Những ngôi mộ lạ lùng ở Tu viện Fountains

Hơn 500 ngôi mộ đã được tìm thấy tại một tu viện cổ xưa của dòng Xitô ở North Yorkshire, với mỗi phần mộ chứa nhiều thi hài được đặt chồng lên nhau trong các hốc kiểu giường tầng.

Tu viện Fountains là một trong những tàn tích tu viện của dòng Xitô có quy mô lớn nhất và được bảo quản tốt nhất tại Anh. Di tích này được công nhận là Di sản thế giới của UNESCO, tọa lạc ở vị trí cách vùng Ripon ở North Yorkshire khoảng 5 km về hướng tây nam, gần làng Aldfield. Được thành lập vào năm 1132, tu viện hoạt động trong hơn 400 năm, cho đến năm 1539, thời điểm vua Henry VIII ra lệnh giải tán mọi tu viện. Trong một phát hiện mới đây, các chuyên gia đã tìm được hơn 500 ngôi mộ kỳ lạ của các tu sĩ thuộc dòng Xitô, giúp người đời sau tìm hiểu về những quy định và tập tục chôn cất của dòng này.

Mộ phần cho “ngày trở lại”

Theo tờ The Guardian, Tổ chức bảo tồn từ thiện The National Trust của Anh, đơn vị quản lý di tích tại North Yorkshire, đã triển khai dự án trên suốt hơn hai năm với sự hỗ trợ của các chuyên gia thuộc Đại học Bradford, Geoscan Research và Mala Geoscience. Nhờ vào công nghệ radar xuyên thấu lòng đất, họ không những xác định được vị trí của nghĩa trang khổng lồ bên dưới tu viện, mà còn phát hiện được tổ hợp đáng ngạc nhiên của những ngôi mộ tại đây. Sự sắp xếp và hình dạng của mộ phần cho thấy dòng Xitô ở North Yorkshire thời đó chôn cất với mục đích hướng về “ngày trở lại”.

Trên thực tế, đội ngũ tham gia dự án đã tìm được chứng cứ xác thực ủng hộ các ghi chép trong tài liệu lưu trữ. Theo đó, mộ được chia thành nhiều tầng bằng tấm đá ngăn cách trong cùng một nơi. Kết hợp với cách tổ chức để các ngôi mộ cách xa nhau, điều này cho thấy người xưa có ý định muốn giữ mỗi di hài được riêng biệt, không bị quấy rầy bởi các hoạt động chôn cất sau đó. Tất cả các chứng cứ thu thập được đều ủng hộ giả quyết rằng cộng đồng thời xưa quan niệm xác thân của người đã chết sẽ trỗi dậy từ nấm mồ vào ngày phán xét. Nếu di hài bị tổn hại, linh hồn cũng sẽ bị ảnh hưởng. Có thể nói quan niệm này khá bất thường trong các cộng đồng Kitô giáo Trung Cổ, vốn tập trung vào quá trình chăm sóc linh hồn chuẩn bị rời đi thay vì xác thân chắc chắn sẽ thối rữa.

Kết quả phân tích những hình ảnh chụp từ radar cho thấy mỗi ngôi mộ có đến 4 xác, có nghĩa là nghĩa trang ở Tu viện Fountains phải chứa đến 2.000 di hài, nhiều khả năng đa số là tu sĩ và các tập sinh từng tu tập và qua đời tại đây. Chuyên gia Mark Newman, nhà khảo cổ học của tổ chức National Trust, cho biết: “Công trình trên đã mang đến một mối liên kết ngược thời gian đầy ấn tượng và thật sự gây cảm động của người thời nay với những tu sĩ từng sống và cầu nguyện ở tu viện tuyệt vời này”.

Những tu sĩ chưa bao giờ rời đi

“Sự tồn tại của một nghĩa trang dành cho các tu sĩ tại Tu viện Fountains vẫn được biết đến trong nhiều thế kỷ. Những kết luận của chúng tôi về hình dạng của các ngôi mộ đã được minh chứng bởi các báo cáo từ thời nữ hoàng Victoria, do những người từng khai quật và phát hiện các ngôi mộ tầng, cho thấy nhiều khả năng có nhiều xác được chôn chung một mộ. Tuy nhiên, cho đến gần đây, chúng tôi mới biết được vị trí chính xác lẫn quy mô của nghĩa trang”, theo chuyên gia Newman. Ông nhấn mạnh kết quả nghiên cứu mới nhất có ảnh hưởng vô cùng sâu sắc và là lời nhắc nhở bất ngờ rằng các tu sĩ này chưa từng rời khỏi Tu viện Fountains. Họ vẫn nằm ở đó, yên nghỉ, với một số vị trải qua gần 800 năm.

Các hình ảnh cho thấy những ngôi mộ được sắp xếp theo từng dãy cong, theo hướng từ nhà thờ trong tu viện ngả sang phía đông, với tổng diện tích 80mx60m. Chuyên gia Chris Gaffney của Đại học Bradford cho biết những kết quả thu được tại Tu viện Fountains thật sự ấn tượng. Về khía cạnh khảo cổ học, chúng nằm trong số các nghĩa trang có tổ hợp hoàn chỉnh nhất từng được phát hiện nhờ vào các kỹ thuật địa - vật lý. Theo quy tắc thông thường, nơi chôn cất thi hài khó được phát hiện bằng cách công cụ kỹ thuật địa - vật lý. Do vậy việc tìm thấy cả nghĩa trang như dự án được tổ chức Anh triển khai, là điều hàng trăm năm mới có một.

LING LANG