên Tổng quyền các dòng nữ và nam đề xướng, theo lời kêu gọi của Đức Thánh Cha Phanxicô. Trước đó, trong sứ điệp Ngày Hòa bình Thế giới 2015 với chủ đề “Không còn là nô lệ, nhưng là anh chị em”, Đức Phanxicô đã đề cập nhiều hình thức mới của việc nô dịch hóa con người.

Tôn phong Hiển Thánh song thân của Thánh nữ Têrêsa Hài Ðồng Giêsu

Ðức Thánh Cha Phanxicô đã tôn phong lên bậc Hiển thánh ông bà Louis Martin và Zéli Guérin, song thân thánh nữ Têrêsa Hài Ðồng Giêsu vào Chúa Nhật 18.10 tại Quảng trường Thánh Phêrô. Sự kiện này diễn ra trong khuôn khổ Thượng Hội Ðồng Giám mục thế giới về gia đình. Cùng được tuyên thánh còn có hai vị là cha Vincenzo Grossi, người Ý, vị sáng lập dòng các nữ tử Oratorio; và Thánh Nữ Maria Ðức Mẹ Vô Nhiễm, người Tây Ban Nha, mẫu gương bác ái.

Ðây là lần đầu tiên một đôi vợ chồng được phong thánh trong cùng một buổi lễ.

Thượng Hội đồng Giám mục thế giới về Gia đình

Một trong những hoạt động trọng tâm của Giáo hội trong năm 2015 là Thượng Hội đồng Giám mục thế giới khóa thường lệ từ ngày 4 đến 25.10 về “Sứ mạng của Gia đình trong Giáo hội và xã hội”. Thượng hội đồng đã thông qua Phúc trình chung kết, với những hướng đi tích cực cho việc mục vụ gia đình trong hoàn cảnh xã hội ngày nay. Văn kiện chung kết trình bày một suy tư dài về sự cần thiết phải thay đổi ngôn ngữ của Giáo hội, làm cho nó có ý nghĩa hơn để việc loan báo Tin Mừng gia đình đáp ứng thực sự những mong đợi sâu xa nhất của con người. Vấn đề ở đây không phải chỉ là trình bày một quy tắc, nhưng là loan báo ơn mang lại một cuộc sống gia đình tốt đẹp.

Quốc Chung