Bảo vệ môi trường từ bản thân mỗi người

Phiên họp mùa thu 2019 của Hội đồng Giám mục Pháp (CEF) đã kết thúc, với nhiều ấn tượng tốt đẹp về “làn gió mới” từ sự hiện diện của các giáo dân.

Ðược tổ chức tại Lộ Ðức (Lourdes) từ ngày 5 - 10.11, trong hai ngày đầu tiên với chủ đề chính về sinh thái - môi trường, mỗi vị chủ chăn của hơn 100 giáo phận tại Pháp đã dự họp cùng hai đại diện của giáo phận là giáo dân, linh mục, tu sĩ, phó tế… Theo tờ La Croix, trong số những đại diện này, chỉ có vài vị linh mục, phó tế, còn lại đều là giáo dân. Ngoài ra, nhiều đại diện tháp tùng các vị giám mục còn rất trẻ, như bạn sinh viên 24 tuổi của giáo phận Nantes. Bạn được Ðức cha Jean-Paul James mời vì từ lâu đã chọn lối sống rất thân thiện với môi trường, nổi bật là “vườn cây chung” với láng giềng, vừa vun trồng mảng xanh cho nơi ở, vừa có rau trái sạch để dùng. Trong bài phát biểu bế mạc phiên họp mùa thu, Ðức cha Eric de Moulins-Beaufort, Tổng Giám mục Reims, Chủ tịch CEF đánh giá rất cao vai trò của các giáo dân trong hai ngày họp đầu tiên: “Chúng ta đã có 36 giờ thảo luận với các khách mời. Cùng nhau, chúng ta đã nhìn nhận thẳng thắn về những đe dọa, thách thức về sinh thái. Nhưng chính chứng từ của các khách mời đã giúp các giám mục từ những đe dọa, thách thức ấy nhận ra những tiềm năng cho Ngôi nhà chung”.

Kỳ họp HĐGM nhiều thành viên hơn hẳn mọi năm - ảnh: Radio Notre Dame

Áng văn sinh thái trong Cựu Ước

Các khách mời, là giáo dân, linh mục hay phó tế; là nông dân, kỹ sư, chuyên gia khí tượng học hay sinh viên đều có cùng quan điểm: hãy sống có trách nhiệm với Ngôi Nhà Chung mà Chúa ban, trước hết từ bản thân và những thói quen nhỏ của mình. Họ có thể là những nhà nghiên cứu các vấn đề vĩ mô, và cũng có thể là những con người bình dị, đôi khi bị xem là “lập dị” vì nguyên tắc sống xanh một cách tuyệt đối, nhưng đều là những nguồn cảm hứng cho cộng đồng.

Cùng có mặt tại Lộ Ðức với Ðức cha François Jacolin, Giám mục Luçon là hai giáo dân Guillaume và Vincent. Ông Vincent là nông dân, gần đây bắt đầu chuyển đổi cách chăn nuôi đàn bò của mình. Thay vì lối nuôi nhốt chuồng trại kiểu công nghiệp trước đây, hiện ông chăn thả đàn bò ở khu đầm lầy tại vùng Vendée, cho chúng tự do gặm cỏ. Cùng với các nông dân khác trong vùng, Vincent nỗ lực dẫn nước, trồng thêm cây cỏ ở những vùng tự nhiên. Việc làm này không chỉ vì đàn bò, ông giải thích: “Mục tiêu của chúng tôi là làm sao để chim di trú quay trở lại qua việc hồi sinh môi trường thiên nhiên trước đây. Nông nghiệp, đặc biệt là chăn nuôi, là hoạt động gây nhiều ảnh hưởng xấu đến môi trường, chúng tôi muốn thay đổi điều đó. Và đàn bò thì rất khỏe mạnh với kiểu chăn thả này”, theo website của Hội đồng Giám mục Pháp.

Các bạn trẻ Pháp tuần hành vì môi trường tại Paris hồi tháng 9.2019

Còn anh Guillaume là người đã có nhiều năm gắn bó với giới trẻ, cả trong các hoạt động của giáo phận Luçon lẫn xã hội. Anh kể lại một cách đầy lạc quan: “Cách đây không lâu, tôi có điều hành một trại hè cho các thiếu niên 14, 15 tuổi. Các em đều ý thức được rằng chúng ta - những người phương Tây - cần thay đổi một cách toàn diện lối sống của mình, nhất là kiểu tiêu thụ rất thừa mứa, dễ dàng bị cuốn theo trào lưu mà mua sắm những thứ hoàn toàn không cần thiết. Với các bạn nhỏ thì không phải là vấn đề chính trị mà cần có một sự hướng dẫn rõ ràng, cụ thể”. Ðức cha Jacolin tỏ ra đồng tình với giáo dân của mình: “Ðoạn miêu tả Chúa tạo dựng nên muôn loài trong Cựu Ước thật sự là một áng văn sinh thái. Theo đó, mọi loài thụ tạo đều phải sống trong sự liên đới với nhau. Ðúng là ngày nay, nhiều người vẫn chưa nhận ra rằng chúng ta đang tàn phá Công trình của Chúa như thế nào. Tôi cũng thay đổi dần lối sống của bản thân, nhưng chắc chắn là vẫn chưa đủ. Chúng ta đều cần sự động viên, sự góp ý của người khác và sự can đảm của bản thân để thực hiện các thay đổi”.

Tiếng khóc trẻ thơ ở nghị trường

Chị Maya, một bà mẹ trẻ đã mang theo con trai nhỏ chưa thôi nôi đến dự kỳ họp theo lời mời của Ðức cha Robert Le Gall, Giám mục Toulouse. Và có lẽ đây là lần đầu tiên thỉnh thoảng lại có tiếng khóc trẻ con trong một kỳ họp Hội đồng Giám mục Pháp - điều được Ðức cha Chủ tịch Moulins-Beaufort nhắc đến như một “tín hiệu của thế hệ hy vọng” trong bài phát biểu bế mạc. Theo chị Maya, không khí của hai ngày họp đầu tiên này rất cởi mở, tươi vui vì “tất cả đều nhận ra, sống thân thiện với môi trường chính là sống tinh thần của Tin Mừng, giúp chúng ta đến gần Chúa Kitô”. Việc bà mẹ trẻ góp mặt với cậu con trai nhỏ cũng là thông điệp: tác động từ môi trường bị biến động ảnh hưởng không chừa một ai nên mọi người đều có trách nhiệm góp phần vào việc bảo vệ Ngôi nhà chung.

Các vị giám mục đến dự cùng 2 đại diện của giáo phận - ảnh: CEF

Tại giáo phận Pamiers, chị Emilie đã sửng sốt khi được Ðức Giám mục Jean-Marc Eychenne mời cùng ngài đến Lộ Ðức dự họp với các vị chủ chăn của Pháp. Sau giây phút sửng sốt, chị lại có phần ngại ngùng vì nghĩ mình chỉ là một tân tòng mới được Rửa tội cách đây một năm rưỡi, làm sao có thể góp mặt trong một kỳ công nghị quan trọng đến thế… Vài ngày sau, tại Lộ Ðức, cảm giác ngại ngùng đã được thay thế hoàn toàn bằng niềm vui, “một bước ngoặc trong cuộc đời”, với những thời khắc mà Emilie chưa từng trải qua trong đời. Chị là chuyên viên vật lý trị liệu, thu nhập dư để sống ở thành phố lớn nhưng vợ chồng chị chọn sống trong một ngôi làng nhỏ ở thung lũng Ariège, nơi con cái sẽ lớn lên “mà không bị ám ảnh bởi những áp lực xã hội, bởi truyền hình hay máy tính bảng”. Ðây là một sự lựa chọn không dễ dàng, phải đánh đổi nhiều, nhưng Emilie thấy hạnh phúc: “Cuộc sống của tôi là sự giản đơn. Những gì được lắng nghe trong hai ngày họp ở Lộ Ðức đã làm tôi thêm vững tin vào lựa chọn của vợ chồng mình. Sự giàu có thật sự không phải ở ví tiền, mà ở tình người, ở sự thanh thản. Chúng ta được nuôi dưỡng không phải bởi thế giới cuồng quay vì tiêu thụ, mà bởi tình yêu và sự đơn sơ của Ðức Kitô”.

Theo Ðức cha Eric de Moulins-Beaufort, các vị giám mục Pháp đã lắng nghe, đã trao đổi, đã học hỏi và rút ra một “hành trang” cơ bản để có thể thực hiện những chương trình “sống xanh” thiết thực tại giáo phận của mình. Vị Chủ tịch CEF kết luận: “Với hành trang này, đến lượt chúng ta lên đường gặp gỡ giáo dân, quan sát những gì họ làm, thăm hỏi họ, nghe họ chia sẻ. Hoa trái của hai ngày họp mở rộng và những cuộc gặp gỡ hậu công nghị sẽ làm phong phú hơn những phiên họp sau”.

Lan Chi