Bảo vệ con trẻ trước viêm não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản có thể mang đến thảm kịch gia đình do trẻ con đối mặt với nguy cơ biến chứng cao khi nhiễm virus truyền bệnh.

Viêm não Nhật Bản do virus thuộc chi flavivirus gây ra, có liên quan đến sốt xuất huyết, sốt vàng da, virus Tây Nile và tất nhiên lây lan qua con đường muỗi đốt. Ước tính mỗi năm trên thế giới lại xuất hiện từ 13.600 đến 20.400 ca tử vong cho viêm não Nhật Bản, và từ 14.300 đến 27.200 bệnh nhân sống sót nhưng bị tổn hại lâu dài về thần kinh. Viêm não Nhật Bản thường xuất hiện ở Nam Á, Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam) và khu vực Thái Bình Dương. Theo thống kê, có khoảng 3 tỷ người đang cư ngụ tại các nước có sự hiện diện của virus gây chứng viêm não chết người. Nạn nhân của virus gây bệnh này chủ yếu là trẻ con, và đa số người trưởng thành đều được miễn dịch tự nhiên sau khi nhiễm virus vào thời thơ ấu. Tuy nhiên, viêm não Nhật Bản có thể xảy ra bất kỳ độ tuổi nào, nên cần phải thực hiện phòng tránh nghiêm túc căn bệnh này.

Nguồn lây nhiễm

Nguồn lây lan virus viêm não Nhật Bản chủ yếu là loài muỗi Culex tritaeniorhynchus và chủng loài tương tự có thói quen đẻ trứng trong các ruộng lúa và những ao nước tù đọng khác (như loài mansonia và Anopheles). Chúng mang theo virus sau khi đốt lợn hoặc các loài chim lội, nhưng loài người mới chính là ký chủ cuối cùng (dead-end) của virus viêm não Nhật Bản, có nghĩa là chúng không thể nhân đôi ở cấp độ cao khi lưu trú vào cơ thể người. Do vậy, virus không thể nào được truyền từ người này sang người khác.

Đa số người nhiễm bệnh thường chỉ thể hiện những triệu chứng như sốt nhẹ hoặc chẳng có dấu hiệu nào. Ở những người có triệu chứng nhiễm bệnh, thời gian ủ bệnh dao động từ 5 đến 15 ngày. Cứ mỗi 250 ca nhiễm virus thì có 1 ca thể hiện những triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao, co giật (đặc biệt ở trẻ em), cổ cứng, đầu óc lẫn lộn, mất khả năng nói, cơ thể yếu ớt hoặc thậm chí không cử động được. Và khoảng 30% số bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng này có thể tử vong. Ở những bệnh nhân sống sót, quá trình hồi phục khá gian nan và từ 20-30% số người cũng có thể bị viêm não, gây ra những tổn thương vĩnh viễn về mặt thần kinh.

Phòng chống

Ai cũng có thể bị nhiễm virus, nhưng có những đối tượng đối mặt với nguy cơ cao hơn, chẳng hạn như người sống hoặc làm việc gần trang trại gia súc hoặc ruộng đồng trồng lúa; những người đi du lịch ngoài trời như cắm trại, leo núi; hoặc người có kế hoạch lưu trú dài hạn ở những nơi đang phát bệnh dịch. Một khi đã bị nhiễm virus, công tác chữa bệnh chỉ có thể tập trung vào việc giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ bệnh nhân vượt qua cơn nguy hiểm. Do hiện vẫn chưa có biện pháp điều trị viêm não Nhật Bản, phòng chống được xem là ưu tiên số một để tránh bệnh dịch, từ việc bảo vệ cơ thể trước nguy cơ muỗi đốt, đến tiêm vắc xin phòng virus.

Để tránh muỗi cắn, nên mặc áo dài tay và sáng màu. Thoa kem chống muỗi mỗi khi tham gia các hoạt động ngoài trời. Xịt thuốc diệt muỗi hoặc tương tự. Không nên ra ngoài trời vào những thời điểm muỗi hoạt động mạnh nhất (bình minh và hoàng hôn). Lắp lưới chống muỗi ở cửa sổ và cửa ra vào. Về phần tiêm vắc xin, mỗi trẻ em sẽ được tiêm 3 mũi, với 2 mũi đầu lần lượt vào thời điểm 9 và 21 tháng, còn mũi cuối cùng sau đó 7 năm.

BẠCH LINH