Cựu Phó Tổng thống Mỹ Al Gore: “Ðức Phanxicô là sức mạnh luân lý cho bài toán khí hậu”

Ðối với cựu Phó tổng thống Mỹ Al Gore, Ðức Giáo Hoàng Phanxicô là chỗ dựa tinh thần và đạo đức cho nỗ lực giải quyết khủng hoảng khí hậu đang tàn phá Trái đất.

Cựu Phó Tổng thống Mỹ Al Gore, chủ nhân giải Nobel Hòa bình, là một trong những tiếng nói mạnh mẽ nhất trong nỗ lực bảo vệ môi trường. Bộ phim tài liệu vào năm 2007 của ông, “An Inconvenient Truth” (tạm dịch: Sự thật Phiền phức), giành giải thưởng Oscar và Dự án Thực tế Khí hậu của ông gần đây đã tổ chức một hội nghị quan trọng tại Berlin. Mới đây, trả lời phỏng vấn Vatican News, ông đã ca ngợi thông điệp “Laudato si” của Đức Giáo Hoàng Phanxicô và kêu gọi “một cuộc cách mạng về phát triển bền vững”.

Tại sao ông lại dành nhiều tâm huyết cho “cuộc chiến xanh” của hành tinh chúng ta?

Tôi tin rằng, mục đích của cuộc sống là tôn vinh Thiên Chúa. Và nếu chúng ta liên tục khinh rẻ và phá hủy những gì mà Ngài đã sáng tạo, đó là hành vi không phù hợp với cách thức mà lẽ ra chúng ta nên sống. Bên cạnh đó, cuộc khủng hoảng khí hậu giờ đây là thách thức lớn nhất đối với sự tồn tại mà nhân loại đang phải đối mặt và không chỉ loài người đang bị nguy hiểm. Theo các nhà sinh học, đến phân nửa giống loài sinh vật sống trên hành tinh này đứng trước nguy cơ bị tuyệt chủng trong thế kỷ 21.

Hiện chúng ta đang thải khoảng 110 triệu tấn khí gây hiệu ứng nhà kính mỗi ngày vào lớp vỏ khí quyển mỏng manh bao quanh hành tinh. Tổng số nhiệt lượng tích tụ tại đây đang tương đương với việc mỗi 24 giờ lại kích nổ 400.000 quả bom nguyên tử xuống Hiroshima trong thế chiến thứ hai. Hậu quả của nhiệt lượng thừa đó được thể hiện rất rõ ràng: Bão mạnh hơn, mưa lớn hơn, thêm nhiều đợt lũ và sạt lở đất, hạn hán sâu và kéo dài hơn, mùa màng thất bát, khan hiếm nước tại nhiều khu vực, cháy rừng xuất hiện với tần suất dày hơn, dịch bệnh lây lan, băng tan, nước biển dâng, cùng với quá trình axít hóa các đại dương trên thế giới và hơn thế nữa.

Như vậy, thật sự không có sự lựa chọn nào ở đây. Chúng ta buộc phải giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu. Và như Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói: “Nếu chúng ta phá hủy những gì mà Chúa sáng tạo, sự sáng tạo ấy sẽ nghiền nát chúng ta”.

Lụt ở Houston

Trong một bài phỏng vấn gần đây ông từng nói rằng, tình trạng thay đổi khí hậu không phải là một vấn đề chính trị, mà thuộc khía cạnh “đạo đức và tâm linh”. Ông cảm thấy như thế nào về tầm quan trọng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong việc bảo vệ môi trường?

Đức Phanxicô là niềm cảm hứng cho mọi người trên thế giới, đặc biệt khi ngài liên tục nhấn mạnh vào nỗ lực giải quyết khủng hoảng khí hậu. Tôi thật vinh dự và vô cùng kinh ngạc về sức mạnh luân lý được thể hiện hết sức rõ ràng mà Đức Thánh Cha mang đến. Ngài cũng đề cập một cách mạnh mẽ nhất về những người dễ bị tổn thương trong số chúng ta - người nghèo - và giúp tất cả những ai đang lắng nghe có thể hiểu được họ ảnh hưởng đặc biệt như thế nào trong cuộc khủng hoảng khí hậu. Cụ thể, thông điệp Laudato si của ngài đánh dấu một bước đi then chốt của Giáo hội Công giáo nhằm đánh động với thế giới sự cấp thiết phải đề cập đến khủng hoảng khí hậu trước khi đạt được thỏa thuận tại Paris (cuối năm 2015).

Trong những khía cạnh này và nhiều cách khác nữa, Đức Phanxicô luôn đi đầu để mời gọi nhân loại rời xa các hành động phá hoại môi trường. Hầu như tất cả các đồng nghiệp và bạn bè Công giáo của tôi đều vô cùng vui mừng vì ngài đang dẫn dắt về tinh thần trong lĩnh vực này.

Một cách tổng quát, những giáo huấn về mặt tâm linh rõ ràng đóng vai trò then chốt trong các cộng đồng trên toàn thế giới. Đức Thánh Cha là hình mẫu cho các nhà lãnh đạo của các tôn giáo khác noi theo, trong việc lan truyền thông điệp về những hậu quả nguy hiểm mà khủng hoảng khí hậu mang lại và nhiệm vụ của chúng ta trong vai trò bề tôi của Đấng Tạo Hóa để giải quyết vấn đề này.

Trong Laudato si, vì quan tâm đến ngôi nhà chung của chúng ta, Đức Phanxicô nhấn mạnh rằng tình trạng thay đổi khí hậu và nghèo đói có sự tương quan mạnh mẽ với nhau tại nhiều nơi. Quan điểm của ông về vấn đề này?

Như Đức Thánh Cha đã nhấn mạnh, những người sống trong cảnh nghèo khổ đang bị ảnh hưởng một cách không hề cân xứng từ cuộc khủng hoảng khí hậu, vì họ gây rất ít tác động nhưng lại nhận hậu quả nặng nề nhất. Ví dụ, Puerto Rico, nơi có hơn 40% số dân sống dưới ngưỡng nghèo đói, vẫn đang cố gắng khôi phục sau ảnh hưởng bão Maria, cơn bão phá hủy mạng lưới điện và các hệ thống điện thoại di động trên toàn quốc, và gây ngập toàn khu vực. Hơn thế nữa, tình trạng ô nhiễm cộng hưởng từ khí thải carbon đang làm con người mắc bệnh.

Và không chỉ những người sống trong cảnh nghèo đói mới chịu tác động không mong muốn từ khủng hoảng khí hậu. Danh sách này còn bao gồm những người mắc bệnh tâm thần, người có tiền sử bệnh tật, người già, trẻ con, người vô gia cư, thiểu số. Chẳng hạn tại Mỹ, trẻ em da màu đối mặt với nguy cơ nhiều gấp 3 lần mắc các bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí, nhiều gấp 2 lần mắc bệnh suyễn, và gấp 10 lần thiệt mạng vì bệnh suyễn hơn trẻ con thuộc các cộng đồng đa số.

Gần đây, Đức Giáo Hoàng Phanxicô thúc giục các tổng giám đốc điều hành ngành dầu mỏ hãy cam kết sản xuất năng lượng sạch. Vậy thì cần phải làm gì để đạt được giấc mơ đó?

Tôi vô cùng vui mừng khi thấy Đức Thánh Cha mời gọi các nhà lãnh đạo về năng lượng và các nhà đầu tư hàng đầu để họ cùng công nhận về tầm quan trọng của cái giá phải trả khi thải khí carbon. Để đạt được giấc mơ này, đầu tiên cần phải tìm ra phương pháp thay thế hành động đốt cháy và “quẳng” khí thải vào không khí một cách vô trách nhiệm. May mắn là vẫn có cách. Năng lượng tái tạo và các giải pháp khác cho cuộc khủng hoảng khí hậu giờ đây đang có thể cạnh tranh về khía cạnh kinh tế so với nhiên liệu hóa thạch. Kết quả là các tập đoàn nhiên liệu hóa thạch đang bị buộc phải tái thẩm định mô hình kinh doanh của họ. Tôi hy vọng sự lựa chọn luân lý và đạo đức sẽ trở nên rõ ràng hơn đối với nhiều người và cuối cùng sẽ thắng thế.

Hội nghị gần đây của Đức Giáo Hoàng Phanxicô với giới điều hành các tập đoàn dầu mỏ tại Vatican là dấu hiệu vô cùng tích cực cho thấy quá trình chuyển tiếp sang một tương lai bền vững hơn có thể nhanh chóng trở thành hiện thực, thay vì chỉ là mơ ước của chúng ta. Thế nhưng chúng ta cần phải thúc đẩy mọi chuyện tiến hành nhanh hơn nữa để bảo đảm sự chuyển tiếp này diễn ra kịp thời để ngăn chặn những tác động nguy hiểm nhất của khủng hoảng khí hậu.

BẠCH LINH