Sau 130 năm hiện diện và từng được đại trùng tu 25 năm trước, vừa qua công trình nhà thờ Chánh tòa Phát Diệm đã thay mới toàn bộ phần mái ngói. Ước tính diện tích mái cần sửa khoảng hơn 1.500m2 với 165.000 viên ngói.
Cha Antôn Phan Văn Tự - Tổng Đại Diện giáo phận Phát Diệm - thông tin rằng do mái ngói cũ bị dột và hư hỏng một phần, Tòa Giám mục giáo phận quyết định thay thế toàn bộ. “Phần ngói cũ được thay vào năm 2000 khi đại trùng tu nhà thờ, đến nay đã có ít nhiều hư hỏng. Loại ngói này ước tính nặng hơn 400 tấn, với mỗi viên 2,7kg, nên lần thay mới này sẽ sử dụng ngói nhẹ hơn, khoảng 1,5kg/viên, phù hợp với công trình lâu năm như nhà thờ Chánh tòa Phát Diệm. Dự kiến công việc sẽ hoàn thành sau hơn một tháng”, cha Tổng Đại Diện Antôn cho biết.
Hiện nay, việc thay ngói mới hoàn thành được nửa chặng đường. Công trình do một nhóm thợ lành nghề thực hiện, trong đó chỉ một người đảm nhận việc lợp ngói, những người còn lại hỗ trợ các phần việc phụ. Lý do là để đảm bảo sự đồng nhất và đều tay, tăng tính thẩm mỹ cũng như độ bền. Việc thay ngói mới nhằm giảm áp lực lên kết cấu và bảo tồn nét kiến trúc nguyên bản, vốn là vẻ đẹp đặc trưng của quần thể nhà thờ đá.
Quần thể nhà thờ Phát Diệm được xây dựng từ năm 1875 đến năm 1899 do cha Phêrô Trần Lục kỳ công kiến tạo. Nhìn từ xa, toàn bộ công trình là những mái cong thanh thoát nhẹ nhàng, đậm nét kiến trúc Á Đông. Về mặt kiến trúc, ngôi thánh đường được mô phỏng theo phong cách đình chùa truyền thống của Việt Nam, thể hiện sự hòa hợp giữa Công giáo với nền văn hóa dân tộc. Công trình tọa lạc trên diện tích 6ha. Quần thể khu nhà thờ gồm có nhà thờ Chánh tòa hay nhà thờ lớn và bốn nhà thờ nhỏ chung quanh, được làm bằng chất liệu chủ yếu là đá và gỗ.
Công trình đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa quốc gia ngày 18.1.1988. Tỉnh Ninh Bình và các cơ quan liên quan đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận nhà thờ Phát Diệm là di sản văn hóa thế giới.
Trải qua thời gian trăm năm, nên giáo phận Phát Diệm cũng có những lần chỉnh sửa, trùng tu. Một lần từ những năm cuối thập niên tám mươi của thế kỷ XX, trùng tu bốn nhà thờ nhỏ trong quần thể nhà thờ đá. Năm 1994, Tòa Giám mục Phát Diệm cũng đã khảo sát tình trạng hư hỏng của công trình và ngay sau đó, giáo phận đã bắt tay vào việc trùng tu toàn bộ quần thể này. Kể từ năm 1997, hàng trăm mét khối gỗ lim được vận chuyển từ Quảng Bình và Lào về Phát Diệm, thợ mộc thợ chạm các nơi được mời về làm việc liên tục. Cuối năm 1999, việc tu sửa ba ngọn tháp ở mặt tiền nhà thờ Chánh tòa được hoàn thành. Có thể thấy, quần thể nhà thờ Phát Diệm mang rất nhiều ý nghĩa với đời sống tinh thần của bà con giáo phận. Ðức cha Phaolô Bùi Chu Tạo, vị Giám mục nặng lòng với giá trị văn hóa Công giáo cũng đã từng nhắn nhủ lại cho con dân vùng đất Phát Diệm rằng: “Chúng ta phải tiếp tục bảo tồn ngôi thánh đường này để lại cho con cháu, trong ngày sau sẽ có thể kỷ niệm trăm năm lần thứ hai rồi lần thứ ba…”. Lời dặn dò này đến nay vẫn được các thế hệ gìn giữ qua những kế hoạch trùng tu, sửa chữa đầy cân nhắc.
Minh Hải
Bình luận