Ðức Giáo Hoàng Phanxicô và... bóng đá

Vị Giáo hoàng người Argentina luôn cởi mở về tình yêu thể thao, nhất là bóng đá, mà theo Ðức Thánh Cha, đó là “ngôn ngữ toàn cầu”, có thể vượt qua mọi khác biệt và bất đồng.

Chỉ cần một quả bóng làm từ những mảnh vải vụn, cậu bé tên Jorge Bergoglio và bạn bè đã có thể thỏa thích chơi bóng trên đường phố ở quê nhà Argentina. Khi trở thành vị chủ chăn của Giáo hội hoàn vũ, cậu bé ngày nào vẫn giữ trọn vẹn lòng yêu mến bóng đá. Ngài từng ví von huyền thoại Diego Maradona là “thi sĩ” trên sân cỏ, theo bài phỏng vấn trên tờ La Gazzetta dello Sport.

Thẻ người hâm mộ câu lạc bộ San Lorenzo

Thời đó, bóng da quá đắt…

Nói đến bóng đá, Ðức Thánh Cha lại nhớ về những kỷ niệm xưa cũ với những trận cầu trên đường phố cùng bạn bè: “Thời đó, bóng da quá đắt mà chúng tôi chỉ là những cậu bé nghèo, bóng nhựa cũng chưa phổ biến. Tất cả những gì chúng tôi cần chính là một quả bóng nhồi từ vải vụn. Quả bóng chắp víu đó đủ để tạo nên những ‘phép màu’ cho tuổi thơ trên quảng trường nhỏ gần nhà”.

Tự nhận mình không đá bóng giỏi, cậu bé Bergoglio xung phong bảo vệ khung thành, mà theo Ðức Thánh Cha, đây là trường học hoàn hảo để học được cách đối phó “những mối nguy hiểm có thể bất ngờ xuất hiện từ mọi phía”. Ðức Phanxicô nhấn mạnh tầm quan trọng của tinh thần đồng đội trong bóng đá, và tất cả mọi người đều nỗ lực hướng về một mục tiêu chung: “Ðó là cách những đội bóng nhỏ hơn, nhưng nếu có thể đoàn kết, đã giành chiến thắng trước những đội bóng lớn nhưng lại chơi rời rạc”. Nhận định này đã được chứng minh rất rõ ở Giải Vô địch Bóng đá châu Âu (Euro) đang diễn ra, khi nhiều đội bóng bị đánh giá là yếu hơn đã chiến thắng những đội mạnh và giàu truyền thống.

Ðức Giáo Hoàng cũng lên án hành vi sử dụng chất kích thích để đạt thành tích cao trong thể thao và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng tài năng thông qua sự kiên trì, đức tính chăm chỉ: “Sử dụng chất kích thích chỉ là trò gian lận, không những khiến bản thân mất đi phẩm giá, mà còn âm mưu tước đoạt sự tỏa sáng mà Thiên Chúa, thông qua những cách thức nhiệm mầu, đã trao cho những vận động viên có tài và chăm chỉ hơn”. Ngài gọi các kỳ Olympic là “một trong những hình thức cao nhất của chủ nghĩa đại kết ở con người”, theo đó, những thành viên tham gia cùng nỗ lực vì một thế giới tốt đẹp hơn.

Thông điệp về thể thao

Từ năm 2013, thời điểm bắt đầu triều đại của Ðức Phanxicô, báo đài ghi nhận ngài đã phát biểu hơn 40 lần về đề tài thể thao. Ngài đưa ra sứ điệp trong những sự kiện như World Cup 2014 ở Brazil và giải bóng bầu dục kiểu Mỹ Super Bowl LI ở Houston năm 2017. Ðối với Ðức Giáo Hoàng, thể thao có sự tương giao chặt chẽ với bản sắc và ký ức ở con người, qua đó là chìa khóa cho sự hình thành nét riêng của văn hóa. Ðức Thánh Cha là người hâm mộ nhiệt thành của Câu lạc bộ bóng đá San Lorenzo ở Buenos Aires, và xem đây là một phần bản sắc văn hóa của chính mình.

Ở tuổi 88, vị giáo hoàng người Argentina vẫn nhớ rõ “sự hoan hỉ, vui mừng trên khuôn mặt mỗi người” có mặt trên khán đài sân vận động khi CLB San Lorenzo giành chiến thắng trong giải đấu năm 1946. Trong dịp Ðức Phanxicô xuất hiện ở quảng trường Thánh Phêrô vào một buổi sáng của tháng 4.2019, một tín hữu hô vang: “El Ciclón! Chúng ta đã thắng tối qua!” - El Ciclón là biệt danh của CLB San Lorenzo, có nghĩa là Lốc Xoáy. Ðức Giáo Hoàng nghe được và vui vẻ đáp: “Cha đã xem trận đó”.

ĐTC tiếp kiến Chủ tịch UEFA Aleksander Ceferin ngay trước khi Euro khởi tranh - ảnh: LEquipe

Dù chơi bóng, cổ vũ hoặc nhớ về ký ức xưa cũ, Ðức Phanxicô luôn đề cao vai trò của thể thao: “Thể thao là trải nghiệm của con người và là cội nguồn cho niềm đam mê của họ, nó tạo nên những ký ức cá nhân và tập thể”. Ðối với ngài, thể thao là ngôn ngữ đại đồng, và sử dụng thành thạo ngôn ngữ này có thể kết nối hiệu quả với giới trẻ. “Ðây là dạng ngôn ngữ cho phép đối thoại bất chấp những bất đồng, vượt qua những khác biệt về tôn giáo”, và vì thế, thể thao được xem là phương tiện, nguồn lực và thậm chí là phép ẩn dụ cho sự chuyển đổi xã hội, theo Ðức Phanxicô.

Từ sân bóng đến sân trường, từ sân vận động đến đường phố, ngài không bao giờ nhầm lẫn hoặc đánh giá thấp niềm vui mà thể thao nói chung và bóng đá nói riêng có thể mang lại. Năm 2019, khi một nhà báo hỏi bằng cách nào Ðức Phanxicô có thể giải thích niềm vui bóng đá cho trẻ em, ngài đáp: “Ta sẽ không giải thích mà chỉ đưa cho đứa bé quả bóng để chơi. Ðó chính là hạnh phúc”.

ĐTC luôn đề cao những giá trị tốt đẹp của thể thao và bóng đá

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây về đề tài bóng đá, người phỏng vấn hỏi Ðức Phanxicô liệu ngài có nghĩ đến việc viết một thông điệp liên quan đến thể thao hay không. Ngài trả lời: “Có thể xem cuộc trò chuyện này là sự khởi đầu cho một thông điệp về thể thao. Hãy chờ đợi Chúa sẽ quyết định phần còn lại ra sao”.

GIANG VÔ YÊN