Roma Thành phố vĩnh cửu (tiếp theo)

Vương Cung Thánh Đường thánh Sabina:

Đền thờ này được xây trong thời gian 423-432. Năm 1222, ĐGH Honorio 3 trao cho thánh Đaminh Vương Cung Thánh Đường và dinh thự sát bên để sử dụng sau khi phê chuẩn Hiến Pháp Dòng Anh Em Thuyết Giáo. Cửa chính bằng gỗ được chạm trổ các cảnh lấy từ Cựu ước và Tân ước từ thế kỷ thứ 5. Đền thờ gồm 3 gian với 24 hàng cột kiểu Corinto tuyệt đẹp lấy từ một đền thờ ngoại giáo. Trên cửa ra vào còn lại một bức khảm đá màu rất đẹp với những hàng chữ vàng trên nền đá xanh, tên của vị linh mục kiến trúc đền thờ này, hai bên là các biểu tượng của Giáo Hội phát sinh từ Do Thái giáo và Giáo Hội phát sinh từ dân ngoại. Gian Cung Thánh được trang hoàng bằng cẩm thạch rất nhiều màu. Các ghế ngồi của ca đoàn và tòa giảng làm sau, nhưng cũng từ thế kỷ thứ 9. Nền nhà có mộ bia của nhiều vị Hồng y, Giám mục, trong đó có cha Bề trên Tổng quyền Mudos de Zamora (năm 1300). Tu viện thánh Sabina bên cạnh xây rất đẹp với khuôn viên gồm 103 cây cột xây giữa các năm 1216-1225. Hai phòng riêng của thánh Đaminh và thánh Giáo Hoàng Pio 5 được dùng làm nhà nguyện. ĐGH mỗi năm đến Vương Cung Thánh Đường này để chủ tọa Lễ Tro và công bố sứ điệp Mùa Chay.

Nhà thờ Đức Bà Trang Sức:

Nhà thờ Đức Bà Trang Sức tọa lạc tại công trường Miệng Sự Thật (Bocca deua Verità). Phía bên trái của tiền đường nhà thờ có một tảng đá cẩm thạch tròn lớn tạc hình mặt nạ được dùng làm nắp giếng nước, được dân chúng gọi là Miệng Sự Thật. Theo truyền thuyết, xưa ai muốn chứng minh rằng mình nói sự thật thì đến đây thề bằng việc đặt tay vào miệng, nếu nói dối thì không thể rút tay ra được nữa.

Nhà thờ được xây trước thế kỷ thứ 4 trên đền thờ Hercule. Vào thế kỷ thứ 8, được sửa lại rộng rãi hơn và ĐGH Adriano 1 trao cho cộng đoàn Công giáo Hy Lạp. Trong nhà áo có bức khảm màu hình Ba Vua đến thờ lạy Chúa Hài Đồng (năm 706). Tháp chuông kiểu Roma được xây thêm vào thế kỷ thứ 12. Năm 1294, con thứ tư của gia đình Cosma làm thêm nền khảm đá màu, ghế ca đoàn, ngai Giám mục, tàn che bàn thờ và 18 cột chia nhà thờ thành 3 gian dọc.

Nhà thờ Đức Bà ởTrastevere:

Xây đầu thế kỷ thứ 3, là nhà thờ đầu tiên mở cửa cho việc phụng tự, đồng thời là nhà thờ dâng kính Đức Mẹ cổ kính nhất Roma. Năm 1140, ĐGH Innocente 2 cho xây lại với tháp chuông kiểu Roma. Mặt tiền là bức khảm đá màu chủ đề “Đức Mẹ và Chúa Giêsu Hài Đồng” làm từ thế kỷ 12-13. Chung quanh có hình 8 trinh nữ cầm đèn sáng và 2 trinh nữ cầm đèn tắt. Nhà thờ được chia thành 3 gian với 22 cột được mang về từ các đền thờ ngoại giáo. Trên vòm Cung Thánh có bức khảm đá màu rất đẹp làm năm 1140, diễn tả Chúa Giêsu Kitô và Đức Mẹ ngồi trên ngai, bên phải có các thánh Phêrô, Cornelio, Giulio và Calepodio; bên trái có các thánh Callisto, Lorenzo và ĐGH Innocente 2 cầm mô hình nhà thờ trong tay. Bên trên là tay Thiên Chúa Cha cầm triều thiên và hoa tự của Hoàng Đế Costantine. Thấp hơn là 6 bức khảm đá màu khác diễn tả cuộc đời của Đức Mẹ.

Đảo Tiberina:

Đảo Tiberina có lịch sử rất quan trọng liên quan đến việc khai sinh và phát triển của Roma. Trước tiên, đảo nối kết vùng bên ngoài bờ sông với những dinh thự trong thành phố. Đảo Tiberina được nối liền với hai bờ sông bởi hai cây cầu Fabrizio do Tổng Lãnh Sự Fabrizio xây năm 62 trước Tây lịch và cầu Cestio do Cestio xây năm 46 trước Tây lịch. Cầu Fabricio là chiếc cầu cổ kính nhất của Roma còn nguyên vẹn. Đảo nằm trên một tảng đá nham thạch có hình thù giống như một chiếc thuyền. Hiện nay, du khách có thể trông thấy một phần ở phía Nam hình con rắn và tượng thần y khoa Aesculapius vì trên đảo có đền thờ kính thần này. Vào thế kỷ thứ 3 trước Tây lịch, dân chúng Roma đi bằng tàu đến Epidarus bên Hy Lạp để học hỏi từ thần Aesculapius làm thế nào để tránh nạn dịch. Nhưng khi nước đưa con thuyền xuống thì con rắn thần chạy mất ngay và đảo này từ đó được dâng kính cho thần Aesculapius. Vào thế kỷ thứ 10, ĐGH cho xây nhà thánh Bartolomeo trên dấu vết đổ nát của đền thờ thần Aesculapius. Trên đảo Tiberina có nhà thương thánh Gioan Thiên Chúa do các thầy Dòng Thánh Gioan Thiên Chúa trông coi.

Rạp hát Marcello:

Hoàng Đế Cesare khởi công xây rạp hát này để tặng cho cháu là Marcello năm 13 trước Tây lịch, gồm hai tầng với các vòm cửa kiểu Dorico và Ionieno. Dòng họ Pierieno dùng làm pháo đài trong thời Trung Cổ. Đến thế kỷ 16, dòng họ Savelli xây lâu đài bên trên và nhường lại cho dòng họ Savelli.

Vương Cung Thánh Đường Thánh Marco:

ĐGH Marco xây năm 336, ĐGH Gregorio 4 sửa lại năm 883 và ĐGH Phaolô 2 xây lại năm 1455-1471. Năm 1744 được xây lại lần nữa. Bên trên cửa chính là Thánh Marco. Bên trong hai hàng cột bằng vân thạch Sicilia chia đền thờ thành ba gian dọc trang trí theo kiểu Baroc. Trên Cung Thánh có bức khảm đá màu thuộc thế kỷ 9: Chúa Giêsu, các Thánh và ĐGH Gregoria 4 dâng mẫu đền thờ. Nền đá hoa Cosma thuộc thế kỷ 12. Trần nhà bằng gỗ mạ vàng rất đẹp thiết kế vào năm 1471.

Lm Inhaxiô Hồ Văn Xuân

(còn tiếp)