Cơn mưa đầu mùa chưa kịp tưới tắm cho lòng hồ Sông Mây (Ðồng Nai) vốn đang trơ đáy, cộng với không khí quanh hồ vẫn còn nồng nặc mùi, hậu quả của 200 tấn cá chết, dù đã được vớt đi, đã làm cho dân cư ở đây cảm thấy ngột ngạt… Suốt tuần qua, bà con sinh sống gần hồ Sông Mây, đoạn qua xã Bắc Sơn, đã hết sức khó khăn khi phải chịu đựng mùi cá chết.
Đến hồ Sông Mây thuộc huyện Trảng Bom (Đồng Nai) mấy ngày này, tôi thật sự bị “sốc”, bởi chẳng thể nhận ra khung cảnh cũ cách nay chục năm. Từng được dân câu cá săn đón, người ưa khám phá thì hết lời ngợi khen trước vẻ đẹp tự nhiên với mặt hồ nước rộng đến mấy trăm hecta, xung quanh là cây xanh mát được gọi là lá phổi của các xã Bắc Sơn, Sông Trầu, Bình Minh thuộc huyện Trảng Bom, nhưng hiện nay, mặt nước vốn ước tính khoảng 300 hecta vào mùa mưa nay chỉ còn chừng 2 hecta giữa đỉnh điểm mùa khô hạn, vào đầu tháng Năm. Những chòi phao nổi kinh doanh câu cá giải trí cũng nằm chơ vơ, tàn tạ giữa cơn nắng. Ven hồ chỉ có một số công nhân vẫn đang tiếp tục thi công các hạng mục xây đập tràn… Họ cho biết số cá chết đã được dọn và xử lý xong. Cả một lòng hồ nay chỉ có nhóm thi công xây dựng, chẳng còn đâu hình ảnh những “cần thủ” ung dung ngồi thả câu. Càng tuyệt nhiên không tìm thấy đâu trên mặt hồ tung tăng cá nhảy như nhiều năm trước. Nước trong hồ còn lại ít ỏi, chỉ sâu chừng hơn 1 mét.
Lòng hồ cạn khô, nứt nẻ, dấu vết của những con cá chết vào tuần trước vẫn còn rải rác. Cái nắng gay gắt dường như phần nào đẩy nhanh quá trình phân hủy. Mùi khăm khẳm của cá trương sình ngấm ở đất vẫn rất rõ ràng. Linh mục Đaminh Trần Mạnh Duyên - chánh xứ Bùi Đệ cho biết, đến nay hầu như không khí đã “dễ thở” hơn trước nhiều. Mùi nặng nhất theo cha Duyên là ở phía những rạch nước còn ứ đọng quanh khu vực hồ Sông Mây. Vừa kể chuyện nắng nóng năm nay, cha vừa dẫn chúng tôi đến rạch nước đã chuyển màu đen ngay cạnh nhà thờ. Thực sự, mùi nồng nặc khiến khách đường xa đang say nắng xây xẩm, phải kéo vội khẩu trang. Mặt nước ở rạch quyện đặc, sủi bọt và còn nhìn thấy vài xác cá. Nhà thờ Bùi Đệ nằm rất gần hồ Sông Mây, chỉ cách khoảng hơn một cây số và dòng chảy của hồ cũng bao quanh nhà thờ. Vì vậy, suốt một tuần vừa rồi, bầu không khí quanh khu vực nhà thờ rất ô nhiễm. “Mùi hôi thối nặng quá, đặc biệt giấc trưa, giấc chiều và theo hướng gió, ngửi thôi đã nhức đầu, điêu đứng. Trong giờ lễ Chúa nhật cuối tháng Tư có mấy em nhỏ bị ói vì trời nóng, kèm mùi hôi nặng…”, cha Đaminh kể.
Về quản xứ hơn bốn năm, nhưng đây là lần đầu tiên vị linh mục chánh xứ Bùi Đệ chứng kiến cảnh hồ Sông Mây khô cạn kỷ lục. Theo cha, hồ Sông Mây được bổ sung nước từ các suối tự nhiên và nước mưa. Thế nhưng hạn hán năm nay khiến sông suối cũng khô cạn từ lâu. Bà con quanh khu vực chủ yếu lấy nước từ giếng đào chứ chưa có nước thủy cục. Mùa hạn, nước nhiễm phèn nặng hơn nên tại nhà thờ có xây dựng một hệ thống lọc nước, phần nào giúp bà con quanh đó có thêm nguồn nước sạch sử dụng. Mùa khô năm nay kéo dài và có phần khắc nghiệt hơn khiến nước trở thành mối quan tâm của nhiều người. Với lưu vực hồ Sông Mây, nắng nóng, thiếu nước, cộng thêm lòng hồ đang trong thời gian cải tạo, nạo vét khiến cá chết hàng loạt. Ước tính khoảng 200 tấn cá chết ngộp tạo thành hình ảnh gây ấn tượng mạnh bởi một màu trắng lềnh phềnh trên mặt nước hồ, bắt đầu xuất hiện từ ngày 28.4. Được biết, diện tích mặt nước hồ hiện do Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Nai quản lý, dùng để nuôi trồng thủy sản. Số cá chết này, theo đại diện đơn vị nuôi trồng thủy sản, chỉ là cá nhỏ, chưa đủ kích thước xuất bán. Lượng cá chết chiếm khoảng 20% và trước đó, 80% số cá lớn đã được thu hoạch. Cũng theo vị đại diện, nắng nóng cùng mực nước giảm sụt nhanh, lại không có nguồn bổ sung, đã gây ra sự cố cá thiếu ôxy và chết hàng loạt. Các loại cá chết chủ yếu là trắm, mè, rô phi… Đơn vị khai thác cũng đã huy động nhân lực làm việc xuyên kỳ nghỉ lễ để thu dọn xác cá lên bờ, đào hố chôn, xử lý, ủ phân vi sinh. Vôi khử khuẩn cũng được rải để đảm bảo vệ sinh…
Sự cố cá chết trước tình trạng hạn hán thiếu nước ở Sông Mây đã ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, vì bà con phải chịu mùi hôi thối nặng từ cá phân hủy suốt một tuần. Riêng về kinh tế thì không bị ảnh hưởng đáng kể, do các hộ nuôi cá gần hồ chủ yếu là các loại cá kiểng như cá koi và có hệ thống bể chứa, ao cá tách biệt với hệ thống thủy lợi của hồ Sông Mây.
Minh Hải
Bình luận