Qua 5 ngày hội nghị kỳ II của năm 2024 (16-20.9.2024), các giám mục Việt Nam đã kết thúc với Thư Mục vụ gởi cộng đồng Dân Chúa Việt Nam với chủ đề: “Cùng nhau loan báo Tin Mừng”, bao gồm 5 đề mục, trong đó có 2 đề mục có liên quan trực tiếp đến giáo dân, đó là đề mục thứ hai: “Loan báo Tin Mừng từ gia đình”, và đề mục thứ tư: “Khơi dậy ý thức truyền giáo nơi các cộng đồng anh chị em di dân”.
Trong sinh hoạt của Hội Thánh nói chung, công việc loan báo Tin Mừng từ xa xưa vốn dành cho các giáo sĩ, tu sĩ là chính, giáo dân có tham gia nhưng chỉ là tùy thuộc. Nhưng từ sau Công đồng Vatican II (1965), giáo dân được quan tâm rất nhiều. Qua các văn kiện của Công đồng như Hiến chế tín lý về Hội Thánh (Lumen Gentium), Sắc lệnh về Hoạt động Truyền Giáo của Hội Thánh (Ad Gentes), Sắc lệnh về Tông đồ Giáo dân (Apostolicam Actuositatem)… Giáo lý của Hội Thánh (1992) cũng đã trình bày vị trí và chức năng của giáo dân (xem GLHTCG từ 898 đến 912).
Vị trí của giáo dân trong hoạt động truyền giáo của Hội Thánh
Sắc lệnh về Hoạt động Truyền giáo của Công đồng Vatican II đã trình bày rõ về hoạt động truyền giáo của giáo dân. Công đồng đã nêu rõ sự quan tâm của Hội Thánh có liên quan mật thiết đến sự tham dự của giáo dân trong lãnh vực này:
“Giáo hội chưa được thiết lập thực sự, chưa sống đầy đủ, cũng chưa là dấu chỉ tuyệt hảo của Chúa Kitô giữa loài người, nếu chưa có hàng giáo dân (hierarchia laicatus) đích thực, và nếu hàng giáo dân này chưa cùng làm việc với hàng giáo phẩm. Thật vậy, Tin Mừng không thể đi sâu vào tinh thần đời sống và sinh hoạt của một dân tộc nếu không có sự hiện diện linh hoạt của giáo dân. Do đó, ngay từ khi thiết lập Giáo hội, phải hết sức chú tâm đến việc đào tạo một hàng giáo dân Kitô giáo trưởng thành”.
Sắc lệnh nêu rõ nhiệm vụ của giáo dân. Vì giáo dân sống giữa đời và sống trực tiếp với đời, nên việc loan báo Tin Mừng trở nên thuận lợi. Vì sống gắn bó với quê hương xứ sở, nên giáo dân có cơ hội tốt để thực hiện hoài bão truyền rao đạo Chúa của mình: “Nhiệm vụ chính của giáo dân, nam cũng như nữ, là làm chứng về Chúa Kitô, làm chứng bằng đời sống và lời nói trong gia đình, trong các đoàn thể xã hội cũng như trong môi trường nghề nghiệp. Thật vậy, họ phải biểu lộ con người mới đã được tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa trong sự công chính và thánh thiện của chân lý. Nhưng họ phải diễn tả nếp sống mới đó trong môi trường xã hội và văn hóa của quê hương theo truyền thống của dân tộc mình. Chính họ phải hiểu biết nền văn hóa đó, sửa chữa, bảo tồn và cải tiến theo những hoàn cảnh mới, và sau cùng, phải hoàn tất nó trong Chúa Kitô để niềm tin vào Chúa Kitô và đời sống Giáo hội không còn xa lạ với xã hội họ sống, nhưng bắt đầu thâm nhiễm và cải hóa xã hội đó…” (số 21)
Giáo dân trong các gia đình tham gia loan báo Tin Mừng
Theo đường hướng loan báo Tin Mừng chung của Hội Thánh và của Hội đồng Giám mục Việt Nam, các gia đình Công giáo rất được quan tâm. Các gia đình là nơi quy tụ giáo dân thuộc mọi lứa tuổi, mọi thành phần. Nhờ các gia đình, mà các tín hữu được thêm đông số và góp phần xây dựng Hội Thánh. Cũng từ nơi các gia đình, Hội Thánh được cung cấp nhân sự, để với ơn gọi, tham dự vào các chức năng phục vụ Hội Thánh. Các thành viên thuộc các chức vụ lãnh đạo Hội Thánh đều xuất phát từ giáo dân.
Sắc lệnh “Tông đồ Giáo dân” của Công đồng Vatican II đã nêu rõ ý nghĩa và giá trị của gia đình giáo dân trong việc tham gia loan báo Tin Mừng:
“Những đôi vợ chồng Kitô giáo là những người cộng tác với ơn thánh và chứng nhân đức tin đối với nhau, cũng như đối với con cái và những phần tử khác trong gia đình họ. Chính họ là những người đầu tiên phải rao truyền và giáo dục đức tin cho con cái họ bằng lời nói và gương sáng, họ huấn luyện con cái sống đời Kitô giáo và làm việc tông đồ. Họ thận trọng giúp đỡ con cái trong việc lựa chọn ơn kêu gọi, và nếu thấy chúng có ơn thiên triệu, họ tập tành nuôi dưỡng ơn kêu gọi đó…” (số 11).
Trong hoàn cảnh hiện nay, đa số các gia đình chịu ảnh hưởng hoặc bị chi phối vì các lý do ngoại tại, do đó các gia đình nên thu xếp để có được giờ nguyện kinh chung hoặc chia sẻ về đạo lý, luân lý, bởi đó cũng là phương cách hun đúc đức tin và cũng là cách tái truyền giảng Tin Mừng trong chính gia đình.
Đối với lãnh vực ơn gọi, cũng có những khó khăn cần quan tâm. Bởi số sinh của gia đình ít, nên mỗi gia đình thường chỉ có một hay hai người con. Khi cảm thấy ơn gọi hiến thân chớm nở nơi người con, cha mẹ cần cầu xin và suy nghĩ để có sự hướng dẫn chính đáng cho con cái, giúp chúng ý thức về việc xây dựng đạo Chúa, xây dựng tương lai của Hội Thánh.
Giáo dân là các anh chị em cộng đoàn di dân
Có những lý do để các nhiều giáo dân lên đường di dân đến nơi thuận tiện hơn để có thể làm ăn sinh sống. Nhu cầu thiết thực là vì kinh tế. Nhưng đối với người giáo dân, còn phải tiên liệu để tìm đến nơi thuận tiện cho việc sống đạo. Nhu cầu này cũng rất cần thiết.
Khi đến nơi tạm cư hay định cư mới, người giáo dân di dân có hai nhiệm vụ rõ rệt. Một là, hòa nhập vào hệ thống hành chánh và tìm kiếm công việc làm ăn sinh sống. Hai là, lo việc hòa nhập vào cộng đồng Dân Chúa tại địa phương để được nâng đỡ, dẫn dắt trong những sinh hoạt chung của cộng đồng, để cùng với cộng đồng địa phương, tham gia loan báo Tin Mừng. Để giúp các di dân hội nhập, các cộng đoàn địa phương cần ân cần đón tiếp, chỉ dẫn, nâng đỡ, để giúp tín hữu di dân hòa nhập với cộng đoàn.
Mt Từ Linh
.png)
Bình luận