Trong những năm gần đây, thị trường mang “mác” “Đồ nhà làm”, “Hàng nhà làm” rộ lên - từ thực phẩm, bánh kẹo đến quà lưu niệm… Nhiều người xem đây là lựa chọn gần gũi, thủ công và đáng tin cậy, xuất phát từ những căn bếp, bàn tay và tình cảm cá nhân. Tuy nhiên, khi “đồ nhà làm” dần trở thành một hình thức kinh doanh, không ít ý kiến lo ngại đã xuất hiện - từ vấn đề vệ sinh, nguồn gốc nguyên liệu, đến việc né tránh kiểm soát chất lượng và thuế. Ghi nhận từ người tiêu dùng cho thấy, có người ủng hộ, cũng có người dè dặt.
GẦN GŨI NHƯNG KHÔNG DỄ DÃI
Anh Thi Anh Quang (phường Bình Hưng Hòa, TPHCM): Tôi thấy đồ nhà làm mang lại sự gần gũi và độc đáo riêng biệt. Nhưng không phải cứ “nhà làm” là tốt. Làm cho gia đình ăn thì có thể rất sạch sẽ, chăm chút, nhưng khi đã làm để bán thì sẽ phát sinh những vấn đề như chạy theo số lượng, chi phí, bảo quản, lợi nhuận. Tôi từng thấy không ít sản phẩm gắn mác “handmade” để tạo độ tin cậy, nhưng không có thông tin rõ ràng về thành phần nguyên liệu, hạn dùng… Thành ra, với sản phẩm không phải do người quen làm hoặc có chứng nhận an toàn thực phẩm, tôi cũng đắn đo lắm. Nói chung, ai bán sản phẩm cho người khác dùng, thì cần có trách nhiệm với món hàng của mình.
CHỌN NGƯỜI QUEN VÀ NƠI TIN CẬY
Chị Đào Thị Trúc Mai (phường Mỹ Trà, tỉnh Đồng Tháp): Trước đây tôi cũng thường mua một số món ăn “nhà làm” được rao bán trên mạng xã hội. Nhưng sau này, từ nhiều thông tin, tôi thấy không ít trường hợp mất vệ sinh, tôi bắt đầu cẩn trọng hơn vì nhận ra hậu quả về sức khỏe từ những sản phẩm này là khó lường. Phần lớn những món này không có quy trình kiểm định rõ ràng. Do đó, tôi chọn những thực phẩm từ người quen, hay những nơi mình có thể tin tưởng được.
TRÂN TRỌNG GIÁ TRỊ CỦA “LAO ĐỘNG THỦ CÔNG”
Chị Vũ Phương Hồng Yến (phường Bàn Cờ, TPHCM): Nhiều năm qua, tôi thường ưu tiên mua các sản phẩm “đồ nhà làm”, từ thức ăn, bánh ngọt, cho đến giỏ thổ cẩm, vòng đeo tay; hoặc quà lưu niệm do các mái ấm, dòng tu, người quen thực hiện. Chẳng hạn như “bánh trung thu nhà làm” luôn cho tôi sự hài lòng nhất định, với vị bánh ngon, ngọt thanh, vừa miệng. Tôi hiểu rằng, người làm bánh thủ công luôn đặt tâm huyết vào từng chiếc bánh, qua từng khâu như chọn nguyên liệu tốt, chế biến vệ sinh… để làm ra những chiếc bánh chất lượng, không chất bảo quản. Giá có thể không rẻ vì nguyên liệu mua lẻ, nhưng họ không mất phí quảng cáo, hoa hồng bán hàng hay đầu tư xây dựng thương hiệu. Bên cạnh bánh ngọt, các sản phẩm khác như bột sắn, tinh bột nghệ, bánh kẹo mứt của các hội dòng làm, gia đình tôi cũng thường ủng vì chất lượng chứ không chỉ là sự tin tưởng cảm tính. Chẳng hạn một chiếc giỏ thổ cẩm đan tay, cho khách hàng thấy được vẻ đẹp của nghệ thuật thủ công so với hàng dệt công nghiệp phổ biến. Có lẽ chính cảm nhận thực tế là minh chứng rõ nhất cho giá trị của lao động thủ công.
CHÚ TRỌNG CHẤT LƯỢNG VÀ VỆ SINH
Chị Vũ Nguyễn Thùy Linh (phường Phước Tân, TPHCM): Tôi ủng hộ đồ nhà làm vì chúng mang tính cá nhân và sáng tạo. Tôi từng mua và sử dụng một số sản phẩm như mứt dừa, nước cốt chanh dây từ một số dòng tu, những nơi minh bạch về nguồn gốc và cách làm. Dầu vậy, hiện nay không ít trường hợp lợi dụng trào lưu này để kinh doanh thực phẩm kém chất lượng, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Không ai kiểm chứng được quy trình chế biến hay bảo quản, nên với sản phẩm thực phẩm, tôi chỉ tin tưởng khoảng 50-60%. Theo tôi, các cơ quan chức năng nên kiểm tra định kỳ, đặc biệt với các mặt hàng handmade rất phổ biến, đồng thời yêu cầu người bán công khai thông tin về thành phần và quy trình sản xuất. Khi người bán có trách nhiệm và người mua tỉnh táo, đồ nhà làm mới phát triển bền vững.
KHI NIỀM TIN BỊ ĐÁNH TRÁO
Chị Phạm Lục Vương Linh (phường Xóm Chiếu, TPHCM): Cụm từ “nhà làm” dần trở thành một xu hướng quen thuộc trên thị trường, đặc biệt trong thực phẩm và hàng thủ công. Nhiều người mua vì tin rằng đồ thủ công thì thật thà, an toàn. Tuy nhiên, đằng sau những bảng hiệu mộc mạc ấy, không phải lúc nào cũng là những sản phẩm chất lượng và đáng tin. Không ít cơ sở đã lợi dụng cụm từ “nhà làm” như một công cụ để tiếp thị, nâng giá và thu hút khách hàng, trong khi quy trình sản xuất lại không khác gì các mô hình công nghiệp thu nhỏ, kiểu thuê nhân công về nhà làm như một xưởng, nhưng thiếu kiểm soát về vệ sinh và nguồn gốc nguyên liệu. Một số trường hợp còn nhập sẵn sản phẩm từ nơi khác rồi dán nhãn “nhà làm”, đánh lừa người tiêu dùng bằng vỏ bọc mộc mạc, thân thiện.
Nhóm PV thực hiện
Bình luận