Mục vụ ký ức về tương lai

DẪN NHẬP

Hơn một thế kỷ, các nhà khoa học nghiên cứu về trí nhớ và phục hồi quá khứ. Điều làm người ta ngạc nhiên: “Bất kỳ điều gì, khi ký ức chúng ta nhớ lại quá khứ, thì điều tương tự cũng xảy ra, làm chúng nảy sinh hình dung về tương lai^[1]. Nghĩ về quá khứ, lập tức làm nảy sinh tầm nhìn về tương lai”. Do đó, khi ký ức về, tương lai cũng đến. Hôm nay, khi ký ức, nhớ về lý tưởng ngôi trường “Sao Mai”. Ngôi sao báo hiệu mặt tời tươi sáng. - quá khứ ùa về, giấc mơ tương lai cũng liền xuất hiện. Sau đây, tôi xin chia sẻ ít điều: “Mục vụ Ký ức về tương lai”.

"Nhà trường, các cộng đoàn nên đưa lên hàng chiến lược về thể dục thể thao...”

NỘI DUNG

Ký ức là điều nhớ lại. Trước hết, tôi nhớ ngôi trường Sao Mai xưa. Rồi tới con người: linh mục hiệu trưởng, quý giáo sư, hội phụ huynh và học sinh. Thứ đến, là các chiều kích sinh hoạt về tinh thần, như thư viện, văn hóa nghệ thuật, triển lãm, báo tường, du ngoạn…Về thể chất, như võ thuật, các cuộc giao lưu thi đấu thể thao… Về tâm linh, như cổ võ học sinh tham dự thánh lễ hằng ngày tại các xứ đạo. Tất cả gợi nhớ những chú tâm xây dựng bốn nền tảng giáo dục: nhân bản và đạo đức, trí thức và phục vụ. Nhân bản là “Tiên học lễ hậu học văn”. Đạo đức là “Tôn sư trọng Đạo”, tương quan thầy trò. Trí thức: “Văn hóa là khóa, khoa học là chìa”. Văn hóa - khoa học kỹ thuật, áp dụng phục vụ thăng tiến con người.

Tất cả chỉ nhớ lại, chứ không còn. Chỉ còn lại ngôi Sao Mai, với mơ ước tương lai xuất hiện.

TẦM NHÌN

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy “ở đâu không có tầm nhìn, ở đó, dân chúng sẽ bị diệt vong”. Việt Nam đã có tầm nhìn và hành động, 2030. Sao Mai, tầm nhìn và hành động 2030? Và ở đâu, người nào không được giáo dục, người đó sẽ bị xã hội loại bỏ; dân tộc nào không được đào luyện, sẽ bị đào thải. Theo quan điểm chiến lược của dân tộc Do Thái: “Người giữ Nước chính là hàng ngũ thầy cô giáo”. Nếu phải mất tất cả, nhưng không thể để mất trí tuệ, tài sản sống còn vô giá phải bảo vệ, phải cứu. Cứu thầy cô trước nhất. Còn trí tuệ là còn tất cả, còn sáng tạo và còn phát triển lại tất cả. Không phải chỉ cứu cô thầy giáo trong thời chiến mà càng phải có chiến lược cứu trong thời phát triển kinh tế hôm nay “Cạnh tranh trí lực”. Lãnh đạo và trí thức nhân tài có nhau trong đời, sẽ làm nên sự khác biệt cho dân tộc. Ngoài ra, người Do Thái giáo dục con trẻ về tinh thần liên đới trách nhiệm. Không một lỗi lầm của một người trong dân tộc mà trong đó không có liên quan và trách nhiệm tới bản thân và gia đình mình. Chính chúng ta có phần lỗi lầm, làm nên tội trạng người bị kết án. Do đó, cả nước, mọi gia đình trong cộng đoàn, nhất là nhà trường, chúng ta cần “sám hối” và nỗ lực giáo dục nhau sống tốt hơn.

Theo “Bản đồ phát triển kinh tế Đông - Tây”, 1275, minh họa. Chúng ta đang sống trong “Nền văn minh ngàn năm thứ Ba”. Thế giới đã có ba lần Đông - Tây gặp nhau. Lần thứ 1, ở đồng bằng, kinh tế tơ lụa; lần thứ 2, ở cao nguyên, kinh tế trà, café, thuốc phiện; lần thứ 3, người ta gọi là nền văn minh Đông - Tây gặp nhau ở châu Á Thái Bình Dương, nền văn minh Biển. Theo địa lý, Việt Nam, hầu hết nằm trên nền Biển. Ngã tư Đông Nam Á. Nên được coi là điểm dừng, điểm hội tụ của nền văn minh mới: “Đông - Tây” gặp nhau ở Việt Nam. Theo phân tích của các chuyên gia kinh tế quốc tế, Việt Nam nằm trong TOP 5 và TOP 10 của nền kinh tế khoa học kỹ thuật chuyển đổi số. Kinh nghiệm lịch sử phát triển qua các thời kỳ cách mạng khoa học kỹ thuật 1.0; 2.0; 3.0, nước nào đi đầu sẽ thành công. Cả thế giới tin Việt Nam sẽ là một trong các nước lên đường sớm nhất thời 4.0. Đây là giai đoạn, là thời điểm “Vàng” của Việt Nam. Thực tế, có nhiều lần và nhiều nước đánh mất thời cơ, lịch sử sẽ quy trách nhiệm. Trong đó có thể có Trường Sao Mai - Báo hiệu Mặt Trời tươi sáng tương lai của Dân tộc.

Thêm nữa, đó là xu hướng thế giới đi về số “Một” - một thế giới, một ngôi nhà chung; một nhân loại: bốn bể đều là anh em. Văn hóa tích hợp Đông - Tây hình thành một cây duy nhất, nhưng vẫn giữa nguyên hai gốc. Gốc Đông, nông nghiệp trồng cây, coi trọng tâm linh. Gốc Tây, du mục chăn nuôi, nể trọng khoa học. Xu hướng này làm nảy sinh triết lý giáo dục toàn cầu: “Tâm linh và khoa học”, để phục vụ: Mưu cầu hạnh phúc con người hiện đại, toàn diện, toàn thể, thoải mái, hữu hiệu vững bền, thời kỳ cách mạng khoa học kỹ thuật, bùng nổ 4.0. Một môi trường sống, thay đổi hoàn toàn, 100%.

ĐÀO LUYỆN

Đào luyện con người toàn diện, cả thể chất cả tinh thần cả tâm linh.

Thể chất

“Một tinh thần minh mẫn trong một cơ thể cường tráng”; “Có tài có đức mà không đủ sức cũng đành chịu thua”; Trong thời hòa bình và phát triển, không những cần con người trí thức mà cần cả những con người có thể chất mạnh mẽ. Thời nay, Dân tộc Việt Nam không chấp nhận những con người không đủ sức. Một dân tộc bao gồm những thành phần ưu tú toàn diện. Muốn đạt được như thế, từ gia đình, nhà trường, các cộng đoàn nên đưa lên hàng chiến lược về thể dục thể thao. Biến cả nước, cả trường thành sân vận động, nơi rèn luyện và toàn dân là vận động viên, tùy theo mỗi người chọn môn thích hợp và tùy theo lứa tuổi. Không chờ đến cao niên mới được Hội Người Cao tuổi tập luyện để sống vui, sống khỏe, sống phúc đức tỏa sáng như cây cao bóng cả.

Tinh thần

Biết sống “liên đới trách nhiệm” và “yêu thương phục vụ” trong thời này là cực kỳ khôn ngoan, vì đây là thời “kết nối vạn vật và kết nối toàn cầu”. Giáo hội sống kết nối qua việc “Hiệp hành, hiệp thông, tham gia, sứ vụ”. Chúa Thánh Thần đang hoạt động trong thế giới và trong Giáo hội. Hoa trái của Thánh Thần là sự “cân bằng”. Từ đó, sống “Thanh thản bình thường” để tâm an và trí sáng.

Tâm linh

Dành một nơi trung tâm, quan trọng để phát triển không gian: “Tịnh - Tâm”, ngay chính trong gia đình, khuôn viên trường. Nơi con người ngồi thinh lặng theo phương pháp cầu nguyện hay phương pháp thiền, thời gian linh hoạt. Có “Định tâm” mới có định an và định huệ. Tâm có định trong một thế giới con người “bất định”, thì mới có thể bình an và trí tuệ mới sáng suốt. Đó là nét “hệ thống, khác biệt và độc đáo” theo triết lý giáo dục Việt Nam, bao trùm cả: “Tâm linh” cả “Khoa học”. Và liên kết toàn thể mọi người, mọi dân tộc và thế giới nhân loại qua giao lưu quốc tế, nhất là với các nước anh em cận lân. Coi họ như thể ruột thịt trong nhà. Họ hạnh phúc bình an, chúng ta mới bình an hạnh phúc. Lý tưởng giáo dục gia đình, cộng đoàn, nhà trường theo định hướng thế giới là một ngôi nhà chung, mọi người là anh em, “Tứ hải giai huynh đệ”.

KẾT LUẬN

Tương lai, chúng ta đang sống trong một thế giới “phẳng” - tất cả đều minh bạch. Tầm nhìn và hành động về tương lai dân tộc, tùy thuộc vào truyền thông và giáo dục. Trong mỗi trường, có nên chăng, ngoài thư viện điện tử, đầu tư, trang bị hệ thống “truyền thông”, khoa học giáo dục hiện đại và ở hàng đầu, phục vụ tới đa và tối ưu cho giáo dục theo công nghệ 4.0.

Gia đình, đất nước nào biết biến “Tài năng - kim cương thô - đang chôn vùi trong con người - thành mãnh lực” thì gia đình, đất nước đó mới thành công. Sư phạm nhà trường không ngoại lệ trong trách nhiệm này.

Chúng ta đang bị rào cản do sức ỳ, tính trì trệ, bảo thủ của nền văn hóa nông nghiệp. Nhất là các trường và học sinh vùng nông thôn. Và tính “Sợ” do lịch sử chiến tranh xâm lược và do thiên tai lũ lụt để lại. Nhưng Sao Mai của chúng ta, rất khác, rất độc đáo và vẫn xứng với bản chất: Báo hiệu tương lai tươi sáng.

Lm. Gioan Kim Khẩu Nguyễn Văn Hinh (D.Min.)