 |
| Đức cha Giuse Vũ Văn Thiên |
● CGvDT: Thưa Đức cha, hoạt động mục vụ Giới trẻ hiện nay tại Việt Nam đang diễn ra như thế nào?
ĐGM VVT: Theo Quy chế của Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGMVN), các ủy ban của HĐGM có nhiệm vụ “giúp đỡ các Giám mục thực thi cách tập thể trách nhiệm mục vụ trong các lãmh vực chuyên biệt” (Quy chế HĐGM, số 24). Vì vậy, chức năng của Ủy ban Giới trẻ là tổ chức các cuộc gặp gỡ liên giáo phận, tức là cấp quốc gia, và tổ chức những phái đoàn đại diện Giới trẻ Công giáo Việt Nam tham dự các đại hội cấp khu vực và quốc tế. Ủy ban cũng cộng tác và hướng dẫn những hoạt động giới trẻ của các giáo phận.
Về hoạt động mục vụ giới trẻ hiện nay tại Việt Nam, mỗi giáo phận đều có linh mục đặc trách. Nhìn chung, tất cả đều có những sáng kiến và phong cách riêng trong lãnh vực mục vụ này. Tuy vậy, tại những giáo phận có các thành phố lớn, hoạt động giới trẻ dễ tổ chức hơn và có nhiều hoạt động hơn. Ngoài những hoạt động mục vụ giới trẻ tại các giáo xứ (hội đoàn, nhóm bác ái, công tác xã hội…), thiết tưởng nên nhắc đến những chăm sóc mục vụ dành cho giới sinh viên. Những năm gần đây, tại phần lớn các giáo phận đều có những hoạt động dành cho sinh viên, như quy tụ hằng tháng để dâng thánh lễ, học hỏi giáo lý, làm việc từ thiện. Mỗi năm, đến mùa thi, nhiều nơi thường tổ chức chương trình “Tiếp sức mùa thi” rất có hiệu quả. Tại Hội nghị do Ủy ban Giới trẻ tổ chức đầu tháng 5.2015 tại TPHCM, chúng tôi đang hướng tới việc thành lập tại mỗi giáo phận một “nhóm nòng cốt”, là “hạt nhân” cho các sinh hoạt giới trẻ. Nhóm này có thể gọi là “đa năng”, vừa cộng tác trong việc tổ chức các sự kiện, vừa giữ vai trò chủ đạo trong các buổi cử hành, cầu nguyện.
Ủy ban Giới trẻ đã soạn thảo bản “Nội quy Giới Trẻ” và đã được HĐGM Việt Nam chuẩn y ngày 17.5.2011. Đây là những nguyên tắc căn bản về tổ chức cũng như về nhiệm vụ của các Ban Mục vụ Giới trẻ cấp giáo phận, giáo hạt và giáo xứ, nhằm tạo sự thống nhất chung trong 26 giáo phận tại Việt Nam.
 |
| Các bạn trẻ giáo xứ Tân Phước TPHCM tham gia tiếp sức mùa thi |
● Giới trẻ ngày nay có xu hướng rời xa gia đình do học tập, công việc và tìm kiếm sự riêng tư, điều đó phần nào đã ảnh hưởng đến đời sống đạo truyền thống xuất phát từ gia đình và họ cũng xa rời những sinh hoạt vốn có ở các giáo xứ. Theo Đức cha, Giáo hội và người phụ trách giới trẻ cần làm gì để củng cố và phát triển đức tin nơi những bạn trẻ này?
- Những điều vừa được nêu trong câu hỏi là một loại hình mục vụ mới mà chúng ta gọi là Mục vụ Di dân. Đây là một vấn đề quan trọng, nhất là tại các thành phố công nghiệp hoặc có các trường đại học. Phần lớn các bạn trẻ của chúng ta, khi xa gia đình để đi học và làm việc, đời sống đức tin dễ bị sa sút. Để giúp các em chủ động sống đức tin khi xa nhà, trước hết, cần phải chú trọng đến việc đào tạo tại gia đình và giáo xứ, để các em có nền tảng căn bản về đức tin. Tiếp đó, rất cần có sự liên lạc giữa các vị chủ chăn nơi đi và nơi đến, để các em không bị bơ vơ tại môi trường mới. Một số giáo phận đã có sáng kiến cấp “Thẻ di dân” cho các bạn trẻ để giúp các bạn sớm hòa nhập môi trường mới.
 |
| Các bạn trẻ nhóm ve chai Nhân Ái Hải Phòng tổ chức trại hè cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt |
● Nhiều lần Đức Thánh Cha Phanxicô đề cập đến “nhu cầu cấp bách để giới trẻ thực thi vai trò lãnh đạo nhiều hơn”. Tuy nhiên tại nhiều giáo xứ hay trong các hội đoàn, người trẻ vẫn chưa được tín nhiệm và giao trách nhiệm dù họ tích cực dấn thân tham gia và học hỏi. Có phải Giáo hội đang lãng phí nguồn tài nguyên này? Và đâu là cách để người trẻ được tín nhiệm?
- Một câu nói của Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II thường được trích dẫn: “Giới trẻ không chỉ là đối tượng của những chăm sóc mục vụ, mà còn là những tác nhân hữu hiệu của công cuộc truyền giáo”. HĐGMVN trong Thư Chung hậu Đại hội Dân Chúa năm 2011 đã nhắc lại ý tưởng này và khẳng định: “Giáo hội tại Việt Nam ý thức rằng người trẻ không chỉ là tương lai nhưng còn chính là hiện tại của Giáo hội. Do đó, mục vụ giới trẻ vừa phải nhìn người trẻ như đối tượng cần được chăm sóc vừa phải xem họ như những chủ thể, sứ giả loan báo Tin Mừng, đặc biệt trong môi trường của giới trẻ” (Số 44). Người trẻ sẽ năng động hơn khi họ cảm thấy mình được trọng dụng và khi tiếng nói của họ được lắng nghe trong cộng đoàn. Nhiều người thường than phiền vì bạn trẻ không tham gia đời sống giáo xứ, nhưng họ lại không tự hỏi xem có làm gì để thu hút giới trẻ đến với mình? Theo tôi nên mạnh dạn trao cho các bạn trẻ “cây gậy truyền giáo”, vì các bạn có khả năng trong sứ vụ này.
 |
| Các bạn trẻ sẵn sàng dấn thân để phục vụ - ảnh Đại hội giới trẻ GP TPHCM 2015 |
● Thưa Đức cha, ở một góc độ khác, người trẻ cần trang bị gì để tự bảo vệ mình và làm chứng cho Chúa Kitô khi mà xã hội ngày nay có nhiều giá trị “phản Kitô” tác động lên họ như một hình thức bách hại mới đối với các bạn trẻ?
- Đúng!, bạn có lý khi dùng hai từ “bách hại” để chỉ những nguy hiểm của thời đại ngày nay đối với các bạn trẻ Công giáo. Như mọi người đã biết, trong xã hội đang bị tục hóa và ảnh hưởng nghiêm trọng bởi lối sống hưởng thụ. Nhiều bạn trẻ luôn bị cuốn chiều theo quan niệm sống “hiện đại”, “tự do” đi ngược giáo huấn của Tin Mừng. Nhân dịp Thượng Hội đồng Giám mục tại Rôma dịp tháng 10.2014, một nhà báo đã đặt câu hỏi với Đức TGM Phaolô Bùi Văn Đọc, Chủ tịch HĐGMVN, về những thách đố lớn nhất của gia đình tại Việt Nam, ngài đã đưa ra ba thách đố: tự do tính dục, bạo lực gia đình và phá thai. Để các bạn trẻ có thể vững vàng trước những cơn lốc cám dỗ, HĐGMVN đề nghị những người có trách nhiệm cần đầu tư năng lực cho việc đào tạo giới trẻ, cũng như cần nghiêm túc nghiên cứu tình hình giới trẻ để đồng hành với họ hiệu quả hơn (x. Thư Chung hậu Đại hội Dân Chúa số 44). Tôi xin mượn lời Đức Thánh Cha Phanxicô nói với các bạn trẻ, sau khi đã nhắc tới một thứ “văn hóa tương đối chóng qua”, ngài viết: “Cha mời gọi các con hãy trở thành những nhà cách mạng, hãy lội ngược dòng; Cha mời gọi các con hãy chống lại thứ văn hóa này, một thứ văn hóa coi mọi sự là tạm thời, và rốt cuộc, nó đoan chắc rằng các con không thể đảm nhận trách nhiệm, không thể yêu thương thực sự. Cha tin tưởng các con và cha cầu nguyện cho các con. Hãy can đảm “lội ngược dòng”. Và cũng hãy can đảm sống hạnh phúc” (Sứ điệp Giới trẻ nhân ngày Giới trẻ Thế giới năm 2015).
 |
| Người trẻ sẵn sàng đào luyện để giúp ích cho xã hội và giáo hội |
● Đức cha có thể có vài gợi ý cho các bạn trẻ cách hoạch định đời sống thiêng liêng để các bạn trẻ có thêm hành trang can đảm “lội ngược dòng”?
- Điều kiện sống, thời giờ và môi trường của các bạn trẻ hoàn toàn khác với những người giáo dân lớn tuổi trong giáo xứ. Vì thế, khó có thể đưa ra những khuôn mẫu hoạch định đời sống thiêng liêng. Theo thiển ý của tôi, cùng với việc tham dự thánh lễ ngày Chúa nhật và lễ trọng, các bạn trẻ nên tập cho mình thói quen cầu nguyện buổi sáng khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ. Đó là những tâm tình rất đơn sơ và ngắn gọn (chỉ chừng 2 phút). Khi chúng ta khởi đầu và kết thúc một ngày sống bằng lời cầu nguyện, chắc chắn chúng ta sẽ tìm được niềm vui và an bình, đồng thời nhờ lời cầu nguyện cuối ngày, chúng ta sẽ có dịp xem xét lại lời nói và hành động của chúng ta.
 |
| Tâm tình với Thiên Chúa sẽ giúp bạn trẻ nhìn lại mình và tìm được niềm vui, bình an trong cuộc sống |
● Nhiều quốc gia trên thế giới vừa thông qua đạo luật cho người đồng tính kết hôn, khá đông bạn trẻ Việt Nam đã ủng hộ công khai. Là “thủ lĩnh” của Giới trẻ Công giáo, xin Đức cha cho các bạn trẻ lời khuyên?
- Trước hết, tôi xin trích dẫn Giáo luật về vấn đề này: “Do giao ước hôn nhân, một người nam và một người nữ tạo thành một sự hiệp thông trọn cả cuộc sống; tự bản chất, giao ước ấy hướng về lợi ích của đôi bạn, cũng như đến việc sinh sản và giáo dục con cái; Chúa Kitô đã nâng giao ước hôn nhân giữa hai người đã được Rửa tội lên hàng Bí tích” (Điều 1055.1).
Tâm lý chung của các bạn trẻ là thích làm “cách mạng”, thích nổi loạn và phá tung mọi luật lệ ràng buộc. Điều này thể hiện rất rõ nơi một số bạn trẻ tại Việt Nam đã nhiệt tình ủng hộ trào lưu kết hôn giữa những người đồng tính, thậm chí đã có một vài trường hợp tổ chức “đám cưới”. Giáo hội luôn phản đối lập trường hôn nhân đồng tính, vì đây là điều trái tự nhiên và trái luật của Thiên Chúa. Gia đình là một định chế đã có từ lâu trong xã hội con người, thuộc mọi nền văn hóa. Định chế này nhìn nhận hôn nhân giữa một người nam và một người nữ. Tại một số quốc gia, hôn nhân đồng tính đã được chấp thuận. Tuy vậy, không vì thế mà Giáo hội thay đổi lập trường. Do sứ mạng “ngôn sứ”, Giáo hội luôn nói sự thật lúc thuận tiện cũng như lúc không thuận tiện. Hôn nhân đồng tính cũng đi ngược lại truyền thống gia đình và thuần phong mỹ tục của người Việt Nam chúng ta. Vì thế, các bạn trẻ cần suy nghĩ thận trọng, vì đạo đức xã hội và vì tương lai của dân tộc.
● Chúng con xin cảm ơn Đức cha về những chia sẻ hữu ích cho các bạn trẻ.
- Để kết thúc bài trả lời phỏng vấn này, tôi xin gởi lời chào thân ái đến tất cả các bạn trẻ, Công giáo cũng như ngoài Công giáo. Mong các bạn hãy là những điểm sáng giữa một xã hội còn nhiều góc khuất, nhất là những tệ nạn. Hãy cộng tác sức trẻ để xây dựng xã hội Việt Nam phát triển, hạnh phúc và an bình. Chúc các bạn luôn tràn đầy nghị lực, lạc quan trong cuộc sống. Ngày 12.8.2015 là ngày Quốc tế thanh thiếu niên, xin chúc các bạn một ngày hội vui tươi, bổ ích và đầy ý nghĩa.
Trung Nhân thực hiện
Bình luận