Tân Tổng Giám mục phó Tổng Giáo phận Huế

Lúc 12 giờ (giờ Vatican, tức 17 giờ Việt Nam) ngày 21.9.2023, Phòng Báo chí Tòa Thánh loan tin Ðức Giáo Hoàng Phanxicô quyết định bổ nhiệm Ðức cha Giuse Ðặng Ðức Ngân, Giám mục Chánh tòa giáo phận Ðà Nẵng làm Tổng Giám mục phó Tổng Giáo phận Huế. Ðức Thánh Cha Phanxicô cũng quyết định đặt Ðức cha Giuse Ðặng Ðức Ngân làm Giám quản Tông tòa giáo phận Ðà Nẵng.

Đức cha Giuse Đặng Đức Ngân năm nay 66 tuổi, ngài từng làm Giám mục Chánh tòa giáo phận Lạng Sơn - Cao Bằng (2007-2016) và coi sóc giáo phận Đà Nẵng từ năm 2016 đến nay. Tổng Giáo phận Huế hiện do Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Chí Linh phụ trách có diện tích 9.773km² (gồm hai tỉnhQuảng Trị vàThừa Thiên Huế), với khoảng 63.000 giáo dân.

Ngay sau khi thông tin bổ nhiệm được thông báo, Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Chí Linh đã gởi thư đến các thành phần Dân Chúa, giới thiệu về vị tân Tổng Giám mục phó và bày tỏ niềm vui vì có người kế nhiệm. Trong thư, Đức Tổng Giuse kêu mời các thành phần Dân Chúa Tổng Giáo phận Huế cùng tạ ơn Chúa vì: “Đây là niềm vui và hồng ân đặc biệt Chúa ban cho giáo phận, xin anh chị em hiệp ý tạ ơn và cầu nguyện cho mọi sự được diễn ra tốt đẹp”. Và ngài nhận định: “Với biến cố bổ nhiệm Đức Tổng Giám mục Phó Giuse, Tổng Giáo phận Huế đang viết một trang sử mới”. Được biết, dự kiến ngày 28.9.2023, phái đoàn TGP Huế sẽ đến Đà Nẵng chào thăm vị tân Tổng Giám mục Phó.

Đức cha Giuse Đặng Đức Ngân gặp gỡ di dân tại GP Đà Nẵng tháng 9.2023

Đức Giám mục Giuse Đặng Đức Ngân, trước thông tin nhận sứ vụ mới đã chia sẻ tâm tình đến cộng đoàn Dân Chúa giáo phận Đà Nẵng. Một ngày sau thông tin thay đổi nơi phục vụ, Đức cha Giuse đã gởi thư đến tín hữu : “Nhìn lại hơn 7 năm qua, kể từ ngày tôi được bổ nhiệm làm mục tử giáo phận Đà Nẵng, ngày 12.3.2016 và chính thức nhận sứ vụ ngày 12.4.2016, tôi muốn dâng lời tạ ơn Thiên Chúa và tri ân Mẹ Hội Thánh, vì đã cho tôi có được cơ hội đến sống và phục vụ gia đình giáo phận Đà Nẵng”. Ngài nhấn mạnh đến tình đoàn kết, hiệp thông của mọi thành phần trong giáo phận với sứ mệnh chung: “Suốt thời gian qua, tất cả chúng ta đã cùng nhau cố gắng xây dựng giáo phận theo tinh thần: ‘Hiệp nhất, cùng sống đức tin và loan báo Tin Mừng’. Ước gì tinh thần đó luôn được phát huy trong đời sống của mỗi người tín hữu…”. Vị mục tử gởi lời cảm ơn những đóng góp, đỡ nâng và sự cộng tác của các thành phần Dân Chúa giáo phận Đà Nẵng. Ngài mong ước tín hữu “thông cảm và miễn thứ” vì những sơ suất vô tình hoặc những điều chưa làm được như kỳ vọng, trong vai trò mục tử địa phận. Qua thư này, Đức cha Giuse Đặng Đức Ngân, với tư cách Giám mục Giám quản Tông tòa giáo phận Đà Nẵng, cũng đã bổ nhiệm cha Bônaventura Mai Thái, quản xứ Chánh tòa làm Đại diện Giám quản Tông tòa.

Thánh lễ nhận sứ vụ của Đức Tổng Giám mục phó TGP Huế Giuse Đặng Đức Ngân sẽ được tổ chức vào ngày 10.11.2023, tại nhà thờ Chánh tòa Phủ Cam.

Nhà thờ Chánh tòa Phủ Cam - Huế

TIỂU SỬ ĐỨC TÂN TỔNG GIÁM MỤC PHÓ GIUSE ĐẶNG ĐỨC NGÂN

Đức cha Giuse Đặng Đức Ngân sinh ngày16 tháng 6năm1957tạiHà Nội.

Từ năm1981đến1987, theo học tạiĐại Chủng viện Thánh Giuse Hà Nội.

Ngày 8 tháng 12 năm 1987 được thụ phong linh mục, sau đó không lâu, ngài được bài sai làm chánh xứ Thượng Thụy và Cổ Nhuế (1988-1993).

Từ năm 1994 đến năm 1999, ngài du học tại Ðại học Giáo hoàng Urbaniano ở Roma và nhận học vị tiến sĩ Giáo luật.

Năm 1999, linh mục Giuse Ðặng Ðức Ngân trở về Việt Nam, làm Giáo sư Ðại chủng viện Thánh Giuse Hà Nội, Thư ký Tòa Giám mục Hà Nội (1999-2002), Thư kýHội đồng Giám mục Việt Nam, giáo tỉnh Hà Nội(từ năm 2000-2007), Ðại diện Giám mục (2001-2003).

Từ 2004-2007, ngài làm chánh xứ Chánh tòa Hà Nộikiêm Tổng Ðại diện Tổng Giáo phận.

Ngày 12 tháng 10 năm 2007,Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVIđã bổ nhiệm ngài làm Giám mục Chánh tòagiáo phận Lạng Sơn và Cao Bằng.

Thánh lễ tấn phong Giám mục được cử hành ngày 3 tháng 12 năm 2007 bởi vị chủ phong: Đức TGM Giuse Ngô Quang Kiệt. Hai vị phụ phong là Đức cha Giuse Vũ Văn Thiên và Đức cha Stêphanô Tri Bửu Thiên.

Ngày 12 tháng 3 năm 2016, Đức Giáo Hoàng Phanxicô bổ nhiệm Đức Giám mục Giuse Đặng Đức Ngân về làm Giám mục Chánh tòa giáo phận Đà Nẵng.

Trong Hội đồng Giám mục Việt Nam, Đức cha Giuse hiện đảm nhận vai trò Chủ tịch Ủy ban Văn hóa nhiệm kỳ 2022-2025.

Đức cha Giuse Đặng Đức Ngân trong một lần thăm các gia đình bị ảnh hưởng bởi lũ lụt ở GP Đà Nẵng

ĐÔI NÉT TỔNG GIÁO PHẬN HUẾ

Tổng Giáo phận Huế có diện tích 9.773km². Theo Cẩm nang Năm Thánh Tổng Giáo phận năm 2020, giáo phận có 63.070 giáo dân, 182linh mụcvà 85giáo xứ.

Lịch sử hình thành và phát triển của cộng đoàn đức tin TGP Huế trải qua nhiều giai đoạn.

1. Huế thuộc Giáo phận Đàng Trong (1659-1844)

Đức Giáo hoàng Alexandre VII (1655-1667) ban Sắc chỉApostolatus Officium, ký ngày 29.7.1658 bổ nhiệm linh mục François Pallu làm Giám mục hiệu tòa Heliopolis và linh mục Pierre Lambert de la Motte làm Giám mục hiệu tòa Berythe, đều là Giám mục “trong phần đất dân ngoại” ở Việt Nam - Đại Việt. Hơn một năm sau, ngày 9.9.1659, Đức Giáo hoàng Alexandre VII lại công bố Sắc chỉ Super Cathedram phân chia “phần đất dân ngoại” ở Việt Nam - Đại Việt rõ ràng: Đức Giám mục Pallu coi sóc giáo phận Đàng Ngoài và Đức Giám mục Lambert coi sóc giáo phận Đàng Trong.

2. Huế thuộc Giáo phận Đông Đàng Trong (1844-1850)

Đức cha Taberd, vị Giám mục thứ 10 Giáo phận Đàng Trong qua đời năm 1840 và Đức cha phó Cuénot kế nhiệm triệu tập Hội nghị Gò Thị tháng 10.1841, chuẩn bị cho việc xin Tòa Thánh chia tách và thành lập 2 giáo phận mới. Đến tháng 9.1844, Tòa Thánh đã quyết định thành lập hai giáo phận mới: Giáo phận Tây Đàng Trong và Giáo phận Đông Đàng Trong.

3. Giáo phận Bắc Đàng Trong (1850)

Năm 1850, Tòa Thánh lại chia Đàng Trong thành bốn địa phận: Đông Đàng Trong (Quy Nhơn) vẫn do Đức cha Cuénot coi sóc; Tây Đàng Trong (Sài Gòn) do Đức cha Lefèbvre đảm trách; Nam Đàng Trong (Nam Vang) do Đức cha Michel điều hành; Bắc Đàng Trong (Huế) do Đức cha Pellerin cai quản.

Ngày 28.8.1850, Đức Piô IX ban hành Sắc chỉPostulat Apostolici, Đức Hồng Y A. Picchiani thừa lệnh ký tên, đóng dấu ấn Ngư phủ, chấp thuận thành lập giáo phận mới có danh xưng là Bắc Đàng Trong (Giáo phận Huế) với diện tích khoảng 12.227 km². Ranh giới phía Ðông là biển Ðông. Phía Tây là biên giới Việt - Lào. Phía Bắc là dòng sông Gianh - Nguồn Son, có huyện địa đầu Bố Trạch. Phía Nam từ Thiên hạ đệ nhất hùng quan của đèo Hải Vân trở ra, thuộc huyện Phú Lộc, phủ Thừa Thiên. Nhân sự gồm có 2 thừa sai Pháp Jean Paul Galy và Joseph Sohier; 12 linh mục người Việt; 2 chủng viện Di Loan và Kẻ Sen; 6 tu viện Mến Thánh Giá Nhu Lý, Di Loan, Dương Sơn, Phủ Cam, Kẻ Bàng, Mỹ Hương; 24.000 giáo dân. Tháng 12.1856, Đức cha Pellerin rời Huế vào Đà Nẵng và lên tàu La Capricieuse của Hải quân Pháp đi Hương Cảng rồi đi Pháp. Tháng 11.1860, Đức cha đi Penang. Đức cha giao phó công việc điều hành Giáo phận trong tay Đức cha phó Sohier (tấn phong giám mục 17.8.1851 tại Di Loan).

Năm 1924: Giáo phận có 44 thừa sai, 83 linh mục, 35 sư huynh, 500 nữ tu, 68.000 giáo dân.

Năm 1925: Ðức Giáo Hoàng Piô XI lập Tòa Khâm sứ Ðông Dương. Vị khâm sứ đầu tiên là Giám mục Constantino Ajuti, người Ý, được bổ nhiệm ngày 25.5.1925. Quan Thượng Thư Nguyễn Hữu Bài đã đề nghị và giúp đỡ xây cất Tòa Khâm sứ tại Huế, cạnh nhà thờ Chánh tòa Phủ Cam và khánh thành năm 1925. Năm 1951, Tòa Khâm Sứ được dời ra Hà Nội. Hiện nay, tòa nhà ở Huế là trụ sở của cộng đoàn Mến Thánh Giá Huế.

Năm 1941, Công đồng Đông Dương đã họp tại Tòa Khâm mạng Phủ Cam, Giáo phận Huế lớn mạnh với số giáo dân 74.904 người, 25 thừa sai Paris, 102 linh mục người Việt Nam.

Năm 1950, Giáo phận mừng kỷ niệm 100 năm thành lập Giáo phận, số giáo dân là 78.500.

Ngày 24.11.1960, Đức Thánh Cha Gioan 23 ra Tông Thư “Venerabilium Nostrorum” thiết lập Hàng Giáo phẩm Công giáo Việt Nam với 3 Giáo tỉnh: Hà Nội, Huế và Sài Gòn.

4. Tổng Giáo phận Huế (1960)

Ngày 8.12.1960, Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII ban Sắc lệnh nâng Giáo phận Huế lên Tổng Giáo phận và đặt Đức cha Phêrô Martinô Ngô Đình Thục làm Tổng Giám mục. Năm 1962, Tổng Giáo phận Huế có 162 linh mục (112 lm triều, 50 lm dòng) và 100.225 tín hữu. Số giáo xứ có linh mục là 85 và giáo họ không có linh mục là 264.

Từ đó đến nay, Tổng Giáo phận Huế đã được coi sóc bởi các vị chủ chăn kế nhiệm: Đức Tổng Giám mục Philipphê Nguyễn Kim Điền; Đức HY Giuse Maria Trịnh Văn Căn (Giám quản Tông tòa); Đức TGM Stêphanô Nguyễn Như Thể; Đức TGM P.X Lê Văn Hồng; Giuse Nguyễn Chí Linh.

Hùng Luân