Ðiều luật căn bản về tình yêu

Ai cũng muốn mình sống lâu dài, ai cũng muốn dân tộc mình được trường tồn. Trong dòng lịch sử nhân loại, dân Do Thái đã khám phá ra một bí quyết để đạt được điều đó, là “phải yêu mến Đức Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết sức và phải yêu người thân cận như chính mình”, vì “Thiên Chúa là Đức Chúa duy nhất tồn tại muôn đời” (x. Đnl 6,2-6). Đức Giêsu cũng đã xác nhận điều luật căn bản này: “Nếu anh muốn vào cõi sống thì hãy giữ các điều răn” (x. Mt 19,16-17).

Nhưng giữ các điều răn thế nào để đạt sự sống vĩnh hằng?

 Những hiểu lầm của con người về sự sống vĩnh hằng

Vào đầu thiên niên kỷ thứ hai trước Công nguyên, dân tộc Do Thái, nhờ được Thiên Chúa mạc khải và dưới sự dẫn dắt của ông Môisê, đã nhận ra các thần linh do tinh thần con người tưởng tượng ra đều không có thật. Các tượng thần bằng gỗ, đá, bạc, vàng chỉ là sản phẩm từ tay con người, không đáng kính sợ, không đáng yêu thương, vì chúng không có sự sống, “chúng có mắt, có miệng mà không nhìn không nói. Có mũi, có tai mà không ngửi không nghe” (x. Tv 113, 5-6).

Ngược lại, các giá trị tinh thần như tình yêu, hạnh phúc, sự sống, chân thiện mỹ... tồn tại, chứng tỏ phải có một Đấng Tối Cao, tinh thần tuyệt đối, cai quản muôn loài và là nguồn gốc mọi sự. Chỉ Đấng ấy là thần linh duy nhất, và khi con người kính sợ, yêu mến Ngài hết lòng, họ sẽ nhận được sự sống vĩnh hằng. Qua cuộc giải phóng khỏi ách nô lệ Ai Cập, những năm lưu lạc trong hoang địa, và lịch sử thăng trầm của nước Do Thái, dân tộc này nhận ra các điều luật cơ bản rất cần thiết để đạt được sự sống lâu dài.

Tuy nhiên, mọi người đều đã chết, và dân tộc Do Thái không còn tồn tại từ năm 70, khi La Mã phá hủy thành Giêrusalem, cho đến ngày 14.5.1948, khi David Ben Gurion tái lập nước Do Thái. Điều này cho thấy các điều luật ấy còn thiếu sót, cần được hoàn thiện về nội dung và cách tuân giữ để bảo đảm sự sống vĩnh hằng.

Chính vì vậy, trong lịch sử nhân loại, chỉ mình Đức Giêsu, Con Thiên Chúa, đã đến trần gian để dạy cho con người con đường dẫn đến sự thật tuyệt đối và sự sống vĩnh hằng. “Chính Người còn dâng mình làm của lễ đền tội cho dân chúng và trở thành vị thượng tế hằng sống để chuyển cầu cho ta được sống muôn đời như Thiên Chúa” (x. Dt 7,23-28).

Đức Giêsu dạy điều luật căn bản về tình yêu

Người Do Thái và nhiều người khác đều biết điều luật tình yêu này, nhưng lại hiểu chưa đúng về tình yêu và mỗi người yêu cách khác nhau, nên không cảm nhận được sự sống vĩnh hằng trong đời mình. Vì thế, Đức Giêsu đã dạy rất kỹ về tình yêu này.

Trước hết, Người nói về một tình yêu toàn diện phải dành cho Thiên Chúa: “Ngươi hãy yêu mến Thiên Chúa ngươi hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức ngươi”. Trong thực tế đời sống, chúng ta thường dành phần hồn để yêu Chúa, dành lòng để yêu người, dành trí để học hành, dành sức để làm việc, vui chơi. Chúa chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong đời sống, trong khi đáng lý Ngài phải là tất cả cho ta và ta phải dành tất cả cho Ngài.

Việc dành toàn thân cho Thiên Chúa chỉ là luật công bằng vì Ngài đã ban tất cả cho con người. Rất nhiều người, nhất là các bạn trẻ, chưa hiểu được điều đó. Mỗi ngày ta thở hơn 10.000 lít không khí để chuyển hóa máu đen thành máu đỏ cho sự sống thể xác, nhưng có mấy người trả cho Chúa một xu nhỏ hay một lời cảm ơn? Mỗi ngày ta yêu, ta nghĩ, nhưng thử hỏi ai đã ban tình yêu, và tri thức cho mình? Nhiều người nghĩ rằng tình yêu tự nhiên mà có, tư tưởng do học hành mà kiếm được vì chúng nằm sẵn trong trái tim hay bộ não của mình. Nhưng nếu mổ trái tim, ta chỉ thấy những thớ thịt, giải phẫu bộ não chỉ thấy những xung động điện của các tế bào thần kinh. Chẳng có nơi nào trong thân xác chứa đựng tình yêu hay tư tưởng cả.

Nếu phân tích kỹ hơn câu trích dẫn của Chúa Giêsu và so sánh với câu của Môisê, ta thấy Người đã thêm một chi tiết quan trọng: “hết trí khôn”. Đây là điểm khác biệt mà ít người quan tâm. Chỉ khi yêu với hết trí khôn, mỗi người mới muốn tìm hiểu sự thật về Thiên Chúa, con người và vạn vật. Nhiều người chỉ yêu theo bản năng, cảm xúc, cảm tình, chứ không bằng trí khôn của mình.

Điểm bổ túc thứ hai là Chúa Giêsu đã đặt điều luật yêu thương “người thân cận như chính mình” ngang tầm quan trọng với điều luật yêu mến Thiên Chúa. Rất nhiều người đều cho điều luật đối với Thiên Chúa là quan trọng hơn và có quyền ưu tiên. Người ta sẵn sàng hy sinh con người để bảo vệ quyền lợi của Thiên Chúa. Chúa Giêsu đang đảo ngược vị trí và trật tự trong tình yêu, khi Người dạy ông Nicôđêmô: “Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời” (Ga 3,16). Người cũng nhắc bảo chàng thanh niên về các giới răn đối với con người trước các giới răn đối với Thiên Chúa (x. Mc 10,19). Thánh Gioan đã hiểu đúng ý của Chúa Giêsu khi dạy: “Đây là điều răn mà chúng ta đã nhận được từ Người: ai yêu mến Thiên Chúa, thì cũng yêu thương anh em mình. Vì ai không yêu thương người anh em mà họ trông thấy thì không thể yêu mến Thiên Chúa mà họ không trông thấy” (x. 1Ga 4, 20-21).

Điểm bổ túc cuối cùng và thật sự giúp tìm được sự sống đời đời, hoàn thành các điều luật căn bản: “Đây là điều răn của Thầy: anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (x. Ga 15,12). Đức Giêsu là Ngôi Lời Thiên Chúa làm người nên Người đã nối kết điều luật tình yêu đối với Thiên Chúa và đối với con người trong một tình yêu duy nhất, và Người đã thể hiện tình yêu đó trong đời sống của mình để chúng ta bắt chước nhờ Thánh Thần tình yêu mà Người ban cho ta (Ga 20,22).

Chính Thánh Thần tình yêu này mới làm cho Người sống lại để đưa Người và chúng ta vào sự sống kỳ diệu, vĩnh hằng của Thiên Chúa. Chính tình yêu này mới giúp ta cảm nghiệm được Nước Thiên Chúa là nước của tình yêu. Đó chính là sự khác biệt giữa luật tình yêu của Chúa Giêsu với các điều luật yêu thương của dân Do Thái. Vì thế Người mới nói với vị luật sĩ: “Ông không còn xa Nước Thiên Chúa bao nhiêu”. Không xa nhưng vẫn chưa lại gần, và càng chưa ở trong Nước Thiên Chúa!

Gắn bó mật thiết với Chúa Giêsu và thể hiện tình yêu như Người, mỗi người sẽ cảm nhận được sự sống vĩnh hằng của Thiên Chúa ngay trong cuộc đời trần thế này.

Lm Antôn Nguyễn Ngọc Sơn