Cuộc chuyển hóa vật chất thành tinh thần

Đức Giêsu là tấm bánh làm cho ta sống mãi, trẻ đẹp và hạnh phúc vô cùng. Muốn đạt được điều đó, tấm bánh vật chất cần phải chuyển hóa thành thịt máu của con người thì mới làm cho sống. Vì thế Đức Giêsu mới nói: “Bánh tôi ban tặng chính là thịt tôi đây để cho thế gian được sống!”. Rồi thịt đó lại phải chuyển hóa thành tinh thần mới có thể sống mãi. Không phải ai cũng có thể hiểu được điều đó. Vì thế, người Do Thái ngày xưa cũng như nhân loại ngày nay tranh luận sôi nổi với nhau: “Làm sao ông này có thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được?” (x. Ga 6,51-58). Muốn hiểu, ta phải biết về cuộc chuyển hóa từ vật chất thành tinh thần được thực hiện trong đời sống mỗi người.

Cuộc chuyển hóa vật chất

Thân xác con người là một cấu trúc vô cùng phức tạp. Có khoảng 75 ngàn tỉ tế bào trong cơ thể. Mỗi ngày có hàng triệu tế bào trong cơ thể được thay thế. Có khoảng 200 loại tế bào khác nhau tạo thành các mô như cơ, xương, thịt, máu, sụn, mỡ, thần kinh. Chúng không ngừng trao đổi chất với môi trường bên ngoài qua khí thở, nước uống, lương thực. Như vậy, cơm bánh, nước uống, khí trời chuyển hóa không ngừng thành thịt máu, thành thân xác con người. Nhờ vậy con người mới có thể sống động. Đó là sự chuyển hóa của vật chất.

Tuy nhiên, mỗi người lại cảm nhận rằng, dù thể xác gồm những chất vô cơ, hữu cơ biến đổi không ngừng, thì cái giữ cho mình là một con người trong suốt mấy chục sống để biết suy nghĩ, yêu thương, rồi lại còn giận hờn, ghen ghét, biết sống hào hùng hay tủi nhục, biết hành động chính trực hay lừa dối, chính là tinh thần, là linh hồn. Như thế, vật chất, sau khi chuyển hóa thành thân thể giúp cho con người có thể suy tư, nói năng, hành động, cảm xúc… sẽ làm thành tinh thần của con người. Chính tinh thần này định hình cho thân xác, vì chỉ có tinh thần mới vượt khỏi những giới hạn của vật chất, không gian, thời gian, để làm cho mỗi người sống mãi. Đây là cuộc chuyển hóa thành tinh thần vì con người có cả xác lẫn hồn.

Rất nhiều người quá chú trọng đến đời sống thể xác và bỏ quên sự phát triển tinh thần khi tìm cách ăn uống, chăm sóc cơ thể cho thật xinh đẹp. Nhưng đời sống văn hóa và tinh thần lại nghèo nàn, kém cỏi, do không cố gắng học hành, tu thân, luyện đức cho tinh thần phát triển. Nếu họ vào thăm nhà xác với những ngăn chứa tử thi vừa chết bắt đầu biến dạng, hay phòng hài cốt chứa nắm tro tàn của bao người trước đây giàu sang, xinh đẹp, họ sẽ hiểu được mình nên tập trung vào điều gì cho đời mình có ý nghĩa, để sống đúng là một con người biết dùng tinh thần định hình cho thể xác.

Cuộc chuyển hóa tinh thần

Tinh thần là tình yêu và tư tưởng, là chân thiện mỹ, là niềm tin và hy vọng, là bình an và hạnh phúc, hay nói chung là tất cả những giá trị tốt đẹp mà ta chuyển hóa vào vật chất để làm cho chúng có giá trị vĩnh hằng. Một bát cơm, ly nước ta dùng hoặc trao tặng cho người khác, khi được đưa vào cơ thể, chúng chuyển hóa thành máu thịt, nhưng rồi lại thoát ra ngoài, không ghi dấu ấn nào của ta để mãi mãi tồn tại. Nhưng nếu ta dùng chúng với tình yêu trong sáng, với ý nghĩ tốt đẹp như “ăn để hòa nhập vào sự sống và tình yêu của muôn vật, muôn người”, “chia sẻ bát cơm, ly nước vì yêu người cùng khổ”…, thì các giá trị tinh thần kia đã hòa nhập vào vật chất để tồn tại mãi mãi.

Cuộc chuyển hóa của tinh thần bắt đầu thực hiện trong từng giây phút của đời sống, khi hiểu rằng bất cứ một hành động yêu thương, tích cực, cao quý, tốt đẹp nào đều ghi một điểm sáng trong tinh thần của mỗi người.

Tấm bánh Giêsu cũng mời gọi mỗi người thực hiện cuộc chuyển hóa từ vật chất sang tinh thần, bắt đầu từ nhận thức “Đức Giêsu là tấm bánh hằng sống từ trời xuống” giữa bao tấm bánh mà mỗi người có quyền lựa chọn trên bàn ăn của cuộc đời. Điều này đòi hỏi phải “khôn ngoan” tìm hiểu tấm bánh đó và phân biệt nó với bao bánh khác cũng hứa hẹn sự sống, niềm vui, hạnh phúc, nhưng khi dùng rồi mới biết là hàng giả.

Sách Châm ngôn cho thấy Đức Giêsu là hiện thân của sự khôn ngoan, kêu gọi những người ngây thơ, mê muội: “Các ngươi hãy đến ăn bánh của Ta… Hãy bỏ sự ngây dại đi thì sẽ được sống. Hãy bước theo đường lối khôn ngoan” (x. Cn 9,1-6). Thánh Phaolô cũng kêu gọi: “Anh em hãy cẩn thận xem xét cách ăn nết ở của mình, đừng sống như kẻ khờ dại, nhưng hãy sống như người khôn ngoan, biết tận dụng thời buổi hiện tại…” (x. Ep 5,15-16).

Đức Giêsu mời gọi con người làm một cuộc chuyển hóa từ tấm bánh thành máu thịt của Người: “Thật, tôi bảo thật các ông: nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con Người, các ông không có sự sống nơi mình. Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại ngày sau hết, vì thịt tôi thật là của ăn và máu tôi thật là của uống”.

Cuộc chuyển hóa từ bánh sang thịt máu Đức Giêsu chính là việc mỗi Kitô hữu đưa tất cả những hiểu biết về Đức Giêsu, giáo huấn của Người vào trong tư tưởng, lời nói, hành động, cảm xúc để có thể nói được như thánh Phaolô: “Tôi sống nhưng không còn là tôi, mà là Đức Giêsu Kitô sống trong tôi”. Cuộc chuyển hóa này không phải lúc nào cũng thành công và trọn vẹn, vì mỗi người vẫn có những tham vọng, dục vọng, giống như việc không hấp thu được đồ ăn, thức uống do gan, ruột, dạ dày, lá lách, tụy tạng không hoạt động bình thường.

Mức độ cao nhất của cuộc chuyển hóa tinh thần là khi kết hợp mật thiết với Chúa Giêsu nhờ thấm nhuần Thần Khí (Ep 5,18) để hấp thu được sự sống phi thường của Chúa Cha như Chúa Giêsu. “Như Chúa Cha là Đấng hằng sống đã sai tôi và tôi sống nhờ Chúa Cha thế nào, thì kẻ ăn tôi, cũng sẽ nhờ tôi mà được sống như vậy. Đây là bánh từ trời xuống. Ai ăn bánh này sẽ được sống muôn đời”. Đời sống của các thánh tông đồ và các thánh trong dòng lịch sử Giáo hội đã minh chứng rằng chúng ta có thể đạt đến mức độ đó.

Vì thế, mỗi ngày được “ăn bánh Giêsu” đều là một ngày vui và tràn đầy hạnh phúc, vì giúp ta chuyển hóa vật chất thành tinh thần và cảm nghiệm được sự sống phi thường.

Linh mục Antôn Nguyễn Ngọc Sơn