Ngày 21.2.2023, đoàn đại biểu Ủy ban Giáo dân trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam gồm Đức cha Giuse Trần Văn Toản, Giám mục giáo phận Long Xuyên, Chủ tịch Ủy ban Giáo dân; cha Antôn Hà Văn Minh, Thư ký Ủy ban Giáo dân; ông Phanxicô Xaviê Nguyễn Thái, Đại diện Giáo dân trong Ủy Ban Giáo dân, đã về đến Việt Nam sau ba ngày tham dự hội nghị do Bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống tổ chức với chủ đề: Các Mục tử và người Tín hữu giáo dân được mời gọi cùng nhau tiến bước (Pastors and lay faithful called to go forward together) từ ngày 16-18.2.2023 tại Vatican.
Mục đích của hội nghị theo Đức Hồng y Kevin Farrell, chủ tịch Bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống phát biểu trong bài khai mạc là: “Khai sáng rõ hơn trách nhiệm liên quan đến tất cả mọi người đã được rửa tội trong Giáo hội. Mọi thành phần Dân Chúa, mục tử cũng như giáo dân, cùng chia sẻ đầy đủ trách nhiệm đối với cuộc sống, sứ mệnh, chăm sóc, quản lý và phát triển của Dân Chúa. Cần phải vượt ra khỏi hình thức ‘ủy quyền’ hoặc sự ‘thay thế’ mà người giáo dân nhận được từ các mục tử và được gọi là “sự ủy thác” trong một số công việc...”. Hội nghị này muốn cùng nhau khám phá lời kêu gọi “cùng nhau tiến bước” trong việc đảm nhận trách nhiệm trong Giáo hội.
 |
| Đức cha Giuse Trần Văn Toản, Giám mục giáo phận Long Xuyên, Chủ tịch Ủy Ban Giáo Dân, diện kiến Đức Thánh Cha |
Với mục đích này, hội nghị bàn về tầm quan trọng của tinh thần đồng trách nhiệm bắt nguồn từ ơn gọi rửa tội của mọi tín hữu. Ngày đầu tiên (16.2) của hội nghị đã tiến hành với hai bài thuyết trình chính:
Trong bài thuyết trình đầu tiên, Fr. Luis Navarro, Hiệu trưởng Đại học Giáo hoàng Dòng Thánh Giá, đã cống hiến cho các tham dự viên một suy tư về nền tảng và bản chất của tinh thần đồng trách nhiệm của người tín hữu giáo dân cũng như ơn gọi và sứ mệnh của họ trong xã hội. “Giáo dân là thành viên của xã hội dân sự: nhưng họ không phải là thành viên thụ động của xã hội đó, mà là những người xây dựng xã hội đó, trong gia đình, trong công việc, trong văn hóa, trong thế giới vô tận của các mối quan hệ con người, nói tóm lại, trong thế giới của sự thay đổi. Người giáo dân cũng được nhìn như một Chúa Kitô khác bởi vì họ là những phần tử sống động của Giáo hội: được kêu gọi trở thành linh hồn của thế giới, như bức thư gửi Diognetus đã bày tỏ điều đó”.
Bài thuyết trình thứ hai của bà Carmen Peña Garcia, giáo sư Giáo luật tại Đại học Giáo hoàng Comillas ở Madrid. Khi suy tư về các lĩnh vực và cách thức thực hiện tính đồng trách nhiệm của giáo dân, bà nhắc lại rằng “từ việc khẳng định thừa tác vụ giáo dân bắt nguồn từ Bí tích Rửa tội và nguyên tắc hiệp hành, cần phải tiếp tục tiến lên trong sự đồng trách nhiệm của giáo dân. Sự tham gia có trách nhiệm của giáo dân vào đời sống và sứ mệnh của Giáo hội. Một chi tiết cần lưu ý: Từ những dấn thân tích của giáo dân trong đời sống của giáo xứ cho tới việc tham gia cách bình thường vào các cơ cấu của Giáo hội thông qua việc đào tạo phù hợp với mục đích của công việc tại giáo phận, cũng như tại giáo triều Roma, đã mang đến cho các hoạt động Giáo hội một sự phong phú có “tính giáo dân”, nhờ đó tránh được sự cám dỗ của “chủ nghĩa giáo quyền quá mức”.
Ngày thứ hai 17.2 của Hội nghị với chủ đề: “Tầm quan trọng của việc đào tạo dành cho những người đã được rửa tội”, để giúp họ tái khám phá ơn gọi và các đặc sủng của mình, hầu có thể tiến tới việc đồng trách nhiệm trong công việc của Giáo Hội có thể trở thành hiện thực.
Giáo sư Hosffman Ospino, trình bày đầu tiên của ngày thứ hai, với chủ đề: để có sự đồng trách nhiệm hiệu quả, cần phải đào tạo giáo dân một cách đầy đủ. Hồng y Gérald Lacroix, Tổng Giám mục địa phận Quebec, cũng đề cập đến sự cần thiết của việc đào tạo giúp cho mọi thành phần Dân Chúa cùng nhau tiến về phía Chúa, và đặc biệt để “tái khám phá chức tư tế của những người đã được rửa tội để tất cả mọi người, người Công giáo, các thừa tác viên có chức thánh, và các thành viên của đời sống thánh hiến, có thể tham gia hữu hiệu hơn vào đời sống của Giáo Hội”.
Đức Tổng Giám mục Matteo Zuppi, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Ý, thuyết trình phần hai. Ngài nhấn mạnh rằng chúng ta cần bắt đầu đào tạo cách sâu sắc dành cho các mục tử để họ học cách tránh xa thái độ gia trưởng, bởi vì “tất cả chúng ta phải học từ sự hiệp thông giữa chúng ta, giáo dân và mục tử”. Thay vì châm ngòi cho sự đối lập giữa giáo sĩ và giáo dân, chúng ta nên tìm kiếm những cách thức cộng tác và đồng trách nhiệm ngày càng tốt hơn và hiệu quả hơn.
Sáng ngày 18.2.2023, Đức Thánh Cha Phanxicô đã kết thúc hội nghị với tâm tình chia sẻ: “Giáo hội còn một chặng đường dài phía trước để sống như một thân thể, như một dân tộc chân chính được hiệp nhất bởi cùng một niềm tin vào Chúa Kitô Cứu Thế, được làm sống động bởi cùng một Thần Khí thánh thiện và hướng đến cùng một sứ vụ loan báo tình yêu thương xót của Thiên Chúa chúng ta”.
Đức Thánh Cha ưu tư: “Bi kịch của Giáo hội là Chúa Giêsu cứ gõ cửa, nhưng đứng từ bên trong gõ ra, để mong chúng ta cho Người được rangoài! Rất nhiều khi, chúng ta trở thành một Giáo hội “cầm tù”, không cho Chúa ra ngoài, giam giữNgười như “của riêng mình”,trong khi Chúa đến vìsứ mạngvà muốn chúng ta trở thành những nhà truyền giáo. Theo quan điểm này, chúng ta có thể tiếp cận đúng đắn vấn đề chia sẻ trách nhiệm cho người giáo dân”. Vì thế, Đức Thánh Cha nhấn mạnh: “Chúng ta phải hiểu đúng đắn về vấn đề chia sẻ trách nhiệm cho người giáo dân trong Giáo hội. Nhu cầu nâng cao vai trò của giáo dân không phải dựa trên một số mới lạ về thần học, hoặc do thiếu linh mục, càng không phải là mong muốn bù đắp cho sự bỏ bê của họ trong quá khứ. Thay vào đó, nó dựa trên một tầm nhìn đúng đắn về Giáo hội, là Dân Thiên Chúa, trong đó giáo dân, cùng với các thừa tác viên được thụ phong, hoàn toàn là một thành phần Dân Chúa. Do đó, các thừa tác viên được thụ phong không phải là ông chủ, họ là những người phục vụ: mục tử, không phải ông chủ. Điều này có nghĩa là tái khám lại về một ‘Giáo hội học toàn diện’, giống như Giáo hội học của các thế kỷ đầu tiên, khi mọi người với tư cách thành viên trong Chúa Kitô đều hợp nhất với nhau, nhờ sự hiệp thông siêu nhiên với Người và với anh chị em của chúng ta…”.
Lm. Antôn Hà Văn Minh
Bình luận